W sytuacji forsowania przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego projektu ustawy Sieć Badawcza: Łukasiewicz oraz odwołania we wrześniu przez Mateusza Morawieckiego wicepremiera, ministra rozwoju i finansów – bez podania przyczyn, na podstawie znowelizowanej w ubiegłym roku ustawy o instytutach badawczych – 17 dyrektorów instytutów badawczych, które wejdą do Sieci Badawczej: Łukasiewicz, RGIB zwróciła się do prezydenta Andrzeja Dudy z wnioskiem o podjęcie inicjatywy legislacyjnej polegającej na nowelizacji ustawy o instytutach badawczych.
Celem tej zmiany miałoby być przyjęcie zasad powoływania i odwoływania dyrektorów instytutów oraz „wprowadzenie nowego rozdziału pt. Sieć instytutów badawczych, określającego zasady tworzenia, funkcjonowania i koordynowania działalności instytutów. To proste rozwiązanie prawne doprowadziłoby do utworzenia kilku sieci instytutów, np.: rolniczych, medycznych, technologicznych, powiązanych tematycznie i realizujących duże projekty strategiczne istotne dla gospodarki i bezpieczeństwa Polski” – czytamy w liście prof. Leszka Rafalskiego, przewodniczącego RGIB.
Rada zwróciła się także do premier Beaty Szydło, pisząc m.in. „Jesteśmy gotowi do współpracy w tworzeniu racjonalnego rozwiązania dotyczącego przyszłości instytutów badawczych. (…) Obecna sytuacja może doprowadzić do destabilizacji funkcjonowania instytutów badawczych działających głównie na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju polskiej gospodarki”.
„Nauka powinna być apolityczna, a wiedza kreowana w instytutach badawczych – niezależna i obiektywna. Nie sprzyja temu znowelizowana w grudniu 2016 roku ustawa o instytutach badawczych, która zlikwidowała konkurs na dyrektora instytutu i jego 4-letnią kadencyjność. Obecnie ministrowie nadzorujący instytuty mogą powoływać bez konkursu i odwoływać bez powodu i uzasadnienia dyrektorów instytutów” – napisał przewodniczący RGIB w liście do prezesa Prawa i Sprawiedliwości. Wskazał na prowadzone od 2 lat przez MNISW szkodliwe, jego zdaniem, działania oraz zwrócił się o pomoc „w znalezieniu rozwiązań prawnych zapewniających stabilne funkcjonowanie instytutów badawczych, które realizują ważne prace badawcze i wdrożenia na rzecz bezpieczeństwa kraju i rozwoju gospodarki”.
RGIB zwróciła się także do z prośbą do wicepremiera, ministra rozwoju i finansów Mateusza Morawieckiego o podanie merytorycznego uzasadnienia odwołania dyrektorów instytutów badawczych podległych ministrowi rozwoju. „Pięciu odwołanych dyrektorów, działając w Radzie Głównej Instytutów Badawczych, pełni ważne funkcje społeczne. Akcja ta zbiega się z forsowaniem bardzo złego, w mojej ocenie, oraz krytykowanego przez różne środowiska – rządowe, naukowe, przemysłowe oraz związek zawodowy „Solidarność” projektu ustawy Sieć Badawcza: Łukasiewicz” – pisze prof. Leszek Rafalski.
JK