Naukowcy z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Instytutem Botaniki im. Władysława Szafera Polskiej Akademii Nauk odkryli nowy gatunek grzyba, który wyizolowano z kieszonki policzkowej mrówki ćmawej. Wyniki badań opublikowało w czasopismo „Fungal Biology”.
Wiele grzybów wchodzi w interakcje z mrówkami. Znane są te pasożytujące na mrówkach, jak np. przedstawiciel owadomorkowców (Entomophthorales): Pandora formicae, czy maczużniki (Ophiocordyceps spp.), doprowadzające do szybkiej śmierci zarażonych owadów. Jednak mrówki i grzyby wchodzą również w symbiozy mutualistyczne, czyli obustronnie korzystne. Dotychczas najlepiej poznana została ścisła relacja mrówek grzybiarek i grzybów z rodziny pieczarkowatych, w której grzybiarki hodują te pożywne grzyby na zbieranych do mrowiska kawałkach liści.
Symbioza mrówek i grzybów
Ostatnie lata badań wskazują na to, że interakcje symbiotyczne pomiędzy mrówkami i grzybami okazują bardziej powszechne, niż dotychczas sądzono. Jednym z przykładów stosunkowo niedawno opisanej interakcji jest odkrycie w ścianach gniazd mrówek, budujących kartonowe mrowiska, grzybów należących do rodziny Trichomeriaceae, obejmującej tzw. czarne drożdże.
Szczególne znaczenie dla symbiozy mrówek i grzybów ma kieszonka policzkowa – specyficzny fragment układu pokarmowego mrówek. W ramach badań nad mykobiomem kieszonki policzkowej mrówki ćmawej mykolodzy z Ogrodu Botanicznego UW wyizolowali różnorodny gatunkowo zespół grzybów. Uzyskali go z grudek policzkowych powstających w kieszonce.
Większość wyizolowanych grzybów stanowiła poznane już gatunki, związane ze środowiskiem ściółki leśnej. Jednak dwie uzyskane podczas badań wolno rosnące kolonie o ciemnych strzępkach okazały się wyraźnie odmienne od innych opisanych dotychczas gatunków grzybów – mówi Igor Siedlecki z Ogrodu Botanicznego UW, pierwszy autor artykułu na temat nowego grzyba.
Analiza szczepów
Zespół badaczy z Ogrodu Botanicznego UW, we współpracy z mykolożkami i mykologami z Instytutu Biologii Ewolucyjnej Wydziału Biologii UW oraz Instytutu Botaniki im. Władysława Szafera Polskiej Akademii Nauk, podjął się przeprowadzenia analizy wyizolowanych szczepów, zarówno pod kątem opisania ich morfologii, jak i ustalenia ich pozycji filogenetycznej na drzewie życia.
Wyizolowanie szczepów nastąpiło pod mikroskopem stereoskopowym, tzw. binokularem. Ustaliliśmy, że stanowią one nowy, nieopisany dotychczas gatunek grzybów należący do rodziny Trichomeriaceae, skupiającej m.in. grzyby przerastające ściany gniazd mrówek kartonowych – tłumaczy Igor Siedlecki.
Nowy grzyb nazwany został Formicomyces microglobosus, gdzie pierwszy człon, czyli nazwa rodzajowa, nawiązuje do izolacji szczepów z mrówek, a drugi, czyli nazwa gatunkowa, odnosi się do małych kulistych komórek występujących na końcach strzępek tego grzyba.
Wśród przedstawicieli rodziny Trichomeriaceae szczepy wielu gatunków współwystępują z mrówkami, szczególnie w strefie klimatów międzyzwrotnikowych. Wyizolowanie nowego gatunku grzyba, przynależącego do tej rodziny, z pospolitych mrówek strefy klimatu umiarkowanego może wskazywać na większą powszechność interakcji symbiotycznych pomiędzy mrówkami a przedstawicielami tej rodziny grzybów.
W przypadku interakcji pomiędzy F. microglobosus a mrówką ćmawą pytanie o charakter tej interakcji i jej powszechność wciąż pozostaje bez odpowiedzi i wymaga dalszych badań. Opisanie nowego gatunku grzyba z grudek policzkowych mrówek wskazuje również na to, że ten specyficzny organ stanowić może źródło izolacji większej liczby nieopisanych dotychczas gatunków mikroorganizmów – podsumowuje wyniki badań Igor Siedlecki.
Wyniki badań polskich naukowców opublikowało w czasopismo Fungal Biology.
źródło: UW