Odtworzenie oraz zachowanie obszarów bagiennych, torfowisk i terenów podmokłych na obszarach Natura 2000 i Zielonej Infrastruktury – to cel projektu z udziałem m.in. naukowców Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
Według szacunków na terenie Polski mokradła naturalne i odwodnione występują na obszarze o powierzchni ok. 4,4 mln ha, wśród których około 1,3 mln ha to ponad 50 tys. torfowisk o powierzchni większej od 1 ha. Torfowiska należą do najszybciej zanikających ekosystemów naszej strefy klimatycznej lub ulegają postępującej degradacji wskutek zmian warunków hydrologicznych, głównie w wyniku przeprowadzonej przed laty niewłaściwej melioracji oraz zmian sposobów ich użytkowania. Zdegradowane torfowiska charakteryzują się mniejszą różnorodnością biologiczną, oraz intensyfikacją procesu mineralizacji, przyczyniającą się do wzrostu emisji CO2.
Celem największego z dotychczasowych polskich strategicznych projektów LIFE jest m.in. stworzenie warunków do wdrożenia Priorytetowych Ram Działań dla sieci Natura 2000 2021–2027. To dokument i jednocześnie strategiczne narzędzie planistyczne, umożliwiające wszechstronną ocenę postępowań, od których zależy prawidłowe funkcjonowanie Sieci Natura 2000 i powiązanej z nią Zielonej Infrastruktury w Polsce. Projekt zakłada również ochronę i przywrócenie ważnych funkcji torfowisk, bagien i terenów podmokłych w celu poprawy jakości siedlisk i warunków dla zamieszkujących je gatunków. Realizacja przedsięwzięcia przyczyni się do przeciwdziałania utracie bioróżnorodności na obszarze ponad 120 tys. hektarów. Propozycja uwzględnia m.in. czynną ochronę mającą na celu utrzymanie bądź polepszenie stanu zachowania bagien, torfowisk oraz terenów podmokłych na 100% obszarów Zielonej Infrastruktury wywierających istotny wpływ na stan zachowania obszarów Natura 2000.
Pozostałe działania w ramach tej inicjatywy obejmują stworzenie nowoczesnego, wielofunkcyjnego i stabilnego systemu zarządzania zasobami przyrody w skali całej Polski, pozwalającego na dokonywanie licznych analiz na potrzeby prawa krajowego i unijnego. Pozwoli to na większą efektywność działań organów ochrony przyrody. Równocześnie prowadzone będą kampanie edukacyjne, które przyczynią się do wzrostu świadomości społecznej o funkcjach i roli bagien, torfowisk i terenów podmokłych.
W wyniku realizacji projektu, po czterech latach od rozpoczęcia działań, nastąpi poprawa stanu blisko 20 proc. powierzchni siedlisk bagien, torfowisk lub innych obszarów Natura 2000, natomiast po dziewięciu latach renaturalizacja obejmie aż 20–35 proc. tych obszarów – zapowiedział Janusz Dawidziuk, dyrektor Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej.
Dzięki projektowi powierzchnia obszarów chronionych, dla których zapewniono wzrost efektywności zarządzania, obejmie: 3 142 122,1 ha, a powierzchnia siedlisk wspartych w zakresie uzyskania lepszego statusu ochrony: 119 500 ha. Zmniejszy się również emisja CO2 z torfowisk o co najmniej 133 000 Mg/rok i uruchomiony zostanie odwrotny proces – pochłanianie CO2.
Całkowity budżet 10-letniego projektu to ponad 165 mln złotych. Koordynatorem działań będzie Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, natomiast współbeneficjentami: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska oraz Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
MK, źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska