Naukowcy z Polski uczestniczą w projekcie nowego respiratora MVM, który pomoże pacjentom ciężko dotkniętym przez COVID-19. Już po 6 tygodniach od rozpoczęcia prac nad urządzeniem, amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków ogłosiła, że uzyskało ono atest pozwalający na wykorzystanie go do ratowania życia chorych.
Mechanical Ventilator Milano został wymyślony i zaprojektowany przez międzynarodowy zespół fizyków cząstek, głównie z Włoch, Kanady i Stanów Zjednoczonych. Systemy gazowe i złożone systemy sterowania, używane w fizyce cząstek, korzystają z tej samej technologii jak ta, wymagana do budowy respiratorów. Aby umożliwić szybką produkcję, MVM jest konstrukcyjnie prosty i składa się z niewielkiej liczby elementów, a modularna konstrukcja pozwala na zamianę części na inne, w zależności od ich dostępności w różnych regionach świata. Osiągnięcie tego rezultatu w tak krótkim czasie było możliwe dzięki współpracy laboratoriów, instytutów, uniwersytetów i firm oraz dzięki otwartemu dzieleniu się umiejętnościami i zasobami.
Ze strony polskiej w projekcie nowego respiratora MVM uczestniczą dr Masayuki Wada i dr Mariusz Suchenek, naukowcy i kierownicy grup z centrum doskonałości MAB AstroCeNT. Szczególnie ważną rolę pełni w nim dr Wada, który koordynuje pracami grupy odpowiedzialnej za kontrolę jakości oprogramowania respiratora, w tym proces rozwijania i testowania kodu, który musi spełniać normę ISO wymaganą do certyfikacji przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA). Oprócz szczegółowych testów oprogramowania, kolejnym rodzimym wkładem do projektu jest analiza danych z modułów testowych MVM, weryfikująca ich funkcjonalność. Odbywa się to we współpracy z fizykami, inżynierami i ochotnikami z całego świata.
– Jestem niezwykle dumny z faktu, że w realizacji tego niezwykłego projektu z przeważającym udziałem badaczy z wielkich i renomowanych laboratoriów naukowych w Europie i Ameryce nasz stosunkowo niewielki zespół odgrywa tak nieproporcjonalnie ważną rolę. Bardzo się cieszę, że ich praca mogła w tak krótkim czasie i w tak wcześniej nieplanowany sposób przynieść owoce pro publico bono – mówi prof. Leszek Roszkowski, kierownik MAB AstroCeNT.
Inicjatywa stworzenia respiratora powstała w ramach GADMC (Global Argon Dark Matter Collaboration), międzynarodowego zespołu naukowego, zajmującego się poszukiwaniem ciemnej materii za pomocą detektorów w laboratoriach INFN Gran Sasso we Włoszech i SNOLAB w Kanadzie, kierowanego przez Cristiano Galbiati (z GSSI i INFN we Włoszech oraz Uniwersytetu Princeton w USA) oraz Arthura McDonalda z Queen’s University (Kanada), laureata nagrody Nobla z 2015 r. Kluczową rolę w projekcie odegrali partnerzy przemysłowi, w szczególności włoska firma Elemaster, która udostępniła laboratorium niezbędne do budowy pierwszych urządzeń, stworzyła elektronikę respiratora, kierowała pracą pozostałych firma zaangażowanych w montaż oraz zgłosiła respirator do FDA.
Dostarczenie respiratora MVM pacjentom wymagało współpracy z ekspertami spoza dziedziny fizyki jądrowej i cząstek. Dlatego istotny wkład w projekt wniosły również agencje rządowe, organy regulacyjne, producenci i instytucje opieki zdrowotnej. Doradztwo ekspertów medycznych z Włoch, Kanady i Stanów Zjednoczonych pozwoliło uwzględnić w projekcie urządzenia wymagania kliniczne. Anestezjolodzy z oddziałów COVID-19 w Lombardii, jednego z regionów najbardziej dotkniętych przez pandemię, odegrali w tym szczególną rolę, wnosząc istotne wskazówki dotyczące projektu jednostki. Szczegółowe testy i weryfikację poprawnej pracy urządzenia przeprowadzono w szpitalu San Gerardo w Monzawe Włoszech.
Centrum doskonałości MAB ,,AstroCeNT: Centrum Naukowo-Technologiczne Astrofizyki Cząstek” zostało założone 1 lipca 2018 roku dzięki grantowi z programu Międzynarodowe Agendy Badawcze realizowanego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej i współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego ze środków pochodzących z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. AstroCeNT jest międzynarodowym centrum badawczym i autonomicznym zakładem przy Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie. Partnerem strategicznym MAB AstroCeNT jest Laboratorium Astrofizyki Cząstek i Kosmologii – światowej klasy instytut naukowy z siedzibą w Paryżu. Innymi partnerami są m.in. grupy badawcze z Instytutu McDonalda w Kanadzie, Uniwersytetu Princeton, Gran Sasso Science Institute we Włoszech, a w Polsce m.in. z Politechniki Warszawskiej i Narodowego Centrum Badań Jądrowych. Głównym celem MAB AstroCENT jest badanie tzw. niewidzialnego Wszechświata, w szczególności pomiary fal grawitacyjnych i poszukiwanie ciemnej materii przy użyciu zaawansowanych technologicznie instrumentów pomiarowych, rozwijanych w ośrodku z udziałem sektora badawczego i komercyjnego.
źródło: FNP