Pozostałości osady, istniejącej pomiędzy VII w. p.n.e. a późnym średniowieczem na przedmieściach Ammanu, dzisiejszej stolicy Jordanii, zidentyfikowali badacze z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Do tego odkrycia wystarczyły im jedynie prace rozpoznawcze z wykorzystaniem aparatury geofizycznej i pomiarowej. Dzięki nim na „dziewiczym” dla archeologów stanowisku na zachodnim przedmieściu Ammanu zlokalizowano pod powierzchnią ziemi mury kilku lub nawet kilkunastu różnych budowli. Wyniki tych geofizycznych pomiarów naukowcy nanieśli na mapę, na której narysowali mury widoczne na powierzchni ziemi – w ten sposób uzyskali pierwszą w historii kompletną mapę Khirbat es-Sar. Jak zaznacza kierowniczka projektu, prof. Jolanta Młynarczyk z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, bez przeprowadzenia wykopalisk się nie obędzie. To one pomogą w określeniu funkcji tych murów i dokładnego ich wieku.
Pomimo że miejsce to było wspominane przez podróżników i badaczy poczynając od końca XIX w. aż po czasy dzisiejsze, nigdy jeszcze nie prowadzono tam prac archeologicznych. Stanowisko Khirbat es-Sar (znane też jako Sara) na zachodnim przedmieściu Ammanu położone jest na skraju płaskowyżu z rozległym widokiem na południe i zachód. Dla archeologów to wyraźna sugestia, że w starożytności musiał to być ważny punkt strategiczny i handlowy na drodze łączącej dolinę Jordanu z Rabbat Ammon, czyli dzisiejszym Ammanem, w okresie grecko-rzymskim znanym pod nazwą Filadelfia.
Na szczycie stanowiska, na powierzchni ziemi widoczne są relikty kompleksu świątynnego, którego wiek oszacowano dzięki zalegającym na powierzchni fragmentom naczyń ceramicznych i formie budowli, w tym znalezionym częściom wapiennej dekoracji architektonicznej. W wyniku badań naukowcy ustalili, że kwadratowa budowla o boku 20 m, wzniesiona z ogromnych kamiennych bloków, pochodzi z VII w. p.n.e., zaś znajdujący się przed nią duży prostokątny dziedziniec z dwoma rzędami świetnie zachowanych arkad po bokach – już z pierwszych wieków naszej ery. Połączenie dwóch budowli z różnych okresów świadczy o unikatowości całego kompleksu. Niewiadomą pozostaje tożsamość czczonego tam bóstwa, jak również starożytna nazwa osady, jej powierzchnia i historia. Wielce prawdopodobne, że była to jedna z osad wymieniona w Biblii lub w źródłach pisanych z okresu hellenistyczno-rzymskiego.
MK
(Źródło: Nauka w Polsce)