Naukowcy z Polski i Kanady odkryli nowy gen, którego mutacje powodują wysokie ryzyko raka piersi. Międzynarodowym zespołem badawczym kierował genetyk z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego.
Badanie obejmowało 16 tys. chorych z rakiem piersi oraz 9 tys. zdrowych kobiet. Wykrycie nowego genu było możliwe dzięki identyfikacji powtarzalnej mutacji ATRIP w homogennej genetycznie populacji polskiej. Liczbę nosicielek tej mutacji genu ATRIP w Polsce szacuje się na około 25 tys. Uzyskane wyniki sugerują, że u nosicielek „polskiej” mutacji ryzyko zachorowania na raka piersi zwiększone jest ponad dwukrotnie i wynosi ponad 20%. Jeśli u nosicielek tej mutacji wśród krewnych stwierdzono zachorowanie na ten nowotwór, ryzyko wynosi ponad 30%.
W rodzinach z silną agregacją raka piersi stwierdzono segregację mutacji ATRIP z rakiem. Ponadto poprzez analizę biobanku UK, obejmującą około 450 tys. osób, stwierdzono, że patogenne mutacje ATRIP (kilkanaście różnych mutacji) zwiększają ponad 3-krotnie ryzyko raka piersi w Wielkiej Brytanii. Występowanie mutacji ATRIP w Wielkiej Brytanii sugeruje, że najprawdopodobniej są one przyczyną raka piersi także w wielu innych grupach etnicznych na świecie – zauważa prof. Cezary Cybulski z Zakładu Genetyki i Patomorfologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, który kierował badaniami.
Zdaniem naukowców, jeszcze w tym roku pacjentki będą mogły podczas badań diagnostycznych sprawdzić, czy są nosicielkami zmutowanego genu ATRIP. W przypadku wyniku dodatniego zalecenia obejmą m.in. częstsze badania i mammografię już od 35 roku życia. Ponieważ rak u kobiet z mutacją ATRIP posiada upośledzoną naprawę DNA przez homologiczną rekombinację – najprawdopodobniej pacjentki będą dobrze odpowiadać na leczenie chemioterapią (np. cisplatyna, inhibitory PARP).
Wykrycie powtarzalnej (założycielskiej) mutacji ATRIP w Polsce umożliwia zastosowanie prostego i taniego testu na wykrywanie tej mutacji. Test ten może być dodany do testu wykrywającego około 10% przypadków raka piersi u Polek, poprzez badanie panelu kilkunastu powtarzalnych mutacji genów BRCA1, BRCA2, CHEK2, PALB2, NBN, RECQL w Polsce. Czułość takiego testu w wykrywaniu mutacji powyższych genów z Polsce wynosi ponad 80% – wyjaśnia prof. Cybulski.
Opracowanie testów opartych o mutacje założycielskie jest możliwe w populacjach homogennych genetycznie jak Polska. Testy na mutacje założycielskie stwarzają możliwość taniej, szybkiej, o wysokiej czułości diagnostyki wysokiego ryzyka raków w Polsce i powinny być wykonywane w pierwszej linii diagnozowania dziedzicznej predyspozycji do raka piersi przed zastosowaniem skomplikowanych i drogich testów opartych o sekwencjonowanie nowej generacji o nieporównywalnie mniejszej przepustowości.
Wyniki badań polskich i kanadyjskich naukowców zostały opublikowane w prestiżowym magazynie „American Journal of Human Genetics”. Nowy gen odkryto w oparciu o projekt Narodowego Centrum Nauki realizowany w Zakładzie Genetyki i Patomorfologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie we współpracy z Women’s College Research Institute Uniwersytetu w Toronto.
źródło: PUM