Archeony halofilne to grupa drobnoustrojów, które wyróżnia zdolność do życia w ekstremalnych środowiskach. Może to być np. środowisko o dużym stopniu zasolenia, które występuje w słonych jeziorach, morzach, a także w kopalniach soli. Kilka lat temu naukowcy z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego we współpracy z badaczami z Uniwersytetu w Coimbrze w Portugalii odkryli nowy gatunek archeona halofilnego (Halorhabdus rudnickae).
Odkryliśmy i opisaliśmy nowy gatunek, który został wyizolowany ze złoża poeksploatacyjnego Barycz należącego do Kopalni Soli w Wieliczce. To pierwszy nowy gatunek archeonów halofilnych odkryty w Polsce – mówi dr hab. Magdalena Kowalewicz-Kulbat z Katedry Immunologii i Biologii Infekcyjnej na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego.
Odkrycie stało się inspiracją do trwających właśnie badań w kontekście oddziaływania tego drobnoustroju z komórkami układu odpornościowego gospodarza.
Z zamiłowań naukowych jestem mikrobiologiem i immunologiem, od lat prowadzę badania w zakresie interakcji komórek gospodarza z różnego rodzaju drobnoustrojami – przyznaje dr hab. Magdalena Kowalewicz- Kulbat. – Wraz z doktorantem, Krzysztofem Krawczykiem, udało nam się pierwszy raz wykazać, że komórki układu odpornościowego odpowiadają na stymulację archeonami halofilnymi. Co więcej, ten potencjał stymulujący, pozwala myśleć o prawdopodobnie istotnej roli tych drobnoustrojów w haloterapii.
Kopalnie soli są miejscami, które stwarzają idealne warunki do stosowania alternatywnej terapii, jaką jest haloterapia, którą od wielu lat wykorzystuje się w rehabilitacji oddechowej, szczególnie w krajach Europy Wschodniej.
Specyficzny mikroklimat kopalni soli, na który składają się aerozol solny, odpowiednia wilgotność i temperatura sprawia, że pacjenci z mukowiscydozą, chorobami alergicznymi, a także pacjenci poddani rehabilitacji pocovidowej pod wpływem haloterapii faktycznie czują się lepiej, a ich parametry oddechowe się poprawiają. I tutaj pojawia się pytanie, czy jest to wyłącznie zasługa specyficznego mikroklimatu, czy być może także w tej rehabilitacji swój udział mają obecne w kopalniach archeony halofilne – zastanawia się badaczka z UŁ.
Naukowcy już od kilku lat prowadzą badania zmierzające do izolacji i charakterystyki drobnoustrojów halofilnych występujących w kopalniach soli. Teraz próbują również określić rolę tych drobnoustrojów w interakcji z komórkami układu odpornościowego.
Pozwoli to w przyszłości lepiej poznać mechanizm działania haloterapii. Na razie wiemy, że ta forma terapii działa, tylko nie do końca wiadomo jak. W badaniach prowadzonych do tej pory wykorzystaliśmy zarówno odkryty w 2016 roku szczep H. rudnickae, ale dodatkowo badany był też inny szczep archeonów halofilnych – Natrinema salaciae wyizolowany z Morza Śródziemnego. Chcieliśmy w ten sposób sprawdzić, czy odpowiedź odpornościowa na archeony halofilne jest gatunkowo-swoista, czy będzie cechą wspólną dla tej grupy drobnoustrojów – opisuje dr hab. Magdalena Kowalewicz-Kulbat.
Badania realizowane są w modelu in vitro z wykorzystaniem komórek dendrytycznych.
Pełnią one niezwykle ważną rolę w układzie odpornościowym, są to bowiem profesjonalne komórki prezentujące antygen – wyjaśnia dr hab. Kowalewicz-Kulbat. – Określenie „profesjonalne” zawdzięczają swojej wybitnej zdolności pobudzania dziewiczych limfocytów T. A zatem staramy się zobaczyć, jak archeony halofilne są prezentowane przez komórki dendrytyczne limfocytom T w strukturze zwanej synapsą immunologiczną i jaki typ odpowiedzi odpornościowej wzbudzają – dodaje,
Naukowcy planują badania, których celem będzie określenie znaczenia archeonów halofilnych jako immunomodulatorów zdolnych do przywrócenia równowagi w układzie odpornościowym pacjentów z chorobami alergicznymi i innymi chorobami, w leczeniu których stosowana jest haloterapia.,
Nikt przed nami tego nie badał, prawdopodobnie dlatego, że hodowla archeonów halofilnych w warunkach laboratoryjnych nie jest łatwa. Dzięki współpracy z portugalskim ośrodkiem poznaliśmy techniki, które pozwalają prowadzić takie hodowle w Polsce. Nasze badania są unikatowe także ze względu na swoją multidyscyplinarność, bowiem łączą elementy wiedzy nie tylko mikrobiologicznej i immunologicznej, ale i geologicznej. Aktualnie współpracujemy z Kopalnią Soli Bochnia. Wspólnie dążymy do wyjaśnienia mechanizmów i czynników odpowiedzialnych za prozdrowotne warunki panujące w komorach solnych. Mamy nadzieję, że dzięki tym badaniom lepiej poznamy archeony halofilne i ich znaczenie jako immunomodulatorów procesów odpornościowych zachodzących u pacjentów z chorobami układu oddechowego – kończy dr hab. Kowalewicz-Kulbat.
źródło: UŁ