Śląscy naukowcy wraz ze Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej zaprezentowali pierwsze wyniki badań prowadzonych w ramach wspólnego Laboratorium Badań i Analiz Warunków Pracy Zawodów Przemysłowych. Konferencja odbyła się na terenie Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach.
Powołane we wrześniu 2019 r. Laboratorium Badań i Analiz Warunków Pracy Zawodów Przemysłowych mieści się w strukturze organizacyjnej Międzynarodowego Centrum Badań Interdyscyplinarnych Politechniki Śląskiej. Jest pierwszą i jedyną tego typu jednostką w skali całego kraju. Prowadzi badania w ramach dwóch pracowni: Badań i Analiz Zawodów Przemysłowych Okresu Preindustrialnego (kierownik: prof. Małgorzata Labus) oraz Badań i Analiz Zawodów Przemysłowych Przyszłości (kierownik: prof. Jarosław Brodny).
Unikatową cechą badań jest fakt, że prowadzi je interdyscyplinarny zespół badaczy reprezentujących nauki techniczne, społeczne, artystyczne i przyrodnicze z Politechniki Śląskiej, Uniwersytetu Śląskiego, a także członkowie Stowarzyszenia. Wyniki badań charakteryzują m.in. przebieg i zmiany, jakim podlegał przemysł na Ziemi Tarnogórskiej, a jedną z ciekawostek w ramach ich wyników jest potwierdzenie występowania złota oraz zależność między przekształceniami obszarów przemysłowych i szatą roślinną występującą dziś na tym terenie.
Badania prowadzimy już od kilkunastu lat i to, co odkrywamy na tej ziemi jest niezwykłe. Aby dobrze zinterpretować i dobrze zrozumieć nasze dziedzictwo, musimy zadawać sobie pytania i na nie odpowiadać. Odpowiadamy na nie dzięki naukowcom z Politechniki Śląskiej i Uniwersytetu Śląskiego. Czasami te efekty nie są takimi, jakich byśmy sobie wszyscy życzyli oczekując „efektu wow”, ale opowiadamy prawdę. Szukamy odpowiedzi na pytania, jak daleko możemy się cofnąć z przemysłem na tej ziemi. Naukowcy z zespołu badawczego zajmują się różnymi dziedzinami, lecz dzięki ich pracy również odkrywamy prawdziwe rewelacje – mówi Zbigniew Pawlak, przewodniczący Zarządu Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej.
Zadaniem prac badawczych prowadzonych przez Laboratorium jest pokazanie, jak zmieniał się przemysł na Śląsku od powstania pierwszych kopalni po Rewolucję 4.0, a także próby przewidywania kierunków rozwoju i ewoluowania zawodów przemysłowych w przyszłości. Badania i analizy warunków pracy zawodów przemysłowych na Śląsku realizowane w ramach Laboratorium obejmują zatem przeszłość, teraźniejszość oraz przyszłość przemysłu. Wyniki dotychczasowych badań zaprezentowano w formie posterów tworzących wystawę, którą można oglądać w Zabytkowej Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Dotyczą m.in. historii zbiorników wodnych w zespole przyrodniczo-krajobrazowym Pasieki, charakterystyki epoki miedzi w Polsce południowej, pozyskiwania terenów poprzemysłowych dla kształtowania środowiska rekreacji i wypoczynku w rejonie aglomeracji górnośląskiej, występowania i wieku pozostałości po szybach górniczych dokumentujących dawne wydobycie surowców w północnej części Wyżyny Śląskiej, poszukiwania śladów dawnego wydobycia i przetwórstwa kopalin użytecznych, miejsca dawnego i pradawnego przetwórstwa kopalin użytecznych jako dziedzictwa przyrodniczego regionu.
Wartością dodaną w pracy Laboratorium jest także rozwój interdyscyplinarnej współpracy i wzajemnego wykorzystywania wyników badań pomiędzy naukami humanistycznymi i technicznymi. Badania nad warunkami pracy zawodów przemysłowych w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości są możliwe właśnie dzięki efektywnemu połączeniu metodologii badawczej tych wydawać by się mogło skrajnie różnych obszarów nauki. Zespoły badawcze tworzą m.in. pracownicy i i studenci kół naukowych Politechniki Śląskiej. To bardzo ważne dla naszej uczelni przedsięwzięcie, ponieważ łączy nie tylko interdyscyplinarność, ale także wielogeneracyjność oraz pozwala nam na realizację nowoczesnego podejścia do kształcenia, opartego na rozwiązywaniu rzeczywistych problemów. Ponadto studenci zaangażowani w projekt poznają historię naszego regionu, a wielu z nich nie pochodzi przecież ze Śląska – mówi prof. Tomasz Trawiński, prorektor Politechniki Śląskiej ds. infrastruktury i promocji.
Badania są prowadzone w ramach projektu finansowanego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu pod nazwą „DIALOG”. Wartość projektu wynosi 1,5 mln złotych. Środki pozyskało Międzynarodowe Centrum Badań Interdyscyplinarnych Politechniki Śląskiej.
MK