Potencjał wykorzystania technologii GNSS do precyzyjnych badań geodezyjnych i monitorowania zmian zachodzących na Ziemi sprawdzi naukowiec z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Otrzymał na ten cel grant z Centrum Innowacji Kraju Środkowoczeskiego.
MERIT to program stypendialny Centrum Innowacji Kraju Środkowoczeskiego (Central Bohemian Innovation Center) dla naukowców z całego świata promujący mobilność naukową i realizację badań w regionie. Dr Radosław Zajdel z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu otrzymał grant na projekt „BIG4”, którego celem jest analiza potencjału wykorzystania technologii GNSS do precyzyjnych badań geodezyjnych i monitorowania zmian zachodzących na Ziemi.
Zwiększyć dokładność obserwacji Ziemi
Nazwa BIG4 nawiązuje do tzw. wielkiej czwórki globalnych nawigacji satelitarnych (GNSS): GPS, GLONASS, Galileo i BeiDou (BDS). Projekt koncentruje się na wykorzystaniu ich do zwiększenia dokładności obserwacji Ziemi i dostarczania globalnych geodezyjnych układów odniesienia.
Geodezja, odpowiedzialna za precyzyjny opis Ziemi, staje przed zadaniem monitorowania deformacji skorupy ziemskiej, stanu atmosfery i oceanów. Zdaniem ekspertów reprezentujących szeroko pojęte nauki o Ziemi, milimetrowa dokładność ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia procesów, takich jak redystrybucja wielkich mas, pływy oceaniczne, podnoszenie się poziomu morza czy lokalne deformacje.
GNSS, początkowo opracowane głównie do celów wojskowych, nawigacji i pozycjonowania, w ostatnich dekadach znacząco przyczyniły się do rozwoju nauk o Ziemi. Jednak, jak pokazują badania, wykorzystanie wyłącznie systemów GPS i GLONASS nie jest wystarczające do spełnienia wymagań Międzynarodowej Asocjacji Geodezji (IAG). W projekcie zbadam zatem potencjał nowszych systemów, takich jak europejski Galileo i chiński BDS, które mogą oferować lepsze możliwości obserwacyjne i pomóc w osiągnięciu przez społeczność geodezyjną pożądanej przez ekspertów nauk o Ziemi dokładności – tłumaczy dr Radosław Zajdel.
Galileo, będący pierwszym systemem opracowanym z myślą o całkowicie cywilnych zastosowaniach, już wykazał możliwość znaczącego zmniejszenia ograniczeń GPS w pozycjonowaniu i obserwacjach Ziemi. Z kolei chiński system BeiDou, który osiągnął pełną funkcjonalność w 2019 roku, wydaje się kluczowym elementem umożliwiającym bardziej kompleksowe i dokładne obserwacje geodezyjne. Mimo teoretycznie tego samego zastosowania i tej samej bazowej technologii stojącej za systemami GPS, GLONASS, Galileo i BDS, różnią się one między sobą subtelnymi detalami, zaczynając od konfiguracji orbitalnej satelitów, dostępu do technicznych aspektów systemu, złożoności opracowania danych, przez charakterystykę sygnału, aż do dostępu do globalnej sieci stacji stale śledzących sygnał nadawany przez satelity danej konstelacji.
Zrozumienie i umiejętność wykorzystania tych detali daje możliwość przekroczenia pewnej granicy dokładności obserwacji Ziemi – tłumaczy dr Radosław Zajdel.
Celem projektu jest więc nie tylko integracja danych z różnych systemów GNSS, ale również rozwój i zastosowanie unikalnej metodologii przetwarzania tych danych, aby maksymalnie wykorzystać ich potencjał, ukierunkowując się na wsparcie nauk o Ziemi. Taka zintegrowana metodologia pozwoli na pokonanie ograniczeń poszczególnych systemów poprzez wzajemne uzupełnianie się, co ma kluczowe znaczenie dla lepszego monitorowania i zrozumienia zjawisk geodynamicznych, klimatycznych i tektonicznych na Ziemi.
Do MERIT-um
Program MERIT ma trzy główne cele: wzmocnienie Europejskiej Przestrzeni Badawczej, rozwijanie współpracy między sektorami akademickimi i promowanie nauki wśród młodzieży z naciskiem na większą obecność kobiet w naukach technicznych i przyrodniczych. Oferuje możliwości badawcze w pięciu kluczowych obszarach: biotechnologia, technologie laserowe, technologie kosmiczne, zrównoważona energia i materiały oraz cyfryzacja i sztuczna inteligencja.
W ramach dwóch naborów MERIT przyznaje 30 stypendiów na maksymalnie 30 miesięcy, z obowiązkowymi delegacjami trwającymi od 2 do 9 miesięcy. Program zapewnia badaczom wszechstronne doświadczenie dzięki współpracy z 19 regionalnymi organizacjami badawczymi i 36 partnerami z różnych sektorów, oferując doskonałe szkolenia, dostęp do unikatowych infrastruktur badawczych i szerokie możliwości nawiązywania kontaktów.
Grant MERIT umożliwi dr. Zajdlowi pracę przez 30 miesięcy w Geodetic Observatory Pecný (Czechy). Będzie realizowany we współpracy z GFZ German Research Centre for Geosciences w Poczdamie.
źródło: UPWr