W najnowszym numerze „Nature”, jednego z najbardziej prestiżowych czasopism naukowych na świecie, opublikowano wyniki badania na temat strategii minimalizacji skutków przyszłych pandemii. Współautorem artykułu jest prof. Mariusz Gujski, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Liczący 386 ekspertów ze 100 krajów panel, dzięki badaniu prowadzonemu metodą Delphi, opracował listę zaleceń, które pozwolą bronić się przed pandemią bez zwiększania obciążeń społecznych. Badania prowadził Barcelona Institute for Global Health (ISGlobal). Z grona polskich naukowców wziął w nich udział prof. dr hab. Mariusz Gujski, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu WUM. Wypracowane zalecenia oficjalnie zaaprobowało ponad 150 organizacji na całym świecie.
Do października 2022 roku odnotowano na świecie ponad 630 mln przypadków COVID-19 i ponad 6,5 mln zgonów. Według niektórych szacunków liczba ofiar pandemii mogła przekroczyć 20 mln. Pacjenci onkologiczni oraz osoby cierpiące na choroby przewlekłe doświadczyły niebezpiecznych opóźnień w dostępie do opieki zdrowotnej. Tak zwany długi COVID nadal stanowi znaczące zagrożenie dla rekonwalescentów i nie poddaje się leczeniu. Wirus nadal mutuje, więc potencjalnie może omijać bariery wytworzone podczas szczepień. Z tych powodów autorzy badania opisanego w najnowszym „Nature” nadal uważają COVID-19 za poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego na świecie.
Reakcja świata na pandemię nie może być uznana za wystarczającą. Utrudniły ją czynniki polityczne, społeczne i behawioralne, m.in. takie jak fałszywe informacje rozprzestrzeniane nie tylko w mediach społecznościowych, niechęć do szczepień przeciw SARS-CoV-2, brak globalnej koordynacji oraz niesprawiedliwa dystrybucja sprzętu, szczepionek i leków.
Każdy kraj zareagował inaczej i często nieodpowiednio, co w znacznej mierze wynikło z braku porozumienia, a także jasno określonych celów – mówi prof. Jeffrey V. Lazarus, badacz ISGlobal i koordynator badania.
Aby wypracować globalny konsensus, który pozwoliłby w przyszłości uniknąć tak poważnych błędów, prof. Lazarus i jego współpracownicy przeprowadzili badanie metodą Delphi, które zakłada osiągnięcie przez uczestników – międzynarodowych ekspertów z różnych dziedzin – wysokiego poziomu porozumienia w procesie udzielania odpowiedzi na zadane pytania badawcze. Multidyscyplinarny panel specjalistów ds. ochrony zdrowia, w skład którego weszli także przedstawiciele organizacji pozarządowych i władz państwowych z ponad 100 krajów i terytoriów, wziął udział w trzech rundach ustrukturyzowanych konsultacji. W rezultacie powstało 41 tez i 57 zaleceń zgrupowanych w sześciu obszarach: komunikacja, system opieki zdrowotnej, szczepienia, profilaktyka, terapia oraz nierówny dostęp do opieki medycznej.
Wyniki wskazują, na co powinniśmy zwrócić uwagę i jak pracować, żeby następnym razem działać skuteczniej. Dotyczy to zarówno ewentualnej groźnej mutacji COVID-19, której pojawienia się nie można wykluczyć, jak i – szerzej – scenariusza reagowania na wybuch każdej pandemii – tłumaczy prof. Mariusz Gujski z WUM.
Trzy najważniejsze zalecenia ekspertów to:
Paneliści podkreślili ponadto kluczowe znaczenie dalszego rozwoju technologii (szczepień, terapii i usług). Inne rekomendacje, które zaakceptowało co najmniej 99% uczestników badania, to: skuteczniejsza komunikacja, odbudowa zaufania do przedstawicieli ochrony zdrowia oraz zaangażowanie społeczeństwa w zarządzanie walką z pandemią. Niewielkie różnice poglądów między ekspertami dotyczyły m.in. takich zagadnień, jak zachęty ekonomiczne stosowane w celu obniżenia poziomu niechęci do szczepień lub podejście objawowe do diagnozowania COVID-19 w placówkach o niskim dostępie do testów.
Eksperci zaadresowali opracowane w ten sposób zalecenia do rządów, przedstawicieli instytucji odpowiedzialnych za ochronę zdrowia w poszczególnych państwach, firm oraz innych kluczowych interesariuszy.
Położyliśmy nacisk przede wszystkim na zalecenia dotyczące zdrowia i polityki społecznej, które można wdrożyć w ciągu miesięcy, a nie lat, aby jak najszybciej wyeliminować zagrożenie dla zdrowia publicznego, jakim wciąż jest pandemia COVID-19 – wyjaśnia Quique Bassat, badacz ICREA w ISGlobal i współautor opracowania.
Wyniki badania ukazały się na łamach najnowszego numeru „Nature”.
MK, źródło: WUM