Aktualności
Badania
16 Maja
Źródło: www.uek.krakow.pl
Opublikowano: 2022-05-16

Naukowcy badają płyty gramofonowe z historycznymi nagraniami

Badania zabytkowych pływ gramofonowych ze zbiorów Polskiego Radia prowadzą naukowcy z Krakowa i Torunia. W ub.r. kolekcja została wpisana na Krajową Listę UNESCO „Pamięć Świata”.

W kwietniu pracownicy Katedry Mikrobiologii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, w ramach członkostwa uczelni w European Research Infrastructure for Heritage Science (ERIHS), prowadzili badania zabytkowych płyt gramofonowych w siedzibie Polskiego Radia w Warszawie. Analizowali stan zachowania płyt pod kątem mikrobiologicznym w celu ustalenia czy mogą one być konserwowane i poddane próbie odczytu bez procesu dezynfekcji, który może wpłynąć na właściwości materiału, uniemożliwiając przeprowadzenie odczytu.

Jak podkreśla jeden z uczestników projektu, dr hab. Tomasz Sawoszczuk, prof. UEK, wyniki wskazują na niewielkie zanieczyszczenie mikrobiologiczne powierzchni płyt i w związku z tym nie muszą być poddane dezynfekcji.

Jednocześnie kontynuujemy badania nad obecnym na płytach, charakterystycznym białym nalotem, w celu ustalenia ich składu chemicznego. Równolegle zespół dr. hab. Piotr Targowskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wykonuje badania nad stopniem odspojenia warstwy z zapisem ścieżki dźwiękowej od metalowej bazy płyt. Natomiast na Wydziale Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego zespół dr. hab. Krzysztofa Kruczały realizuje badania składu chemicznego warstwy z zapisem dźwięku. Po zakończeniu badań płyty będą poddane próbie odczytu ścieżki dźwiękowej. Część zapisu dźwięku z płyt, których stan zachowania był znacznie lepszy – w tym stwierdzono niski poziom ich zanieczyszczenia mikrobiologicznego – została już odczytana i zdigitalizowana – raportuje prof. Sawoszczuk, o którego innym projekcie, dotyczącym biblioteki zapachów obiektów muzealnych, pisaliśmy w styczniowym numerze FA.

Badane przez naukowców płyty to szczególne obiekty dziedzictwa kulturowego. Są na nich m.in. pierwsze odezwy prezydenta Stefana Starzyńskiego do mieszkańców Warszawy, emitowane przez Polskie Radio tuż po wybuchu II wojny światowej, w tym przemówienie z 11 września 1939 r., w którym padają słowa: „haniebnej brutalności niemieckiej przeciwstawiamy siłę moralną i wiarę w ideę Polski i zwycięstwo”, czy apel z 12 września 1939 r. („chcę sześciuset ludzi gotowych umrzeć za Warszawę”). Wśród zapisów znajduje się również przemówienie ministra Józefa Becka, informacje dla warszawiaków przekazywane przez Jeremiego Przyborę czy radiowy reportaż – apel Juliena Bryana, amerykańskiego fotografa i reżysera dokumentującego wybuch II wojny światowej w Warszawie.

W czerwcu 2021 roku zbiór 93 płyt gramofonowych został wpisany na Krajową Listę UNESCO „Pamięć Świata”. Obecnie płyty poddawane są procesowi konserwacji.

MK, źródło: UEK

Pachnące muzealia


 

Dyskusja (0 komentarzy)