Portal słynnej medresy Sher Dor, czyli muzułmańskiej szkoły teologicznej w Samarkandzie w Uzbekistanie, zeskanowali z pomocą skanera laserowego naukowcy z Politechniki Lubelskiej. Uzyskane w ten sposób dane pomogą w renowacji tego XVII-wiecznego zabytku.
Wokół placu Registan w Samarkandzie znajdują się trzy potężne medresy, czyli szkoły teologiczne, składające się z sal wykładowych, meczetu, atrium ze studnią i swoistego akademika. Jedną z nich jest słynna Sher Dor z olbrzymią mozaiką na portalu, przedstawiającą m.in. lwy (chociaż wyglądają jak tygrysy), śnieżnobiałe gazele i słońce o ludzkim obliczu. Mozaika składa się z tysięcy terakotowych płytek. Kilkadziesiąt lat temu zaczęły one odpadać. Zabezpieczono je wówczas metalową siatką, która podtrzymuje je na miejscu i jednocześnie chroni turystów przed odpadającymi elementami.
– To najważniejszy zabytek w Samarkandzie – podkreśla dr inż. Marek Miłosz z Instytutu Informatyki Politechniki Lubelskiej, który obok prof. Jerzego Montusiewicza jest koordynatorem przedsięwzięcia.
Uzbekistan zaplanował na najbliższe lata prace restauracyjne. Potrzebna jest do nich jednak kompletna dokumentacja portalu. Niemożliwe jest jej wykonanie za pomocą standardowych technik, czyli odrysowywania z użyciem kalki na rusztowaniu, gdyż taki wariant uniemożliwia metalowa siatka, która zabezpiecza portal. Pomoc w postaci technologii skanowania laserowego zaoferowali polscy naukowcy. Zastosowano duże urządzenie o zasięgu 300 m, które mierzy w czasie jednego pomiaru miliony punktów z dokładnością do ułamków milimetra. Na tej podstawie odtwarza się kształt skanowanych płaszczyzn. W ten sposób można uzyskać np. trójwymiarowy kształt budynku. Z powodu metalowej siatki dodatkowo naukowcy wykonali szereg fotografii bardzo wysokiej jakości – dzięki nim możliwe będzie dodanie nie tylko kształtu i układu płytek, ale też ich koloru. Teraz informatycy planują połączenie danych uzyskanych ze skanera ze zdjęciami. W ten sposób powstanie dokładnie, trójwymiarowe i barwne odwzorowanie słynnego portalu.
– Praca nad obróbką danych jest bardzo żmudna, ale mamy nadzieję, że przekażemy je stronie uzbeckiej jeszcze przed wakacjami – zapowiada dr Miłosz.
Lubelscy informatycy zamierzają powrócić do Uzbekistanu. Będą skanować kolejne budowle i zabytki związane z Jedwabnym Szlakiem, czyli szlakiem handlowym, który łączył karawany z Chin i Europy. Samarkanda była jednym z ważniejszych miejsc z nim związanych. Rezultaty prac lubelskich naukowców z Instytutu Informatyki PL w postaci zdjęć i multimediów będzie można zobaczyć na wystawie, czynnej od 11 stycznia do 28 lutego w budynku Biblioteki Politechniki Lubelskiej.
Źródło: Nauka w Polsce