Katalog zmian antropogenicznych i przyrodniczych Puszczy Białowieskiej od epoki kamienia do czasów współczesnych zawierać będzie publikacja dotyczącej dziedzictwa archeologicznego tego kompleksu leśnego. Książka ukaże się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
W książce „Dziedzictwo archeologiczne Puszczy Białowieskiej” przedstawione zostaną wyniki interdyscyplinarnego projektu prowadzonego przez naukowców z Wydziału Nauk Historycznych UKSW. Jego celem było ukazanie w formie zbioru danych informacji o zasobach materialnych kulturowych i przyrodniczych związanych z działalnością człowieka w przeszłości na terenie całego polskiego kompleksu Puszczy Białowieskiej. W swoich badaniach naukowcy korzystali z metod archeologii nieinwazyjnej, m.in. analizy chmury punktów pochodzącej z lotniczego skaningu laserowego. Kolejnym etapem prac była weryfikacja terenowa pozyskanych danych oraz dodatkowe, specjalistyczne badania.
Trzytomowa publikacja zawierać będzie opisy obiektów odkryte podczas kilkuletnich prac badawczych. Są to głównie kopce i nasypy, oznaczające miejsca pochowania zmarłych, pozostałości po nowożytnej produkcji węgla drzewnego oraz ślady działań militarnych (transzeje, półziemianki i groby) z I i II wojny światowej.
Dzięki wielowiekowej ochronie tego kompleksu leśnego początkowo jako puszczy królewskiej, a następnie carskiej, Puszcza Białowieska nigdy nie była odlesiona czy też zniszczona na dużą skalę. Aż do końca XVIII wieku jej użytkowanie gospodarcze było ograniczone i nie obejmowało komercyjnych wyrębów na dużą skalę, po raz pierwszy przeprowadzonych tu dopiero w 1915 roku. Wielowiekowe tradycyjne użytkowanie Puszczy (głównie sianożęcia i bartnictwo, od XVII wieku również wypalanie potażu, smoły drzewnej i węgla drzewnego) doprowadziło co prawda do antropogenicznych przekształceń jej krajobrazów roślinnych, jednak nie wpłynęło znacząco na stan zachowania znajdujących się na tym terenie stanowisk archeologicznych. W niezmienionej formie przetrwały zarówno obiekty posiadające własną formę terenową, tj. kurhany i konstrukcje kamienne, jak również stanowiska osadnicze płaskie, przykryte jedynie cienką warstwą ściółki – tłumaczy prof. Przemysław Urbańczyk z Instytutu Archeologii UKSW, kierownik projektu.
Interdyscyplinarny projekt łączący w sobie nauki historyczne, archeologiczne, przyrodnicze oraz geograficzne został zrealizowany dzięki grantowi Narodowego Centrum Nauki w wysokości ponad 2,6 mln zł.
źródło: UKSW