Archeolodzy Uniwersytetu Jagiellońskiego rozpoczynają kolejny sezon prac na jordańskich stanowiskach badawczych. Ich celem jest poznanie okresu, w którym powstały pierwsze ośrodki miejskie na Bliskim Wschodzie.
Prace poszukiwawcze i wykopaliskowe krakowscy naukowcy prowadzą w Jordanii już od kilku lat. Badają pozostałości z czasów, które obfitowały w kluczowe dla rozwoju ludzkiej kultury wydarzenia. Miały one miejsce w tym regionie w okresie neolitu i wczesnej epoki brązu. Szczególnie istotny jest dla nich okres wczesnej epoki brązu trwający od 3700 do 1950 lat p.n.e. Wówczas na Bliskim Wschodzie zaczęły powstawać pierwsze ośrodki o charakterze miejskim, rozwijała się technologia produkcji metalurgii i następował rozkwit handlu dalekosiężnego. Dr Piotr Kołodziejczyk z Instytutu Archeologii UJ w Krakowie, który kieruje przedsięwzięciem finansowanym ze środków Narodowego Centrum Nauki, informuje, że to wtedy w Egipcie i na obszarze Bliskiego Wschodu powstały pierwsze królestwa o charakterze przestrzennym oraz miasta-państwa. Pojawiło się też pismo oraz rozbudowana ideologia władzy i religii.
– Do tej pory badacze nie rozpoznali dostatecznie tego okresu w dziejach rejonu południowej Jordanii. Nasza wiedza na temat tego obszaru jest jednak zbyt mała i wymaga zdecydowanego poszerzenia. Z pewnością nie był to rejon, w którym w tym czasie nic się nie działo – dodaje kierownik ekspedycji.
W ubiegłym roku archeolodzy z UJ rozpoczęli wykopaliska na dwóch nieznanych dotąd stanowiskach archeologicznych: Faysaliyya i Munqata’a. Teraz planują kontynuowanie tych prac. Faysaliyya to gigantyczny kompleks osadniczo-gospodarczy położony na pustynnym płaskowyżu funkcjonujący od okresu paleolitu do czasów epoki brązu. Wśród najciekawszych znalezisk są narzędzia paleolityczne tzw. pięściaki i obozowisko z okresu wczesnej epoki brązu. Z kolei w Munqata’a, położonym w głębokiej dolinie, do której prowadzi jedynie stroma ścieżka, którą trzeba znosić na dół nie tylko sprzęt, ale także zapasy wody i żywności, odkryto osadę z kamiennymi konstrukcjami z okresu neolitu. Znaleziona na jej terenie malowana ceramika i narzędzia krzemienne wskazują na jej związki z kulturą nazywaną przez archeologów Jerycho IX (od słynnego stanowiska w Palestynie). Niektóre ze znalezionych tam do tej pory zabytków świadczą także pobycie ludzi do epoki brązu.
W tym sezonie archeolodzy z UJ planują także rozpoczęcie badań w kolejnych miejscach i przeprowadzenie badań laboratoryjnych, których celem będzie precyzyjne określenie wieku wcześniejszych znalezisk.
MK
(Źródło: Nauka w Polsce)