Mikroskop optyczny pozwalający na oglądanie struktur i komórek w nanoskopijnej skali ukrytych pod innymi komórkami stworzyli naukowcy z Wydziału Mechatroniki Politechniki Warszawskiej przy pomocy ekspertów z University of Dundee w Wielkiej Brytanii i University of Technology Sydney w Australii.
Pod mikroskopem będzie można oglądać nawet obiekty o średnicy 0,2 mikrometra, przykryte tkanką o grubości równej 80 mikrometrów (0,08 milimetra). A to oznacza, że badany obiekt może być ponad 400 razy mniejszy niż grubość tkanki, która go przykrywa. To tak, jakby księżniczka była w stanie dojrzeć ziarnko grochu stojąc na czubku stosu pierzyn i materaców.
W swoich badaniach naukowcy używają superrozdzielczego mikroskopu fluorescencyjnego z wymuszonym wygaszaniem emisji (STED). To mikroskop, w którym próbkę oświetla się światłem widzialnym (a więc nie np. elektronami czy promieniami rentgenowskimi). Takie urządzenie samodzielnie zbudował dr inż. Piotr Zdańkowski z Wydziału Mechatroniki PW, który zaznacza, że na świecie jest zaledwie kilka instrumentów o takiej optyce. A naukowcy z PW zaproponowali jeszcze kolejne usprawnienia. Dzięki zastosowaniu elementów optyki adaptacyjnej, znanych i szeroko wykorzystywanych w astronomii, możliwe staje się oglądanie struktur dotąd niedostępnych dla ludzkiego oka. Stosując sprytne algorytmy odszumiania, można dodatkowo oddzielić ważne informacje od szumu. Aby uporać się z problemem aberracji optycznej (zniekształcenie światła), zespół badaczy postanowił z kolei zastosować w swoim rozwiązaniu właśnie… aberrację. To sposób znany w korygowaniu astygmatyzmu – wtedy, żeby poradzić sobie ze zniekształceniem obrazu w oku pacjenta, daje się mu soczewki, które to zniekształcenie zerują.
Nad mikroskopem pracowali: dr inż. Piotr Zdańkowski, dr inż. Maciej Trusiak (obaj z Wydziału Mechatroniki PW), prof. David McGloin (University of Dundee, University of Technology Sydney), prof. Jason R. Swedlow (University of Dundee). Badania zostały w części sfinansowane z grantów europejskich Marie Curie Actions (PHOQUS) i krajowych OPUS Narodowego Centrum Nauki i NAWA.
źródło: PW, Nauka w Polsce