W większości konstrukcji językowych jedno ze słów jest najważniejsze i w dużej mierze determinuje składniowe i semantyczne cechy całej frazy. Polscy naukowcy przedstawili nowy argument za teoriami symetrycznymi, które uznają składniową równość obu lub większej liczby składników takich konstrukcji.
„Jaś i Małgosia” to przykład tzw. koordynacji, czyli struktury współrzędnej. W większości konstrukcji językowych jedno ze słów jest najważniejsze i w dużej mierze determinuje składniowe i semantyczne cechy całej frazy. Na przykład w konstrukcji „chatka z piernika” najważniejszym słowem jest rzeczownik „chatka”. Co w takim razie jest najważniejszym słowem w konstrukcji „Jaś i Małgosia”?
W językoznawstwie nie ma zgody co do wewnętrznej struktury takich konstrukcji – od lat ścierają się teorie „asymetryczne”, mówiące, że najważniejszy jest pierwszy składnik, czyli w tym wypadku „Jaś”, z teoriami „symetrycznymi”, które uznają składniową równość obu lub większej liczby składników, czyli tutaj równość Jasia i Małgosi.
Tymczasem w artykule konferencyjnym na Annual Meeting of the Association for Computational Linguistics, najważniejsze i największe wydarzenie dotyczące lingwistyki komputerowej, prof. Adam Przepiórkowski z Instytutu Podstaw Informatyki PAN oraz Zakładu Semiotyki Logicznej na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, wraz z Michałem Woźniakiem, studentem kognitywistyki UW, przedstawili nowy argument za teoriami symetrycznymi.
Argument ten oparty jest na automatycznym przetwarzaniu tekstów, w tym wypadku tekstów angielskich, i na zaawansowanej analizie statystycznej wydobytych danych językowych. Obecnie pracujemy nad uzyskaniem podobnych wyników na podstawie danych z języków innych niż angielski, ale już teraz na pytanie: czy Jaś jest (składniowo) ważniejszy od Małgosi, można odpowiedzieć przecząco. Przynajmniej w języku angielskim Jaś nie jest (składniowo) ważniejszy od Małgosi, lecz jest jej (składniowo) równy – przekonuje prof. Adama Przepiórkowski.
Cały artykuł dostępny jest na stronach wydawcy ACL Anthology.
MK