Nad technologiami opartymi na RNA i biologii komórkowej do zastosowania w terapiach m.in. infekcji wirusowych, nowotworów, rzadkich chorób wrodzonych, a nawet neurodegeneracyjnych, pracują naukowcy z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie.
Tradycyjne szczepionki pobudzają układ odpornościowy, ponieważ zawierają osłabioną lub nieaktywną formę patogenu. Natomiast szczepionki przeciw COVID-19 produkowane przez firmy Pfizer i Moderna zawierają informacyjny RNA (mRNA) – zestaw instrukcji budowy nieszkodliwego białka wirusowego. Komórki ciała wykorzystują te instrukcje do budowy białek i dostarczają układowi odpornościowemu informacji potrzebnych do rozpoznania i zwalczania wirusa w przyszłości. Jednak potencjał związany z mRNA jest dużo większy.
Technologie oparte na RNA i biologii komórkowej mają ogromny potencjał związany z leczeniem wielu chorób, w tym infekcji wirusowych, nowotworów, rzadkich chorób wrodzonych, a nawet neurodegeneracyjnych – przyznaje prof. Jacek Kuźnicki, koordynator finansowanego przez UE projektu MOSaIC.
Warte prawie 2,5 mln euro przedsięwzięcie uruchomiono w 2018 roku. Dzięki niemu Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej zaczął specjalizować się w badaniach nad RNA oraz biologią komórkową. Mają zaowocować identyfikacją mechanizmów chorób człowieka i opracowaniem nowych leków celowanych. Wyniki te można przełożyć na zastosowania kliniczne oraz stworzenie nowych leków, szczepionek i markerów diagnostycznych.
Głęboko wierzę w powodzenie planowanych prac, tym bardziej, że badania z zakresu biologii RNA to jeden z najbardziej obiecujących i aktywnie rozwijanych kierunków w naukach biologicznych, o ogromnym potencjale zastosowania w medycynie – podkreśla prof. Andrzej Dziembowski, kierownik Laboratorium Biologii RNA
Jego zespół liczy 20 badaczy. Publikuje prace w najbardziej prestiżowych czasopismach i z powodzeniem ubiega się o granty krajowe i międzynarodowe. Jednym z nich jest grant dla doświadczonych naukowców od Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych przyznany na projekt ViveRNA, który dotyczy zrozumienia mechanizmów regulujących stabilność zarówno endogennego, jak i terapeutycznego mRNA. Był to pierwszy tego typu grant przyznany polskiemu naukowcowi zajmującemu się biologią.
MIBMiK zaangażował się również w edukację naukowców. Otwarto dedykowaną szkołę doktorancką, która powstała we współpracy z ośmioma innymi organizacjami badawczymi specjalizującymi się w biologii, chemii, medycynie i fizyce. Do tej pory szkoła przyjęła 300 doktorantów z 25 krajów. Co równie ważne, projekt MOSaIC umożliwił instytutowi wdrożenie oraz promowanie metod skutecznego zarządzania nauką i zasobami ludzkimi, ze szczególnym naciskiem na równość płci i różnorodność.
Niedawno w ramach programu Teaming for Excellence placówka otrzymała blisko 15 mln euro na realizację kolejnego projektu dotyczącego RNA i biologii komórki. Pilotuje go prof. Marta Miączyńska, dyrektor MIBMiK. Zaplanowano m.in. poszerzanie współpracy z partnerami zewnętrznymi, szkolenie młodego pokolenia naukowców dla środowiska akademickiego i przemysłu, rozwój specjalistycznych pracowni, ustanowienie systemowego wsparcia transferu technologii (ITechnology Incubator). Instytut ma szansę stać się pierwszym w swoim rodzaju polskim ośrodkiem naukowym łączącym doskonałość badawczą z działaniami komercjalizacyjnymi.
źródło: www.ec.europa.eu