Opracowaniem i wdrożeniem bardziej skutecznych metod treningowych, które zoptymalizują rozwój sportowców w grach zespołowych, np. w piłce ręcznej, zajmują się naukowcy z Uniwersytetu Szczecińskiego. To pierwszy w Polsce projekt wykorzystujący zaawansowaną technologię Skillcourt.
Technologia Skillcourt to innowacyjna metoda treningowa, która łączy elementy gier, analizę danych i interaktywne ćwiczenia, aby wspierać rozwój zdolności motorycznych, koordynacji, refleksu oraz szybkości reakcji. System ten wykorzystuje specjalne maty sensoryczne i panele dotykowe, które rejestrują ruchy użytkownika i analizują jego wyniki w czasie rzeczywistym. Treningi mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkownika, co pozwala na personalizację ćwiczeń i maksymalizację efektywności treningu. Skillcourt znajduje zastosowanie w różnych dyscyplinach sportowych, a także w rehabilitacji i edukacji.
Pierwsze w Polsce badania z wykorzystaniem tej technologii prowadzą naukowcy z Laboratorium Kinezjologii Centrum Badań Strukturalno-Funkcjonalnych Człowieka przy Instytucie Nauk o Kulturze Fizycznej Uniwersytetu Szczecińskiego. W projekt zaangażowani są także studenci szczecińskiej uczelni z Wydziału Kultury Fizycznej i Zdrowia, kształcący się na kierunkach wychowanie fizyczne i diagnostyka sportowa.
Skillcourt to zaawansowany system diagnostyczno-treningowy wykorzystywany w sporcie i treningu rekreacyjnym, który integruje ćwiczenia fizyczne oraz kognitywne. Dzięki wielofunkcyjności umożliwia jednoczesne rozwijanie zdolności motorycznych, takich jak zwinność, szybkość, koordynacja ruchów, oraz funkcji kognitywnych, m.in. uwagi, podejmowania decyzji, pamięci operacyjnej. Interaktywne zadania zmuszają uczestników do szybkiego przetwarzania informacji i podejmowania decyzji w czasie rzeczywistym – wyjaśnia dr Wojciech Jedziniak z Instytutu Nauk o Kulturze Fizycznej USz.
Skillcourt wykorzystuje się zarówno w grach zespołowych, jak i w sportach indywidualnych. Urządzenie poza zastosowaniem diagnostyczno-treningowym posiada funkcje wspomagania procesu rehabilitacji sportowej, gdzie wymagana jest ponowna nauka skoordynowanych ruchów i szybkie odzyskanie funkcji poznawczych po urazach.
Jednym z celów projektu, który szczecińscy badacze realizują we współpracy z Uniwersytetem LUNEX w Luksemburgu, jest profilowanie zawodników pod kątem funkcji motoryczno-kognitywnych, co ma kluczowe znaczenie w zrozumieniu tego, jak różne aspekty gier zespołowych wpływają na rozwój funkcji kognitywnych i fizycznych. Naukowcy zwracają uwagę, że interakcje między funkcjami kognitywnymi a motorycznymi są istotne w kontekście sukcesu sportowego i powinny być uwzględniane w procesie treningowym. Dlatego badania w tym zakresie mogą przyczynić się do opracowania i wdrożenia bardziej skutecznych metod treningowych, które zoptymalizują rozwój sportowców w grach zespołowych, np. w piłce ręcznej.
Pierwszy etap badań koncentruje się na zastosowaniu neurotechnologii u sportowców i obejmuje trening motoryczno-kognitywny w kontekście analizy efektywności działań techniczno-taktycznych oraz ocenę stanu funkcjonalnego zawodników zespołowych gier sportowych. W następnej fazie przeprowadzone zostaną badania eksperymentalne z zakresu wpływu treningu motoryczno-kognitywnego przy wykorzystaniu modułów ćwiczeniowych Skillcourt na efektywność działań ofensywnych i defensywnych oraz stan funkcjonalny zawodników trenujących piłkę ręczną.
Trening ten holistycznie integruje trening umysłowy i fizyczny, które mają na celu optymalizację wydajności sportowej. Poprawa funkcji poznawczych, takich jak szybkość przetwarzania informacji, podejmowanie decyzji oraz sprawność działania pamięci operacyjnej, przełoży się na wyższy poziom efektywności rozwiązywania zadań taktycznych w czasie gry. Przewiduje się także pozytywne zmiany w adaptacji neuroplastycznej w treningu – mówi dr Jedziniak.
Naukowiec dodaje, że oprócz wysokiej wartości aplikacyjnej treningi motoryczno-kognitywne cechują się także zmniejszaniem ryzyka urazów. Poprawa koordynacji, równowagi oraz szybkości reakcji pomaga bowiem sportowcom unikać kontuzji związanych z nagłymi, nieskoordynowanymi ruchami. Dzięki lepszej kontroli nad ciałem i szybszej adaptacji do zmieniających się warunków gry, sportowcy są mniej narażeni na urazy wynikające z przeciążeń czy nieprawidłowego wykonania ruchu.
Badacze z Uniwersytetu Szczecińskiego nie poprzestają na tym i opracowują już kolejny eksperyment, tym razem wspierający aktywność fizyczną seniorów.
Aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę nie tylko we wspieraniu zdrowia układu sercowo-naczyniowego. W połączeniu z zadaniami kognitywnymi stymuluje neurogenezę, synaptogenezę oraz ochronę neuronów przez całe dorosłe życie, wspomagając tym samym nieuniknione zmiany inwolucyjne związane ze starzeniem się. Badania pokazują, że włączenie zadań kognitywnych do aktywności fizycznej może być bardziej skuteczne dla poprawy funkcji kognitywnych niż samodzielne treningi fizyczne lub kognitywne – przekonuje dr Jedziniak.
Wraz z zespołem przygotował już kolejny projekt, w którym ocenie zostanie poddane zastosowanie ćwiczeń z wykorzystaniem urządzenia Skillcourt w odniesieniu do podstawowych wskaźników sercowo-naczyniowych, ciśnienia śródgałkowego (u osób cierpiących na jaskrę) oraz atrakcyjności zajęć ruchowych. Wyniki badań będą stanowiły podstawę do opracowania rekomendacji zdrowego treningu dla osób w wieku senioralnym.
AST
