Polscy naukowcy pracujący w dziesięcioosobowym międzynarodowym zespole, zostali współautorami odkrycia, potwierdzającego znaczące załamanie się klimatu na ziemi ponad 6200 lat temu. Wyniki swoich prac prowadzonych w Çatalhöyük opublikowali w PNAS, prestiżowym czasopiśmie amerykańskiej Akademii Nauk.
Późnoneolityczna osada w Çatalhöyük to światowej sławy stanowisko archeologiczne, położone na południowy wschód od miasta Konya w regionie Anatolia w centralnej Turcji, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2012 roku. Badania zespołu pod kierunkiem prof. Arkadiusza Marciniaka z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, polegały na analizie zmian w ilości deuteru – stałego izotopu wodoru, znalezionego w tłuszczach zwierzęcych, zakonserwowanych w naczyniach garncarskich, używanych przez społeczność rolniczą, zamieszkującą tamte tereny. Dzięki temu udało się zidentyfikować zmiany w izotopowym składzie deuteru, potwierdzające znaczące ochłodzenie i osuszenie klimatu oraz reakcję społeczności rolniczej w Çatalhöyük, która musiała się dostosować do gwałtownych zmian klimatu.
Co istotne, odkrycie to pokazuje, że poszczególne biomolekuły zachowane w starożytnych tłuszczach zwierzęcych można wykorzystać do rekonstrukcji wydarzeń paleoklimatycznych, a tym samym stanowi potężne narzędzie do wykrywania zjawisk klimatycznych na podstawie analiz pozostałości zachowanych w naczyniach ceramicznych, znajdowanych na wielu pradziejowych osadach. Zmiany klimatu w tym okresie stają się dzięki temu odkryciu jeszcze bardziej ewidentne, potwierdzając dane z badań geologicznych i klimatologicznych z wielu innych miejsc na całym świecie, pokazując ogólny spadek temperatur, trwający około 160 lat.
Analiza 56 próbek radiowęglowych pozwoliła dowiedzieć się więcej, jak ówcześni ludzie mieszkali, jakie hodowali zwierzęta i co jedli. Dostarczone przez naukowców dowody, stanowią znaczący wkład w poszerzenie wiedzy na temat konkretnych skutków zmian klimatycznych sprzed tysięcy lat i ich wpływie na życie codzienne naszych neolitycznych przodków, ich decyzje dotyczące planowania osadnictwa i strategii przeżycia.
MK
(Źródło: UAM)