Projekt „Skuteczne zdziwienie. Wyzwalamy myślenie” nawiązuje do najnowszych osiągnięć psychologii poznawczej i pedagogiki, z których jednoznacznie wynika, że małe dzieci mają ogromny potencjał poznawczy. Uczą się poprzez działanie, ruch, mówienie, a do eksplorowania świata wykorzystują wszystkie zmysły i angażują emocje. W tym unikatowym modelu nauczania dzieci konstruują wiedzę o świecie liter i dźwięków niejako mimochodem, dzięki starannie zaprojektowanym materiałom.
Wraz z zespołem stworzyłam zupełnie nowy model nauki czytania i pisania. Dzieci uczą się przez mówienie, działanie i ruch. Ważne w tym procesie są zmysły i emocje. Dzięki zaprojektowanym pomocom, dzieci konstruują wiedzę o świecie dźwięków i liter jakby mimochodem, od niechcenia, przy okazji „skutecznego zdziwienia”. Źródłem moich inspiracji były i są dzieci. Najważniejsze, że w dziecku nie ginie konstruktor, artysta. Rozbudzamy jego myślenie abstrakcyjne, wyzwalamy entuzjazm poznawczy, uwalniamy radość z uczenia się – mówi o istocie projektu prof. Monika Wiśniewska-Kin z Katedry Pedagogiki Wieku Dziecięcego Uniwersytetu Łódzkiego.
We współpracy z Centrum Transferu Technologii UŁ jej zespół opracował bogaty zestaw pomocy dydaktycznych, takich jak jak: plansze edukacyjne, drewniane klocki konstrukcyjne, artystyczną książkę obrazkową – Picture Book, książkę dla nauczycieli, książkę dla rodziców oraz pięć rodzajów gier edukacyjnych dostosowanych do metody nauczania. Mają one być dla dzieci początkiem poznawania, wielozmysłowego doświadczania i przeżywania najpierw w świecie głoski i litery, z czasem mowy i pisma, a docelowo samodzielnego myślenia i rozwiązywania problemów.
Wdrożeniem objętych zostało 177 gmin z województwa łódzkiego. W ramach projektu przeszkolonych zostanie 354 nauczycieli, którzy pracują z blisko 4,5 tys. dzieci każdego roku. Do placówek przekazano również materiały dla nauczycieli i dzieci (monografie wdrożeniowe dla nauczycieli, a także zestawy materiałów wdrożeniowych do uczenia się przez działanie, które zawierało alfabet demonstracyjny, diagramy kołowe, memory literowe, błyskowe, gry karciane).
Zauważyłyśmy, że skuteczne zdziwienie uaktywnia nie tylko procesy poznawcze, ale głównie emocje, a emocje stawiają dzieci w stan natychmiastowej gotowości do wykonania zadania dzięki motywacyjnej energii. I to taką energię, która wyzwalała się zarówno u nauczycieli, jak i u dzieci. I właśnie w uczenie się przez mówienie, przez działanie i uczenie się o charakterze percepcyjnym. Tym samym chciały poznać odpowiedź na te problemy, które się pojawiały, uruchamiały mechanizmy ciekawości, a mechanizm ciekawości uruchamiał mózgowe układy, nagrody i pamięci – mówi liderka przedsięwzięcia.
Inicjatywa jest szczególnie ważna w dobie „analfabetyzmu funkcjonalnego” i wpływu urządzeń elektronicznych na ludzi, zwłaszcza na dzieci. Metoda opracowana przez łódzkich naukowców zakłada wzrost zainteresowania dzieci pisaniem, czytaniem, komunikowaniem się, sztuką, muzyką, literaturą, tworząc tym samym alternatywę dla elektroniki i czasu spędzanego przez najmłodszych przy tabletach i telefonach. Co ciekawe, w koncepcji tej nie ma pakietów podręczników, ani zeszytów ćwiczeń.
To, co zaproponowałyśmy, to tworzenie ciągu dalszego w książce obrazkowej i budowanie całych narracji, uruchamiania spirali wspomnień. Jedno wspomnienie uaktywnia kolejne wspomnienie. Cały proces utrwalania dokonuje się w kontakcie z grami planszowymi. Działamy w sposób bardzo naturalny, czyli przez zabawę. W tej chwili mamy płynnie czytające dzieci cztero- i pięcioletnie – podsumowuje prof. Monika Wiśniewska-Kin.
Projekt został doceniony m.in. Nagrodą Ministra Edukacji i Nauki za działalność wdrożeniową. Zespół badawczy nawiązał także współpracę z łódzkim Teatrem Pinokio oraz reżyserką Honoratą Mierzejewską-Mikosza. W efekcie powstaje właśnie interaktywny spektakl teatralny dla dzieci. Jego premiera została zaplanowana na 30 września.
źródło: UŁ