Okresowe badania logopedyczne wśród osób z chorobą Parkinsona, ocena stopnia zaawansowania choroby, zaplanowanie przebiegu terapii i leczenia farmakologicznego. To tylko niektóre możliwości wykorzystania programu komputerowego do wykrywania i oceny zaburzeń mowy w chorobie Parkinsona, opracowanego przez naukowców Politechniki Rzeszowskiej.
Choroba Parkinsona jest drugą pod względem częstości występowania chorobą neurodegeneracyjną, w przebiegu której następuje uszkodzenie i zanik różnych neuronów w ośrodkowym układzie nerwowym. Jednym z jej następstw jest stopniowa utrata zdolności komunikacji z otoczeniem za pomocą mowy. Z pomocą przychodzi program komputerowy opracowany przez naukowców z Politechniki Rzeszowskiej.
Nasze rozwiązanie umożliwia przede wszystkim przeprowadzenie obiektywnej oceny zaburzeń mowy na podstawie analizy sygnału mowy z uwzględnieniem jego złożonej struktury czasowo-częstotliwościowej, tj. w dziedzinie czasu, częstotliwości oraz czas-częstotliwość. Różne parametry wyznaczone przez program można wykorzystać w diagnostyce medycznej do obiektywnej oceny procesu fonacji, artykulacji i prozodii oraz do wykrycia drżenia głosu charakterystycznego w chorobie Parkinsona – opisuje dr inż. Barbara Wilk, lider zespołu projektowego.
Program ułatwi logopedzie wykonanie samego badania logopedycznego oraz umożliwi archiwizację jego wyników zarówno w postaci plików dźwiękowych reprezentujących sygnały mowy pacjenta, jak i protokołów zawierających wyniki testów logopedycznych. Moduł programu komputerowego przeznaczony dla pacjenta do ćwiczeń logopedycznych powinien stymulować go do wykonywania regularnych ćwiczeń w warunkach domowych w celu spowolnienia procesu degradacji jego mowy. Wśród użytkowników tego nowatorskiego rozwiązania znajdą się logopedzi, pacjenci z chorobą Parkinsona, a także lekarze neurolodzy.
Badanie logopedyczne pacjenta w różnym stanie zaawansowania choroby Parkinsona wymaga odpowiedniej wiedzy i dużego doświadczenia od logopedy oraz zależy od jego zmysłu słuchu.
Komputerowa analiza sygnału mowy zarejestrowanego podczas badania logopedycznego za pomocą mikrofonu umożliwia przeprowadzenie obiektywnej i ilościowej oceny procesu zarówno fonacji, jak i artykulacji u badanego mówcy. Raporty zawierające wyniki z okresowych badań pozwolą na określenie wpływu leczenia farmakologicznego i terapii mowy na progres choroby – wyjaśnia dr inż. Barbara Wilk.
Program stworzony przez naukowców Politechniki Rzeszowskiej to efekt wieloletnich badań nad cyfrowym przetwarzaniem wybranych sygnałów biomedycznych. Bezpośrednią inspiracją do pracy nad projektem były opublikowane rezultaty badań naukowych, które wykazały, że pacjent z chorobą Parkinsona dzięki regularnym, codziennym, prostym ćwiczeniom logopedycznym wykonywanym samodzielnie w warunkach domowych może znacznie spowolnić proces degradacji fonacji i artykulacji.
Projekt programu komputerowego do wykrywania i oceny zaburzeń mowy w chorobie Parkinsona został zrealizowany dzięki dofinansowaniu w ramach II naboru do Programu grantowego Podkarpackiego Centrum Innowacji. Obecnie trwają prace nad komercjalizacją.
Cyfryzacja opieki zdrowotnej nad pacjentami cierpiącymi na choroby neurodegeneracyjne umożliwia dokładniejszą diagnostykę oraz precyzyjne śledzenie postępów choroby, a tym samym dobór skuteczniejszych metod terapeutycznych. Komercjalizacja tej technologii pozwoli poprawić jakość życia pacjentów i ich rodzin, usprawni działanie gabinetów logopedycznych i lekarzy specjalistów, a tym samym przyniesie realnej korzyści systemowi opieki zdrowotnej. W Podkarpackim Centrum Innowacji wspólnie ze zespołem naukowym przygotowujemy ścieżkę rozwojową dla tej technologii oraz poszukujemy partnerów posiadających potencjał do jej wdrożenia – mówi Radosław Krajewski, specjalista ds. rozwoju technologii PCI.
MK