Badania zamku w Bierutowie i jego dziejów w epoce nowożytnej będzie prowadził naukowiec z Politechniki Wrocławskiej. Otrzymał na to grant w konkursie MINIATURA.
Dr Zygmunt Łuniewicz z Katedry Konserwacji Architektury i Rewaloryzacji Krajobrazu Kulturowego Politechniki Wrocławskiej jest jednym z 71 laureatów ostatniego rozdania konkursu MINIATURA. To inicjatywa pozwalająca młodym naukowcom sfinansować badania wstępne, pilotażowe, staże naukowe oraz wyjazdy badawcze i konsultacyjne. Wśród wyłonionych w tej odsłonie projektów znalazły się „Badania wstępne zamku w Bierutowie i jego dziejów w epoce nowożytnej (XVI–XIX w.)”. Narodowe Centrum Nauki przeznaczyło na ten cel blisko 20 tys. zł.
Pomimo trwającej od dawna fascynacji śląskimi zamkami i licznych badań na ich temat, wciąż można odnaleźć obiekty właściwie nieznane, posiadające minimalną dokumentację i literaturę. Do takich należy zamek w Bierutowie, niegdyś warownia, później okazała rezydencja książąt oleśnickich. Pozbawiony najbardziej widowiskowych elementów architektury zwraca uwagę jedynie najbardziej zapalonych poszukiwaczy historycznych pamiątek. Tymczasem w wyniku dwóch etapów przebudowy ok. 1600 i 1680 r. stał się jedną z najokazalszych budowli Śląska, z czterema kondygnacjami arkadowych krużganków, wysokimi wieżami i rozległym zespołem ogrodów – opisuje autor badań.
W ich trakcie chce m.in. zebrać i odczytać dotąd niewykorzystane rękopisy z czasów budowy oraz późniejsze dokumenty, a także przeszukać archiwa w poszukiwaniu nieznanych dotąd rycin, zdjęć i opisów. Następnie zamierza zachowane do dziś części zmierzyć, wraz z detalami, aby odpowiedzieć na pytania: jak budowla wyglądała w czasach swojej świetności, jakie funkcje pełniły poszczególne pomieszczenia, kiedy powstały i kiedy uległy zniszczeniu nieistniejące dziś jej elementy.
Zamek w Bierutowie został wybudowany w XIV wieku, był dawną siedzibą Książąt Bierutowskich. Jest częścią zespołu, w skład którego wchodzi jeszcze średniowieczna wieża zamkowa. Zachowała się również wjazdowa barkowo brama wraz z kawałkiem murów obronnych (zbudowana około 1680 r.). Wzmianki o zamku pojawiają się po raz pierwszy w 1323 r. W I poł. XVI w. rozbudowany został jako rezydencja księcia Henryka II Podiebrada. W 1603 r. spłonęło skrzydło wschodnie i wieża. Odbudowa i kolejna rozbudowa nastąpiła w czasie, gdy rezydował tu książę Henryk Wacław Podiebrad. Wówczas powstały trójkondygnacyjne ganki arkadowe. Kolejna rozbudowa miała miejsce ok. 1680 r. za panowania księcia Krystiana Ulryka Wirtemberskiego, kiedy to podwyższono oba skrzydła o trzecie piętro, wzniesiono bramę od zachodu od strony miasta i założono ogrody. Po 1945 r. zamek był użytkowany przez nadleśnictwo, znajdowało się w nim również przedszkole. Obecnie na tym terenie znajdują się mieszkania komunalne. W początkach XXI w. planowano utworzyć tu Muzeum Miejskie.
W tegorocznej edycji MINIATURY wyłoniono już 244 laureatów, którzy na badania wstępne i pilotażowe, kwerendy, staże lub wyjazdy konsultacyjne i badawcze otrzymali w sumie ponad 9,2 mln zł. Budżet całego konkursu wynosi 20 mln złotych.
MK, źródło: Facebook/WA PWr