Prototypową technologię radarów pasywnych mogących służyć w marynarce wojennej opracowali naukowcy Politechniki Warszawskiej. Badania przeprowadzono podczas ćwiczeń APART-GAS zorganizowanych na morzu Bałtyckim w ramach ćwiczeń NATO.
O ile technologia stacjonarnych radarów pasywnych jest już dość dobrze opanowana, to radary na platformach mobilnych to wciąż nowość. Naukowcy z Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej swój radar zainstalowali na statku pływającym po Bałtyku jesienią 2019 r. w ramach ćwiczeń NATO: APART-GAS (Active Passive Radar Trials – Ground-based, Airborne, Seaborne).
W ćwiczeniach tych wzięło udział 70 osób z 9 krajów NATO i Szwajcarii. Oprócz eksperymentalnych systemów radarów pasywnych na platformach mobilnych, zaprezentowano w nich także prototyp naziemnego polskiego systemu PCL-PET. System ten został stworzony przez firmę PIT-Radwar wspólnie z Politechniką Warszawską oraz firmą AM Technologies. Oprócz technologii radaru pasywnego (passive coherent location, PCL), system wykorzystuje także technologię namierzania emisji radiowych (passive emitter tracking, PET).
Aby wykryć dany obiekt nie potrzebujemy emitować fal elektromagnetycznych, które mogłyby ujawnić przeciwnikowi położenie naszego urządzenia. Rozwiązanie bazuje na sygnałach emitowanych przez nadajniki radiowe, telewizyjne czy nawet telefonii komórkowej. Stwarza to zupełnie inne możliwości realizacji systemów wczesnego ostrzegania – przekonuje dr inż. Gustaw Mazurek, jeden z autorów innowacji.
Niewykrywalność, choć największa, to nie jedyna zaleta radiolokacji pasywnej. Kluczowe znaczenie ma również brak konieczności alokacji pasma na emisję radiową oraz prosta i tania – w porównaniu z radarami aktywnymi – budowa systemu. Radary pasywne w trakcie ćwiczeń z powodzeniem wykrywały samoloty takie jak np. F-16, Casa-295, eksperymentalne rakiety polskiej firmy Space Forest oraz okręty marynarki wojennej. Co więcej, podczas ćwiczeń przeprowadzono szczegółowe analizy dotyczące możliwości obrazowania terenu niezależnie od warunków atmosferycznych. Pozwala to na prowadzenie monitoringu całego pola bitwy niezależnie od tego, czy świeci słońce, czy szaleje sztorm.
Naukowcy PW są obecnie liderami w prowadzeniu prac badawczo-rozwojowych technologii radarów pasywnych. W 2021 roku za całokształt prac prof. Mateusz Malanowski wraz z prof. Piotrem Samczyńskim i prof. Krzysztofem Kulpą zostali wyróżnieni prestiżową nagrodą NATO SCI Panel Excellence Award. Dwaj ostatni w ramach prac badawczych Sojuszu Północno-Atlantyckiego prowadzą grupy udoskonalające tę technologię. Zespoły te skupiają czołowych naukowców oraz przedstawicieli przemysłu i armii z całego świata specjalizujących się w technologiach radarowych, w szczególności w nowatorskich rozwiązaniach dotyczących radarów pasywnych oraz fuzji radarów pasywnych i aktywnych. Polscy naukowcy byli również czołowymi prelegentami prestiżowej międzynarodowej konferencji RadarConf2022 odbywającej się w Nowym Jorku.
źródło: PW