Naukowcy z Uniwersytetu Wrocławskiego przy współpracy z kolegami z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu stworzą nowatorską mapę pokazującą zróżnicowanie bogactwa gatunkowego roślin naczyniowych w Polsce.
Mapa przedstawiająca przestrzenne zróżnicowanie liczby gatunków roślin naczyniowych w naszym kraju zostanie przygotowania po raz pierwszy. Przy jej tworzeniu wykorzystane zostaną dwa źródła danych o rozmieszczeniu roślin: Polska Baza Danych o Roślinności prowadzona w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego oraz przygotowany przez Uniwersytet Jagielloński Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, który przedstawia rozmieszczenie 2302 gatunków. Mapa posłuży do wykrycia najważniejszych czynników kształtujących bioróżnorodność Polski, ułatwi planowanie ochrony przyrody, a także zostanie wykorzystana do przewidywania zmian bioróżnorodności spowodowanych ociepleniem klimatu i procesami socjoekonomicznymi.
Żyjemy w czasie globalnych przemian obejmujących zmiany klimatyczne, ekonomiczne, fluktuacje zagęszczenia populacji ludzkiej oraz zanikanie i fragmentację siedlisk. Zmiany te stanowią bezpośrednie zagrożenie dla zachowania różnorodności biologicznej i funkcjonowania wielu ekosystemów, a ich oddziaływanie będzie zwiększało się z czasem. Dużą rolę w zmniejszeniu negatywnych skutków przemian może odegrać racjonalne planowanie ochrony przyrody i środowiska. Wymaga to jednak dobrego rozpoznaniu przestrzennego zróżnicowania poziomu różnorodności biologicznej, wykrycia czynników środowiskowych i socjoekonomicznych, które mają na nią największy wpływ a także oszacowanie wpływu zmian na różnorodność biologiczną – tłumaczy kierownik projektu dr hab. Tomasz Szymura, prof. UWr z Katedry Ekologii, Biogeochemii i Ochrony Środowiska na Wydziale Nauk Biologicznych.
Jak dodaje, kluczowym komponentem dla funkcjonowania wielu ekosystemów są rośliny naczyniowe, które wytwarzają większość biomasy ekosystemów lądowych, a także służą jako bioindykatory stanu środowiska i poziomu różnorodności biologicznej. Mapa obejmie gatunki rodzime, obce oraz cenne z uwagi na ochronę przyrody. Na jej bazie przygotowane zostaną modele matematyczne, w których na podstawie danych klimatycznych, glebowych, topograficznych i socjo-ekonomicznych zidentyfikowane zostaną najważniejsze czynniki mające wpływ na poziom bioróżnorodności.
Pozwolą one lepiej zrozumieć zależności pomiędzy środowiskiem, antropopresją a bioróżnorodnością w skali całej Polski oraz umożliwią oszacowanie wpływu przewidywanych zmian środowiskowych i socjoekonomicznych na liczbę gatunków roślin w perspektywie roku 2050. Wyniki będą miały znaczenie praktyczne dostarczając informacji o „gorących punktach” różnorodności biologicznej, obszarach cennych dla ochrony przyrody oraz szczególnie zagrożonym inwazjami biologicznymi, na potrzeby instytucji zarządzających ochroną przyrody i lasami – zapowiada prof. Szymura.
Rezultatem projektu, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, będzie zestaw map wysokiej jakości przedstawiających bogactwo gatunkowe roślin, georóżnorodność, oraz wskaźniki struktury krajobrazu, które będą publicznie dostępne za pośrednictwem strony internetowej projektu.
MK, źródło: UWr