W Sieci Badawczej Łukasiewicz powstaje Centrum Oceny Technologii. Nowa jednostka będzie prowadziła badania dotyczące zalet, ryzyka i skutków wdrażania nowych technologii oraz rekomendowała najbardziej korzystne kierunki rozwoju technologicznego.
Centrum Oceny Technologii powstaje w ramach działającego w Sieci Badawczej Łukasiewicz Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Orgmasz, który jest w trakcie procesu przekształcania w Łukasiewicz – Instytut Oceny Technologii.
– Korzystając z udogodnień i urządzeń, które powstają dzięki nowym technologiom, często koncentrujemy się na ich bezpośrednich zastosowaniach. Wciąż zbyt rzadko jednak dostrzegamy perspektywę ich wykorzystania w sposób ponadstandardowy, w różnych innych sferach życia. Centrum Oceny Technologii podejmie między innymi właśnie to wyzwanie. Zajmie się zarówno prowadzeniem szerokich badań i analiz, jak i projektami wdrożeniowymi – zapowiada Piotr Dardziński, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz.
Wśród tematów, którymi w najbliższym czasie zajmą się pracownicy nowej jednostki, znajdują się m.in. możliwość produkowania w Polsce podzespołów dla polskiej marki samochodów elektrycznych Izera, gospodarka wodorowa, zamknięty obieg surowców w gospodarce, budownictwo modułowe. Jak zaznacza prezes Sieci, COT będzie służyło głównie innym instytucjom naukowym, szczególnie działającym w ramach Łukasiewicza, ale także sektorowi prywatnemu i administracji publicznej.
– Ignacy Łukasiewicz, opracowując proces rafinacji ropy naftowej, robił to, aby pozyskać tanie źródło alkoholu. Gdy zdecydował się na wykorzystanie swojego wynalazku w lampie naftowej, nie wiedział z kolei, że można użyć jej do napędzania silników spalinowych. Nawet gdy tworzył przemysł naftowy na ziemiach polskich, trudno było przewidzieć, jakie korzyści i skutki dla świata przyniesie jego wynalazek i rozwijająca się branża. Gdyby ktoś wówczas dokonał oceny technologii Łukasiewicza, Polska mogłaby lepiej wykorzystać szansę, jaką dawał rozwój przemysłu naftowego. Dlatego naszym celem jest dokonywanie regularnej profesjonalnej oceny technologii, w oparciu o metodologię technology assessment – mówi dr hab. Piotr Stankiewicz, dyrektor Łukasiewicz – Instytutu Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Orgmasz i twórca Centrum Oceny Technologii. Zaznacza, że instytucja kieruje się zasadą społecznie odpowiedzialnego rozwoju technologicznego.
Na przykładzie debaty publicznej na temat szczepionek, sieci 5G, organizmów modyfikowanych genetycznie czy energetyki jądrowej można zaobserwować, że skutki niektórych technologii mogą być wyolbrzymiane, a wiedza społeczeństwa na ich temat stosunkowo niewielka. W konsekwencji dyskusjami w obszarze nowych technologii często rządzą niepełne informacje, pogłoski i emocje. Dlatego ważnym celem nowej jednostki badawczej jest również popularyzowanie rezultatów prowadzonych badań. COT nie będzie narzucać określonych opinii na temat poszczególnych technologii, ale rzetelnie informować o związanych z nimi korzyściach i skutkach, aby społeczeństwo mogło świadomie kształtować swoją opinię na ich temat, opierając się na sprawdzonej wiedzy naukowej.
Badacze zatrudnieni w instytucji posiadają doświadczenie w pracy przy tworzeniu aplikacji mobilnych, prowadzeniu kampanii społecznych, konsultacji społecznych i badań partycypacyjnych, w tym dotyczących dużych projektów inwestycyjnych związanych z wdrażaniem nowych technologii, takich jak wybór lokalizacji i budowa elektrowni jądrowej. W obszarze kompetencji mieszczą się również audyt technologiczny branży lub przedsiębiorstwa, ocena wpływu społecznego i gospodarczego czy analiza rynku.
Ważnym zadaniem Centrum Oceny Technologii w Łukasiewiczu jest też tzw. foresight technologiczny. Jego celem jest tworzenie prognoz i scenariuszy rozwoju technologicznego, aby ułatwić decyzje dotyczące najbardziej pożądanych kierunków rozwoju, a także uprzedzić pojawienie się nieprzewidzianych skutków ubocznych wdrażanych rozwiązań. Posiadanie takiej wiedzy może pomóc w przygotowaniu rozwiązań ograniczających ryzyko technologiczne czy wytyczenie innego, bardziej korzystnego dla społeczeństwa kierunku rozwoju.
źródło: Łukasiewicz