Jak pandemia wpływa na emocje, poziom stresu, poczucie bezpieczeństwa i więzi społeczne? Czy kultura, w której żyjemy, ma wpływ na sposób naszego odczuwania? Sprawdzają to naukowcy w 22 krajach.
Koronawirus bezsprzecznie wpływa nie tylko na zdrowie fizyczne, ale również samopoczucie psychiczne. Lęk, stres, izolacja, problemy z odnalezieniem się w nowej rzeczywistości mają szkodliwy wpływ na naszą psychikę. Grupami szczególnie narażonymi na negatywne skutki pandemii są m.in. pracownicy służby zdrowia i seniorzy.
Międzynarodowa grupa naukowców, odwołując się do badań mówiących o tym, że współczucie (zarówno wobec siebie, jak i innych) pomaga radzić sobie ze stresem psychicznym, podtrzymuje więzi społeczne i zwiększa poczucie bezpieczeństwa, postanowiła m.in. sprawdzić, czy w dobie pandemii koronawirusa można wyciągnąć podobne wnioski. Wspólnie rozpoczęli realizację projektu badawczego „Współczucie, więzi społeczne i odporność na traumy podczas pandemii Covid-19” (Compassion, social connectedness and trauma resilience during the COVID-19 pandemic: A multi-national study). Biorą w nim udział naukowcy z 22 krajów na pięciu kontynentach, w tym czworo Polaków: dr Julia E. Wahl, dr Mateusz Zatorski i dr Mariusz Zięba z Uniwersytetu SWPS oraz dr Tomasz Komendziński, kognitywista z Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Całością prac kieruje dr Marcela Matos reprezentująca Center for Research in Neuropsychology and Cognitive Behavioral Intervention z uniwersytetu w portugalskiej Coimbrze.
– Badania prowadzone w trakcie trwania pandemii są bardzo istotne, i to z dwóch względów. Po pierwsze dają szanse monitorowania zachowania w tej trudnej sytuacji, aby następnie na tej podstawie postarać się wyjaśnić mechanizmy oraz postawić wnioski diagnostyczne – wyjaśnia dr Komendziński. – Po drugie zaś dają szanse przygotowania się z odpowiednią interwencją i wsparciem na czas po pandemii, gdy ludzie będą odczuwali negatywne skutki ograniczeń pandemicznych.
Projekt zakłada, że w każdym z krajów przebadanych zostanie niespełna pół tysiąca osób. Polscy badacze będą współpracowali m.in. z Krajowym Instytutem Gospodarki Senioralnej. Ale interesuje ich nie tylko ta grupa. W badaniach mogą wziąć udział wszyscy między 18 a 80 rokiem życia. Wypełnienie ankiety odbywa się online i trwa ok. pół godziny. Kwestionariusze dostępne są pod adresem: https://www.fpce.uc.pt/covid19study/.
– Uczestnicy zostaną poproszeni o wypełnienie kompletu kwestionariuszy i skal samooceny oraz oceny aspektów psychologicznych związanych z COVID-19: współczucia, regulacji emocji, radzenia sobie, bezpieczeństwa społecznego, izolacji, objawów traumatycznych oraz psychopatologicznych. Kolejny raz wypełnią ankiety po trzech miesiącach, ostatni raz zaś zostaną poproszeni o udzielenie odpowiedzi po sześciu miesiącach od pierwszego badania – wyjaśnia dr Komendziński.
Istotne będą również pytania m.in. o wiek, wykonywany zawód, status rodzinny i społeczny. Informacje te pomogą w późniejszej analizie porównawczej otrzymanych wyników oraz wyciągnięciu ogólnych wniosków. Naukowcy stawiają sobie bowiem kilka celów badawczych. Chcą sprawdzić, jaki wpływ ma pandemia na emocje, mechanizmy radzenia sobie ze stresem, poczucie izolacji, stres oraz objawy pscyhopatologiczne. Ponadto zbadają czy, a jeśli tak, to w jaki sposób, dostosowanie psychiczne zmienia się w czasie (dlatego właśnie uczestnicy będą wypełniali kwestionariusze trzykrotnie). Badaczy ciekawi również, jak współczucie i lęk wpływają na codzienne funkcjonowanie i radzenie sobie w dobie pandemii.
– Badania mają charakter międzynarodowy i międzykulturowy, dlatego też będziemy mogli sprawdzić, czy np. poziom odczuwanego stresu zależy od miejsca i kultury, w której żyje badany – wyjaśnia toruński kognitywista. –Ogólnie mówiąc, cały projekt ma na celu zbadanie tego, jak globalna pandemia wpływa na sferę psychiczną, co skutecznie oddziałuje na zmniejszenie stresu i lęku, a co na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa oraz, czy te same czynniki w jednakowy sposób wpływają na mieszkańców z różnych części świata i w różnym czasie.
Efektem badań i analizy wyników będzie raport w specjalistycznym wysokopunktowanym czasopiśmie naukowym.
Żaneta Kopczyńska, źródło: UMK