Gogle i okulary chroniące oczy żołnierzy, pilotów i maszynistów przed oślepieniem przez lasery opracowali naukowcy z Wojskowej Akademii Technicznej.
Intensywne promieniowanie często znacznie przekracza poziom bezpieczny dla wzroku człowieka. Uczestników działań bojowych mogą oślepić lasery mierzące odległość lub wskazujące cele, rozbłyski wybuchów, a także specjalnie w tym celu skonstruowane oślepiacze laserowe i granaty oślepiające. Na uszkodzenia narażone są nie tylko oczy żołnierzy, ale również wyposażenie optoelektroniczne.
W cywilnych warunkach promieniowanie pochodzące z dalmierzy, wskaźników czy oświetlaczy jest niebezpieczne dla pilotów samolotów czy maszynistów kolejowych. Ich oczom zagrażają także impulsowe źródła światła, takie jak wybuchy i łuki elektryczne, czyli wyładowania. Tak intensywne światło może też uszkadzać czujniki, detektory, kamery i urządzenia noktowizyjne.
Wiele z tych problemów rozwiążą ochronne okulary, gogle, przezierniki i inne innowacyjne urządzenia automatyczne, wyposażone w detektory światła i ciekłokrystaliczne zawory świetlne. Zestaw takich systemów ochrony wzroku i sprzętu zaprojektował i wykonał zespół dr. hab. inż. Wiktora Piecka, prof. WAT, w konsorcjum z firmą MASKPOL SA. Badania sfinansowało Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Okulary, gogle i pozostałe opracowane przez nas elementy nie ograniczają żołnierzom jakości obserwacji pola walki ani działania sprzętu. Badania laboratoryjne potwierdziły, że skutecznie chronią wzrok żołnierzy i sprzęt przed obezwładnieniem lub zniszczeniem. Są nawet barierą dla podczerwieni i nadfioletu powstającego podczas wybuchu jądrowego – zapewnia prof. Piecek.
Najbardziej narażone na skutki intensywnego promieniowania są oczy i powieki. Wzrok i sprzęt należy chronić przed falami z zakresu ultrafioletu (UV), promieniowania widzialnego (VIS) i podczerwieni (IR). W zależności od długości fali zagrożone są różne elementy oka: nadfiolet (UVC) pochłaniany jest przez rogówkę, bliski nadfiolet (UV‑A) oraz podczerwień – przez soczewkę. Natomiast promieniowanie widzialne i bliska podczerwień (IRA) są przepuszczane do siatkówki, która jest szczególnie wrażliwa na promieniowanie UV i podczerwone.
Zamknięcie powiek w naturalnej reakcji na nadmierne oświetlenie zajmuje człowiekowi ok. 150 milisekund. Zasłonięcie twarzy rękoma trwa przynajmniej 500 ms. W tym czasie do oczu dociera tak duża ilość energii, że powoduje ona „oślepienie”. Żołnierza eliminuje to z pola walki, a pilota czy maszynistę pozbawia zdolności kierowania maszyną. „Oślepione” zostają również urządzenia elektrooptyczne, pomimo, że samo uzbrojenie, pojazd lub schron nie tracą zdolności bojowej.
Demonstratory oparte są o krajowe technologie. Zastosowano w nich innowacyjne, głównie krajowe materiały oraz technologie i struktury ciekłokrystaliczne opracowane w WAT. Z uwagi na swój potencjał aplikacyjny z bardzo wysokim prawdopodobieństwem zostaną skomercjalizowane. Środki ochrony wzroku i sprzętu są przeznaczone dla wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych RP, ze szczególnym uwzględnieniem systemu walki TYTAN.
Karolina Duszczyk, źródło: WAT