Naukowcy ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach pracują nad nową metodą leczenia jaskry z wykorzystaniem nowatorskiej terapii tzw. białkiem nieśmiertelności.
Jaskra jest chorobą przewlekłą, neurodegeneracyjną powodującą uszkodzenie komórek zwojowych siatkówki oraz wyższych pięter drogi wzrokowej. Wieloletnie doświadczenia i obserwacje prowadzone przez zespół badawczy pod kierunkiem prof. Joanny Lewin-Kowalik na zwierzętach pozwoliły na opracowanie terapii, które u szczurów chorujących na jaskrę nawet dwukrotnie wydłużają czas od rozpoczęcia choroby do całkowitej utraty wzroku.
Ponieważ głównym czynnikiem ryzyka zachorowania na jaskrę jest wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe, obecnie terapie polegają na jego obniżaniu, co jest jednak leczeniem objawowym, brak natomiast skutecznych terapii przyczynowych chroniących komórki zwojowe siatkówki przed obumieraniem.
– W naszych wieloletnich obserwacjach odkryliśmy, że białko regulatorowe o nazwie HuR, występujące w komórkach zwojowych siatkówki, może zahamować obumieranie tych komórek w przebiegu jaskry lub nawet pobudzić ich regenerację. HuR bywa nawet czasem nazywane białkiem nieśmiertelności, ponieważ komórki, w których jest obecne w dużych stężeniach, są bardziej odporne na czynniki uszkadzające. Dotyczy to na przykład komórek nowotworowych, w nich również stwierdzono obecność tego białka, które może przyczyniać się do ich oporności na chemioterapię – mówi kierownik projektu dr Adrian Smędowski z Katedry Fizjologii Wydziału Lekarskiego SUM w Katowicach.
Badania, prowadzone przez jego zespół potwierdziły, że zawartość tego białka jest obniżona zarówno w siatkówkach pacjentów cierpiących na jaskrę, jak i u szczurów z jaskrą wywołaną do celów badawczych.
– Z wykorzystaniem najnowszych metod inżynierii genetycznej dostarczamy więc do oka dodatkowy gen, który odpowiada za produkcję białka HuR, aby zwiększyć jego zawartość w komórkach zwojowych siatkówki. Robimy to za pomocą iniekcji do ciała szklistego gałki ocznej. Nośnikiem dla genu są odpowiednio spreparowane wirusy, co jest sprawdzoną i bezpieczną metodą, powszechnie stosowaną również w terapiach genowych w różnych dziedzinach medycyny klinicznej, np. w kardiologii czy okulistyce – wyjaśnił dr Smędowski.
Terapie eksperymentalne prowadzone w SUM pozwalają znacznie zahamować progresję choroby, np. szczury traciły wzrok w przebiegu jaskry z bardzo wysokim ciśnieniem wewnątrzgałkowym nie po 80, ale po 120 dniach. W przypadku ludzi wydłużenie okresu zachowania wzroku mierzyłoby się w latach. Na ostateczne wyniki badań weryfikujących skuteczność i bezpieczeństwo tej terapii trzeba jednak poczekać jeszcze kilka lat, ale pozytywne wyniki stwarzają realną możliwość przeniesienia tej technologii do warunków klinicznych i rozpoczęcia terapii u ludzi.
Projekt naukowców z SUM, realizowany w Katedrze Fizjologii przez zespół badawczy w składzie: dr Adrian Smędowski, dr Marita Pietrucha-Dutczak i prof. Joanna Lewin-Kowalik, finansowany jest z grantu NCN w wysokości ok. 1,2 mln zł.
JK
(źródło: PAP)
Czy można uzyskać kontakt do osób zajmujących się badaniem?
Dzień Dobry
Zwracam się do Państwa o pomoc mojej mamie chorej na jaskrę, z każdym dniem coraz gorzej widzi mimo ,że miała kiedyś operacje.Lekarze z Lublina , uwazają,że nic nie da się z tym zrobić. Jedno oko ma całkowite nie dowidzenie a mimo dobrego ciśniena coraz bardziej pogarsza się drugie oko. Jestem załamana , wiem,że Państwo rozpoczeliście eksperymentalną metod genową leczenia jaskry. Bardzo proszę, jak byście mogli przebadać mamę, byłabym bardzo wdzięczna.
Pozdrawiam
Małgorzata Mroczkowska -Chwedeczko mój num tel -665-615-502
Jaskra to bardzo poważny problem, ale jednak teraz coraz częściej da się go całkowicie pozbyć. Lekarza mają w tym doświadczenie i będą w stanie pomóc pacjentom. Klinika Vidiummedica w Warszawie ma świetnych okulistów. Zajmują się leczeniem wzroku od lat i warto umówić się do nich na konsultację.