Czego obawiają się starsi, a czego młodsi obywatele? Jaki wpływ na postrzeganie pandemii COVID-19 ma wykształcenie i miejsce zamieszkania? Czy istnieją różnice w źródłach lęku między kobietami a mężczyznami? Mówi o tym raport przygotowany przez badaczki z Instytutu Psychologii PAN oraz Uniwersytetu SWPS.
Koronawirus SARS-CoV-2 sprawił, że sytuacja w Polsce i na świecie jest dziś bezprecedensowa. To, co się dzieje, ma ogromny wpływ na przekonania i zachowania ludzi. Dr Katarzyna Hamer i dr Marta Marchlewska z IP PAN oraz dr Maria Baran z SWPS opublikowały właśnie pierwszy z serii raportów na ten temat. Opracowały go na podstawie badania, które przeprowadzono 23 i 24 marca 2020 r. na reprezentatywnej grupie 1098 dorosłych Polaków. Wykorzystano panel Ariadna i metodę CAWI (Computer-Assisted Web Interview, czyli wspomagany komputerowo wywiad online). Respondenci odpowiadali na pytania mniej więcej 10 dni po tym, jak w kraju wprowadzono ograniczenia, które mają pomóc z walce z pandemią COVID-19.
Okazuje się, że poziom zdenerwowania i lęku w społeczeństwie jest dość wysoki. Polacy najbardziej obawiają się: choroby bliskich (72%), kryzysu finansowego i załamania rynku (71%), przepełnionych szpitali i niewydolnego systemu zdrowia (73%), tego że niektórzy ludzie nie zastosują się do zaleceń i wirus będzie rozprzestrzeniał się zbyt szybko (75%).
Boją się także, że sami zachorują oraz zmiany trybu życia, który pociąga za sobą epidemia. Najmniej, bez względu na wiek, lękają się tego, że zabraknie produktów spożywczych i higienicznych na półkach sklepowych.
Istotne są różnice z punktu widzenia płci i wieku badanych. Kobiety boją się wszystkich zagrożeń bardziej niż mężczyźni. Starsi Polacy boją się bardziej niż młodsi paniki i nieracjonalnych zachowań, kryzysu finansowego oraz tego, że szpitale będą przepełnione, a system zdrowia – niewydolny, a niektórzy ludzie nie zastosują się do zaleceń i wirus będzie rozprzestrzeniał się zbyt szybko. Najstarsi Polacy (55 lat i powyżej) najbardziej ze wszystkich grup wiekowych boją się, że zachoruje ktoś im bliski (78%). Młodzi (18-24 lat) najmniej ze wszystkich grup wiekowych boją się zakażenia (poniżej 42%).
Miejsce zamieszkania ma także istotny wpływ na poziom lęku. Mieszkańcy większych miast (powyżej 20 tys.) bardziej boją się przepełnionych szpitali i niewydolnej służby zdrowia niż mieszkańcy małych miast i wsi. Ludzie na wsiach i w największych miastach mniej boją się zmiany trybu życia w konsekwencji epidemii oraz kryzysu finansowego i załamania rynku niż ludzie z małych i średnich miast. Niestosowanie się do zaleceń i zbyt szybkie rozprzestrzenianie się wirusa budzą najmniejszy lęk na wsi, a nieracjonalne zachowania i panika – budzą najmniejszy lęk na wsi i w mniejszych miastach. Niezależnie od miejsca zamieszkania, wszyscy podobnie boją się zakażenia koronawirusem (57-60%). Osoby z niższym wykształceniem zazwyczaj mniej boją się zagrożeń związanych z koronawirusem niż osoby z wykształceniem średnim i wyższym.
Kolejne raporty będą publikowane na bieżąco na stronie projektu.
JK
(Źródło: IP PAN)