Innowacyjną odzież i bieliznę chłodzącą, mającą chronić ratowników górniczych m.in. przed ogniem, elektrycznością statyczną i przegrzaniem organizmu, opracowało polskie konsorcjum, którego liderem jest Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.
Głównym celem projektu, który rozpoczął się pod koniec 2013 roku, było opracowanie i wytworzenie modeli, a następnie prototypów zestawów bielizny i odzieży ochronnej dla ratowników górniczych, które zapewniałyby bezpieczeństwo, oddawanie ciepła oraz możliwość monitorowania stanu fizjologicznego ratownika w warunkach akcji w gorącym środowisku, w celu zapobiegania przegrzania organizmu.
Zestawy odzieży ochronnej i bielizny zostały opracowane przy udziale ratowników górniczych. Mają nie tylko poprawić ich komfort pracy, ale także pozwolić na bezpieczne wydłużenie czasu pracy – nawet o kilkadziesiąt minut – podczas akcji ratowniczych w kopalniach.
Podczas akcji ratowniczych życie biorących w niej udział jest zagrożone nie tylko z uwagi na możliwość wystąpienia wybuchu czy pożaru, ale także z powodu wysokiej temperatury, ponadto dodatkowym obciążeniem jest duży wydatek energetyczny ratowników. Głównymi przyczynami zgonów wśród ratowników górniczych są oparzenia znacznej powierzchni ciała i dróg oddechowych. Dotychczas używana przez ratowników odzież nie zapewnia komfortu pracy, nie chroni odpowiednio przed przegrzaniem, a jej konstrukcja nie jest w pełni dostosowana do potrzeb ratowników. Opracowane przez polskich specjalistów innowacyjne zestawy odzieżowe mają zapewniać bezpieczeństwo i oddawanie ciepła. Składają się z wierzchniej odzieży ochronnej oraz z dwóch alternatywnych wariantów bielizny: z elementami chłodzącymi i z systemem wentylacji. W przypadku bielizny z systemem wentylacji zastosowano układ rurek rozprowadzających sprężone powietrze z butli, które ratownicy mają ze sobą podczas akcji w kopalniach. Aparat zapewnia równocześnie powietrze do oddychania przez ok. 2 godz. Podczas rozprężania następuje chłodzenie powietrza, które jest suche, powoduje więc parowanie potu, odbiera ciepło i chłodzi.
W drugim wariancie bielizny z elementami chłodzącymi zastosowano makrokapsułki z materiałami przemiany fazowej, czyli związkami typu lód-woda. Topniejąc, odbierają ciepło z ciała ratownika.
Bielizna skonstruowana przez polskich naukowców jest przewiewna, elastyczna, nie utrudnia ruchów, gdyż została skonstruowana zgodnie z ergonomii. Ponadto zintegrowane z nią jest urządzenie do pomiaru częstości skurczów serca (pulsometr), z którego dane transmitowane są drogą radiową do znajdującego się na wyposażeniu ratowników osobistego komunikatora mocowanego na hełmie.
Opracowany zestaw został zgłoszony do Urzędu Patentowego w formie dwóch zgłoszeń patentowych i trzech zgłoszeń wzorów użytkowych. Trwają obecnie prace mające na celu wdrożenie tych rozwiązań do produkcji. Miejmy nadzieje, że niedługo nowa odzież trafi do ratowników górniczych. To blisko 10 tys. osób.
W skład konsorcjum, które opracowało innowacyjną odzież ochroną dla ratowników górniczych, obok lidera CIOP-PIB, wchodziły: Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego z Bytomia oraz ZOSP RP Wytwórnia Umundurowania Strażackiego z Brzezin. Prace były finansowane ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach Strategicznego Projektu Badawczego „Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach”.
JK
(źródło: PAP/Rynek Zdrowia; źródło grafiki: silesion.pl)