Rozwój cyfrowej administracji na Śląsku, bezpieczeństwo nowoczesnych instalacji przemysłowych oraz budowa centrum danych w części Kopalni Doświadczalnej „Barbara” – to najważniejsze plany, które zamierzają zrealizować razem Państwowy Instytut Badawczy NASK i Główny Instytut Górnictwa. Obie instytucje podpisały porozumienie o współpracy.
Umowę sygnowali: prof. dr hab. inż. Ewa Niewiadomska-Szynkiewicz – zastępca dyrektora NASK PIB, dyrektor ds. naukowych i prof. dr hab. inż. Stanisław Prusek – dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa.
Przemysł 4.0 staje się faktem. Robotyzacja i automatyzacja instalacji postępuje, coraz więcej urządzeń łączy się z Internetem. To czyni przemysł nowocześniejszym i bardziej wydajnym, ale naraża go też na nowe zagrożenia, np. cyberataki. GIG, którego jednym z zadań jest działanie na rzecz bezpieczeństwa w przemyśle, łączy siły z NASK, aby rozwijać współpracę w obszarze cyberbezpieczeństwa i cyfryzacji w przemyśle wydobywczym oraz w województwie śląskim. Instytuty wspólnie będą rozwijać usługi cyberbezpieczeństwa dla jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorstw i ośrodków naukowych ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa systemów automatyki przemysłowej oraz Internetu Rzeczy. Istotnym elementem współpracy będą też wspólne działania w obszarze edukacji i szkoleń, m.in. utworzenie ośrodka szkolenia specjalistów w zakresie cyberbezpieczeństwa.
Będziemy wspólnie prowadzić działania przede wszystkim związane z cyberbezpieczeństwem, czyli bezpieczeństwem sieci. W górnictwie mamy sieć teleinformatyczną, mamy też sieć automatyki przemysłowej. W tym obszarze mamy kompetencje, tworzymy systemy, które można bezpośrednio wręcz wykorzystać do ochrony sieci GIG-u. Ale nie tylko. Drugi obszar to jest obszar certyfikacji. W GIG-u są jednostki certyfikujące, są laboratoria oceny zgodności rozwiązań z różnymi normami. W NASK-u zbudowaliśmy jednostkę certyfikującą i widzimy ogromny potencjał współpracy w tym zakresie – podkreśla prof. Ewa Niewiadomska-Szynkiewicz.
Jak dodała, GIG interesuje się również metodami obliczeniowymi, m.in. opartymi na uczeniu maszynowym.
Metody sztucznej inteligencji, metody analiz dużych zbiorów danych, którymi się zajmuje NASK, znajdują już w wielu krajach świata i również w naszym kraju zastosowanie, chociażby dla predykcji zagrożeń, które występują w naszych kopalniach, nie tylko węgla kamiennego ale też np. rud miedzi. Widzimy też potencjał wykorzystania tych metod w ocenie zagrożeń publicznych, takich jak zagrożenie zapadliskami czy inne zagrożenia związane z działalnością człowieka, w tym z eksploatacją złóż węgla kamiennego – wylicza prof. Stanisław Prusek.
Planowana jest też budowa nowoczesnego data center na terenie Kopalni Doświadczalnej „Barbara” należącej do GIG, zlokalizowanej w Mikołowie. Będzie ono wykorzystywane m.in. do monitoringu procesu transformacji górnictwa węgla kamiennego oraz regionu Śląska. Z jego usług, w razie potrzeby, będą mogły korzystać: jednostki samorządu terytorialnego, uczelnie, szpitale, operatorzy usług kluczowych czy też administracja publiczna.
Główny Instytut Górnictwa to jeden z największych instytutów badawczych w Polsce. Nadzorowany jest przez Ministra Aktywów Państwowych. Działalność GIG obejmuje najważniejsze aspekty górnictwa i geoinżynierii, inżynierii środowiska oraz bezpieczeństwa pracy w przemyśle. W Instytucie funkcjonuje kilkanaście zakładów naukowo-badawczych tworzonych przez liczne laboratoria i pracownie, w jego ramach powołano interdyscyplinarne centra badawcze: Centrum Czystych Technologii Węglowych, Centrum Inżynierii Środowiska, Śląskie Centrum Radiometrii Środowiskowej im. Marii Goeppert-Mayer oraz Centrum Badań nad Klimatem i Odnawialnymi Źródłami Energii.
Główny Instytut Górnictwa posiada kategorię naukową A i ma pełne uprawnienia akademickie do nadawania stopni i tytułów naukowych doktora i doktora habilitowanego nauk inżynieryjno-technicznych oraz możliwość występowania o tytuł profesora w dyscyplinie naukowej inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka.
MK