Ponad 500 haseł dotyczących Kaszub, m.in. symboli, mitów, pamięci, przekonań czy stereotypów znajduje się w Kaszubopedii – internetowej encyklopedii, w powstaniu której swój udział mają także naukowcy z Uniwersytetu Gdańskiego.
Internetowa encyklopedia jest pokłosiem grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, jaki w latach 2015–2020 był realizowany przez Instytut Kaszubski, stowarzyszenie ludzi nauki działające w Gdańsku od 1996 roku. Celem projektu było stworzenie kompendium wiedzy o kaszubskich symbolach, mitach, pamięci, świecie wyobrażonym, przekonaniach i stereotypach (jako ważnym atrybucie określania granic grupowych: co jest własne, co jest obce). Założono, że będzie ono również uwzględniało specyfikę procesów etnicznych, kulturowych i społecznych na (zmiennym) terenie zamieszkiwanym przez społeczność kaszubską.
Przedmiotem była także tradycja, w tym „tradycja wynaleziona”, a więc złożony i wielopoziomowy zasób wartości i treści kulturowych, żywy, stale reinterpretowany, ulegający zmianom w czasie, ale jednocześnie z wieloma elementami trwałymi – wyjaśnia prof. Cezary Obracht-Prondzyński z Instytutu Socjologii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, pomysłodawca i kierownik projektu.
W ramach projektu przyjęto perspektywę historyczną, ale jednocześnie położono nacisk na takie przekształcenia kultury kaszubskiej, które zapewniają jej atrakcyjność współcześnie i kreatywność. Uwzględniono przy tym fakt, że kultura ta pozostaje zjawiskiem zróżnicowanym, zmiennym i złożonym (jest wielostopniowa, hybrydowa, kontekstowa etc.). Na początku 2021 r. ukazała się książka będąca efektem projektu. „Słownik kaszubskich symboli, pamięci i tradycji kultury”. To obszerna publikacja – na ponad 700 stronach znalazło się około 400 haseł napisanych przez jedenastu autorów. Nakład rozszedł się w ciągu kilku miesięcy. Jednocześnie nieustannie pojawiały się postulaty, aby projekt rozwijany był dalej. I właśnie Kaszubopedia jest realizacją tych postulatów.
Z jednej strony bazujemy na hasłach, które przygotowano z myślą o tamtym projekcie, zostały one jednak przez autorów przejrzane, uzupełnione, tam gdzie to było niezbędne także poprawione. Z drugiej strony pojawiły się pomysły na kolejne Będziemy je także sukcesywnie przygotowywać i umieszczać na stronie – zapowiada prof. Obracht-Prondzyński.
W tej chwili internetowa encyklopedia zawiera ponad 500 haseł dotyczących Kaszub, m.in. symboli, mitów, pamięci, przekonań czy stereotypów, wśród nich m.in. takie, jak hymny kaszubskie, Marsz Śmierci, Bylacy czy gwary kaszubskie.
Jak przekonują autorzy, Kaszubopedia jest projektem otwartym. Można z niej korzystać, ale również zgłaszać ewentualne poprawki, uzupełniać hasła czy proponować nowe.
Elżbieta Michalak-Witkowska, źródło: UG