Osadę rzymskich emigrantów z Dalmacji, uciekających przed plemionami germańskimi, odkryli w Chorwacji archeolodzy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Podczas kolejnego sezonu badań, prowadzonych pod kierunkiem dr. hab. Fabiana Welca, prof. UKSW, przebadano m.in. unikalny rzymski kompleks willowy (villa rustica), który zlokalizowano dzięki badaniom georadarowym w zatoce Podsilo na północy wyspy Rab. Okazało się, że ma on wiele etapów użytkowania, począwszy od wczesnego okresu rzymskiego do okresu bizantyjskiego włącznie, kiedy to w pozostałościach zrujnowanej już willi wzniesiono architekturę drewnianą.
Wiążemy to z napływem odsadników-emigrantów z zagrożonych najazdami barbarzyńców obszarów dzisiejszej północnej Chorwacji, które zostały odbite z rąk Ostrogotów przez cesarza Justyniania w VI wieku n.e. Zdają się to potwierdzać znaleziska monet bizantyjskich oraz ostrogockich z tego właśnie czasu. Co jest zaskakujące emigranci adaptowali zrujnowaną willę na swoje potrzeby, dokonywali tylko niezbędnych napraw, stawiając drewniane ściany i dachy. Mimo takich warunków utrzymywali stosunkowo wysoki standard życia. W omawianych kontekstach archeologicznych znaleźliśmy wyłącznie importowane naczynia afrykańskie na oliwę i wino, szkło oraz liczne przedmioty brązowe, w tym także monety – wylicza prof. Fabian Welc.
Jego zdaniem wszystko to świadczy o intensywnych kontaktach wyspy Rab z rzymskimi prowincjami afrykańskimi oraz z innymi obszarami nad Morzem Śródziemnym.
Analogiczna faza datowana jest na VII wiek, kiedy ponownie dokonano prowizorycznej reparacji kompleksu willowego. Być może mamy znów do czynienia z falą osadników-emigrantów, tym razem szukających schronienia przed Słowianami, którzy wdzierali się wówczas na Bałkany. Ta faza osadnicza na wyspie Rab jest czymś unikalnym i pierwszym tego rodzaju znaleziskiem w regionie północno-wschodniego Adriatyku. Pozwala ona spojrzeć w procesy migracyjne zachodzące u schyłku antyku i początków średniowiecza, co jest ewenementem w materiale archeologicznym – podkreśla kierownik projektu.
Dzięki tegorocznym skanowaniom radarowych w zachodniej części badanej zatoki naukowcy odkryli także monumentalny budynek, najpewniej wyłożony mozaikami, o czym świadczą znaleziska licznych tesser, czyli kostek tworzonych mozaiki podłogowe na powierzchni gruntu.
Plan tego założenia świadczy o tym, że spełniał on funkcję termalne, co będziemy starać się potwierdzić w trakcie przyszłorocznych wykopalisk – zapowiada prof. Welc.
Badania prowadzone od kilku lat w ramach projektu „Topografia Archeologiczna wsypy Rab” w Chorwacji finansowane są przez Narodowe Centrum Nauki. W projekt zaangażowane są: gmina Lopar wyspy Rab, Instytut Archeologii UKSW, Instytut Archeologii w Zagrzebiu oraz Centrum Ryzyka Systemowego Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego.
źródło: UKSW