Przez ponad miesiąc ornitolodzy z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego obrączkowali ptaki wodno-błotne nad zbiornikiem Jeziorsko. Akcja ma długą tradycję – organizowana jest od 33 lat.
Obrączkowanie odbywało się od 31 lipca do 4 września. Tegoroczny sezon zakończono z wynikiem 551 zaobrączkowanych ptaków. Dominującym gatunkiem był łęczak (234 osobniki). Licznie chwytane były też kszyki (153), piskliwce (53) oraz bataliony (36). Punkt obrączkowania zlokalizowano w południowo-wschodniej części zbiornika, nieopodal wsi Brzeg. W akcję wzięli udział ornitolodzy z Katedry Badania Różnorodności Biologicznej, Dydaktyki i Bioedukacji Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ oraz członkowie Sekcji Ornitologicznej Studenckiego Koła Naukowego Biologów UŁ.
Zbiornik Jeziorsko, mimo, że jest sztucznym zbiornikiem zaporowym, utworzonym na Warcie w końcu lat osiemdziesiątych, jest ważną ostoją ptaków, nie tylko w skali regionu, ale też kraju. Ze względu na sezonowe wahania powierzchni lustra wody, na końcu lata gromadzą się tam tysiące ptaków wodno-błotnych, które zatrzymują się podczas swojej wędrówki na południe, lub gromadzą i przygotowują do migracji. Odsłaniające się latem połacie błota stwarzają doskonałą okazję do żerowania dla ptaków siewkowych Charadriiformes, które są głównym przedmiotem organizowanych tam badań. Ze względu na swoje unikalne walory przyrodnicze, południowa część zbiornika objęta jest ochroną rezerwatową oraz należy do sieci Natura 2000 – wyjaśnia dr Maciej Kamiński.
Chwytanie ptaków nad Jeziorskiem odbywa się z zastosowaniem pułapek tunelowych. Są one stawiane na granicy wody i błota, gdzie żerują ptaki siewkowe. Gdy wejdą do środka, załamania ścianek pułapki sprawiają, że nie potrafią samodzielnie odnaleźć wyjścia. Pułapki są regularnie kontrolowane, a schwytane ptaki są przynoszone do punktu obrączkowania. Po założeniu obrączki, określeniu gatunku, wieku, a czasem też płci i po zebraniu pomiarów i próbek, ptaki są wypuszczane na wolność. W pracach pomagają wolontariusze. Zazwyczaj są nimi studenci, nie tylko z UŁ, lecz również z innych uczelni, a także osoby zainteresowane ornitologią lub przygotowujące się do kursu Centrali Obrączkowania Ptaków.
Naukowcy z Katedry Badania Różnorodności Biologicznej, Dydaktyki i Bioedukacji podczas swoich badań koncentrują się nie na śledzeniu przemieszczeń, lecz na analizie ekologicznych i ewolucyjnych konsekwencji różnorodnych strategii migracyjnych. Wyniki prowadzonych badań regularnie są publikowane w prestiżowych czasopismach naukowych. Obecne badania skupiają się na zagadnieniach z zakresu ekoimmunologii i wpływem strategii migracyjnych na kształtowanie układu odpornościowego – podsumowuje dr Maciej Kamiński:
Obrączkowanie, czyli indywidualne znakowanie dzikich ptaków za pomocą obrączek z unikalnym numerem, jest metodą stosowaną w badaniach ornitologicznych od pand 120 lat. Została opracowana głównie w celu badania ptasich migracji, lecz dostarcza także cennych informacji na temat długości życia, strategii rozrodczych oraz behawioru. Zebrane dane dotyczące miejsc zimowania i tras wędrówki są kluczowe dla planowania międzynarodowych strategii ochrony gatunków wędrownych. Koordynacją obrączkowania ptaków, gromadzeniem i przekazywaniem zebranych danych oraz nadawaniem uprawnień do obrączkowania (wymaga to zdania specjalnego kursu) zajmuje się krajowa Centrala Obrączkowania Ptaków. Polska centrala znajduje się w Gdańsku, w Stacji Ornitologicznej Muzeum i Instytutu Zoologii Polskiej Akademii Nauk. Obrączkowanie jest także stosowane jako podstawowa metoda indywidualnego znakowania, niezbędnego podczas prowadzenia badań na dziko żyjących ptakach.
źródło: UŁ