Polacy pozytywnie oceniają naukowców

Pozytywnie oceniamy naukowców, a krytycznie rządzących. Zaufanie do rządów poszczególnych państw, Komisji Europejskiej, mediów i uczonych to kluczowe elementy raportu z badania opracowanego w ramach międzynarodowego projektu PERITIA. Jednym z jego członków jest Polska Akademia Nauk.

Postawy społeczne wobec rządu i innych instytucji – to temat badania analizującego rolę nauki w podejmowaniu decyzji politycznych. W ramach projektu PERITIA, który dotyczy badania zaufania publicznego i wiedzy eksperckiej, analizowane były także warunki, w których obywatele mogą polegać na opiniach ekspertów kształtujących politykę publiczną. Badanie ankietowe przeprowadził Policy Institute z King’s College w Londynie w styczniu 2022 roku wśród 12 tys. obywateli z sześciu europejskich krajów: Wielkiej Brytanii, Irlandii, Polski, Niemiec, Norwegii i Włoch. Jak na tle innych państw wypada Polska?

Zaufanie i uczciwość

Polacy postrzegają swój rząd znacznie bardziej negatywnie niż inne narody. Aż połowa ankietowanych w Polsce uważa, że ignoruje on zasady i procedury. To drugi wynik po Wielkiej Brytanii, gdzie takie zdanie wyraża 62% osób. Dla porównania, jedynie 35% osób w Niemczech i 34% w Norwegii twierdzi, że ich rząd lekceważy przepisy. Średnia dla badanych krajów wyniosła 44%.

W Polsce tymczasem:

ponad 70% respondentów jest ostrożnych w kwestii zaufania do rządu – to najwyższy odsetek spośród wszystkich krajów;
70% ankietowanych nie zgadza się z tym, że rząd jest uczciwy i prawdomówny, kiedy np. w Norwegii tego zdania jest jedynie 36% osób;
68% badanych twierdzi, że nie jest pewnych, czy wierzyć rządowi;
63% ankietowanych Polaków twierdzi, że rząd postępuje niesprawiedliwie wobec swoich obywateli – wyprzedzając Wielką Brytanię (49%), Irlandię (42%), Włochy (42%), Niemcy (41%) i Norwegię (37%);
66% biorących udział w badaniu twierdzi, że rząd zazwyczaj ignoruje obywateli – jest to wynik wyższy od średniej dla sześciu krajów objętych projektem.

Zgodnie z zebranymi wynikami, 3/4 osób w Polsce uważa, że rząd nie cieszy się szacunkiem. W Wielkiej Brytanii odsetek ten jest równie wysoki (66%).

Zaufanie do mediów

Polskie społeczeństwo krytycznie wypowiada się o programach informacyjnych i mediach. Jedna trzecia badanych twierdzi, że ma o nich negatywne zdanie jako o instytucji. Krajami o najmniej negatywnej opinii na ten temat są Norwegia (16%) oraz Niemcy (21%). Z drugiej strony Polacy deklarują najbardziej pozytywne odczucia wobec mediów społecznościowych – 31% osób ocenia je pozytywnie.

Opinie na temat Komisji Europejskiej

Spośród objętych badaniem, to mieszkańcy Polski mają najlepszą opinię o Komisji Europejskiej (37%). Wyprzedzamy w tym Irlandię (33%). Natomiast Wielka Brytania ma najbardziej negatywne zdanie na temat KE (33%). To znacznie więcej niż średnia dla badanych krajów wynosząca 23%. Niemal połowa Polaków (49%) twierdzi, że Komisja Europejska podziela te same wartości, co oni. To najwyższy wynik spośród badanych krajów. Najbardziej sceptyczni są Brytyjczycy – jedynie 27% z nich uważa, że wartości unijne są im bliskie.

Zaufanie do naukowców

Jedną z grup pozytywnie ocenianych we wszystkich krajach są naukowcy. Średnio tylko 6% osób ma negatywne zdanie o pracujących na uniwersytetach, podczas gdy pozytywną opinię wyraża aż 53% badanych. Uczeni są najbardziej pozytywnie postrzegani w Irlandii (63%), a następnie we Włoszech (62%), Wielkiej Brytanii (59%), Norwegii (57%), Polsce (53%) i Niemczech (53%).

Badanie obejmowało też opinie dotyczące organizacji charytatywnych i organizacji pożytku publicznego. Tutaj Polacy wyrażali się najbardziej pozytywnie spośród wszystkich badanych (53%). Najmniej wśród nich było też głosów jednoznacznie krytycznych (jedynie 8%). Najbardziej krytyczni w ocenie organizacji charytatywnych i NGOs okazali się Włosi (22%).

Z czego wynika tak niski poziom zaufania do osób przy władzy?

Odpowiedzi należy widzieć we wzajemnym związku. Niskie oceny i zaufanie do rządzących to w miarę stała cecha myślenia Polaków. Na tym tle relatywnie wysokie zaufanie do naukowców, Komisji Europejskiej czy organizacji charytatywnych może odzwierciedlać poszukiwanie przez opinię publiczną autorytetów niezależnych i nieuwikłanych w lokalne spory i polityki – komentuje wyniki raportu prof. Andrzej Rychard z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

W ramach projektu PERITIA upublicznionych zostanie w sumie pięć raportów. Oprócz badania nakierowanego na opinie o rządach i innych instytucjach kolejne będą analizowały postawy wobec COVID-19 oraz zmian klimatycznych.

„PERITIA – Policy, Expertise and Trust” to projekt badający zaufanie publiczne do wiedzy eksperckiej. Multidyscyplinarny zespół złożony m.in. z filozofów, politologów, etyków, psychologów i medioznawców pomaga obywatelom i decydentom w zrozumieniu zaufania do nauki oraz zidentyfikowaniu wiarygodnej wiedzy fachowej. Celem tego działania jest zwiększenie poziomu zaufania do demokratycznego zarządzania krajami europejskimi. W projekcie zaangażowanych jest 11 instytucji partnerskich, w tym Polska Akademia Nauk. Projekt jest finansowany ze środków Unii Europejskiej.

Public attitudes towards national government and other institution – raport

Dyskusja (0 komentarzy)