Zmiana granicy wieku kandydatów oraz poszerzenie katalogu osób uprawnionych do nominowania – kolejni laureaci Nagrody NCN zostaną wyłonieni już według nowych zasad. Modyfikację regulaminu zapowiedziano podczas środowej uroczystości wręczenia najważniejszego w Polsce wyróżnienia dla młodych naukowców.
Nagroda Narodowego Centrum Nauki to ustanowione w 2013 r. wyróżnienie dla młodych uczonych za znaczące osiągnięcia, dokonane w ramach badań podstawowych, udokumentowane publikacjami afiliowanymi w polskiej jednostce naukowej. Przyznawana jest corocznie przedstawicielom trzech obszarów: nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce, nauk o życiu, nauk ścisłych i technicznych. Jej wartość to 50 tys. zł. W środę, 11 października, poznaliśmy laureatów jedenastej edycji. Zostali nimi: dr hab. Katharina Boguslawski (ST), dr Karolina Ćwiek-Rogalska (HS) i dr hab. Łukasz Opaliński (NZ). Podczas uroczystości zapowiedziano także zmiany w regulaminie Nagrody.
Przyjęliśmy go na początku 2019 roku, w oparciu o niego wyłanialiśmy laureatów z kilku ostatnich edycji, ale nadszedł czas, by go zaktualizować, dostosować do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości – mówi prof. Robert Hasterok, przewodniczący Rady NCN.
Najważniejsza modyfikacja dotyczy wieku kandydatów. Do tej pory granicą było 40 lat. Teraz o laur będzie można się ubiegać do 12 lat po uzyskaniu stopnia doktora. Dodatkowo wprowadzona zostanie możliwość wydłużenia tego okresu o przerwy wynikające z urodzenia i opieki nad dzieckiem, a także ze względu na spowodowane chorobą długotrwałe przerwy w pracy.
To katalog analogiczny do stosowanego już w NCN w niektórych konkursach grantowych, gdzie wiek metrykalny zastąpiono akademickim. Zmiana wpisuje się w politykę równościową i służy zwiększeniu widoczności kobiet w nauce. Nasze wyróżnienie miało dotąd bardzo męski charakter. W tym roku mamy przełom, choć jest to na razie przełom przez małe „p” – tłumaczy prof. Hasterok, nawiązując do bezprecedensowej sytuacji: na scenie stanęły dwie badaczki i jeden badacz.
Rada NCN postanowiła także poszerzyć katalog osób uprawnionych do nominowania kandydatów. Obecnie obejmuje on: członków Rady NCN, dotychczasowych przewodniczących Zespołów Ekspertów NCN, członków Zespołów Ekspertów NCN powołanych do oceny wniosków w konkursie MAESTRO, dotychczasowych laureatów Nagrody NCN oraz innych wybitnych naukowców wskazanych przez dyrektora agencji i Radę. W tym roku było to blisko 700 osób. Według zmienionych zapisów grono to będzie poszerzone o afiliowanych w polskich jednostkach członków Zespołów Ekspertów w konkursach OPUS, SONATA BIS i SONATA.
Konkurs MAESTRO jest niszowy, zespoły są nieliczne, więc zmiana powinna korzystnie wpłynąć na nabór kandydatów do Nagrody NCN – prognozuje przewodniczący Rady.
Ostatnia nowość dotyczy formularza nominacji. Chodzi o to, by nominujący precyzyjnie opisywali i akcentowali osiągnięcie naukowe kandydatów, a nie skupiali się tylko na „listowaniu” ich dorobku. Więcej o zmianach mówi w kolejnym odcinku podcastu „Nauka to przede wszystkim ludzie” prof. Joanna Golińska-Pilarek, przewodnicząca Komisji ds. regulaminów i procedur w Radzie NCN.
Przypomnijmy, że od 2013 roku wyłoniono już 33 laureatów i laureatki Nagrody NCN. Wśród nich jest 26 badaczy i 7 badaczek. Laureatem tego najważniejszego w Polsce wyróżnienia dla młodych naukowców można być tylko raz.
Mariusz Karwowski
Dotychczasowi laureaci Nagrody NCN
2013: Anna Matysiak (HS), Andrzej Dziembowski (NZ), Piotr Garstecki (ST)
2014: Marcin Miłkowski (HS), Janusz Bujnicki (NZ), Michał Horodecki (ST)
2015: Michał Bilewicz (HS), Wiesław Babik (NZ), Piotr Śniady (ST)
2016: Marcin Szwed (HS), Katarzyna Starowicz-Bubak (NZ), Mikołaj Bojańczyk (ST)
2017: Anna Brożek (HS), Szymon Świeżewski (NZ), Adam Rycerz (ST)
2018: Bartosz Brożek (HS), Joanna Sułkowska (NZ), Piotr Sankowski (ST)
2019: Michał Wierzchoń (HS), Roman Szczęsny (NZ), Dawid Pinkowicz (ST)
2020: Jakub Growiec (HS), Wojciech Fendler (NZ), Michał Tomza (ST)
2021: Paweł L. Polkowski (HS), Sebastian Glatt (NZ), Jonatan Gutman (ST)
2022: Karolina Safarzyńska (HS), Michał Bogdziewicz (NZ), Piotr Wcisło (ST)
2023: Karolina Ćwiek-Rogalska (HS), Łukasz Opaliński (NZ), Katharina Boguslawski (ST)