W bibliotece jednego z europejskich uniwersyteckich prof. Wiesław Wydra z UAM w Poznaniu odnalazł nieznane dotąd wydanie „Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” z 1542 roku, które w odróżnieniu od znanej dotąd wersji zachowało się w całości. Dialog opublikowany został w Krakowie przez Macieja Szarfenberga.
Według Instytutu Książki „to najważniejsze wydarzenie w polskiej filologii w ostatnich latach”. Tekst doczeka się opracowania krytycznego – ukaże się ono jesienią nakładem Wydawnictwa Poznańskie Studia Polonistyczne.
Przedmiotem zainteresowań znalazcy starodruku, prof. Wiesława Wydry, są historia literatury i książki w średniowieczu i wczesnym okresie nowożytnym, badania nad pieśniami w późnym średniowieczu, a także edycja nieznanych lub niewydanych utworów polskich z tego okresu. Profesor jest również znawcą inkunabułów i starych druków.
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią, liczący około pół tysiąca wersów utwór, jest chyba najbardziej po Bogurodzicy znanym polskim tekstem średniowiecznym. Jego autorstwo przypisuje się Mikołajowi z Mierzyńca, kanonikowi płockiemu, który napisał go prawdopodobnie na początku XV w. Oryginał nie zachował się. Około roku 1463 nieznany kopista przepisał większą część utworu, poza zakończeniem (znane nam dziś ostatnie wersy dialogu to XIX-wieczna rekonstrukcja na podstawie rosyjskich przekładów utworu z XVI wieku). Ten tekst dialogu został odnaleziony w latach 80. XIX wieku przez Wojciecha Kętrzyńskiego w jednym z rękopisów Biblioteki Katedralnej w Płocku. Polski autor wzorował się na łacińskich pierwowzorach dialogów ze śmiercią, które obrazowały równość wobec niej wszystkich ludzi – od papieża po żebraka, ulotność i marność dóbr doczesnych. Zazwyczaj w tego typu utworach przedstawiano satyryczny obraz wszystkich stanów społecznych – tak też jest i w polskim Dialogu Mistrza Polikarpa…
Tekst dialogu należy do najczęściej analizowanych utworów w literaturze staropolskiej.
Źródło: PAP – Nauka w Polsce