Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie świętuje w tym roku swoje 35-lecie. Kulminacją obchodów jest finisz budowy nowej siedziby. Obiekt, który powstaje w sąsiedztwie Olsztyńskiego Parku Naukowo-Technologicznego, scali wszystkie jednostki placówki – dziś rozproszone w czterech lokalizacjach.
IRZiBŻ PAN to wiodąca placówka w Polsce i jedna z lepszych w Europie w dziedzinie nauki o żywności oraz tematyki rozrodu zwierząt i człowieka. Jej naukowcy specjalizują się w doskonaleniu biotechnik i biotechnologii rozrodu oraz badają relacje zachodzące pomiędzy składnikami żywności a organizmem człowieka. Ponadto w jednostce z powodzeniem prowadzone są innowacyjne prace w obszarze zrównoważonej akwakultury i ochrony gatunków zagrożonych wyginięciem.
Zakończenie budowy nowej siedziby w tym jubileuszowym roku ma dla nas symboliczną wymowę. Przed 35 laty zaczynaliśmy jako mały, kilkunastoosobowy zespół naukowców „bez ziemi”, a dziś instytut zatrudnia około 230 pracowników. Dzięki nowej siedzibie w końcu osiągniemy konsolidację naszych badań i aparatury, a środowisko naukowe zostanie ostatecznie zintegrowane. Nowa siedziba to krok milowy w rozwoju naszej placówki – podkreśla prof. Mariusz Piskuła, dyrektor IRZiBŻ PAN.
Nowa siedziba pozwoli pełniej wykorzystywać nowoczesną aparaturę badawczą (tylko w ostatnich pięciu latach instytut zainwestował w nią ok. 27 mln zł), szerzej otworzyć się na potrzeby przedsiębiorstw i biznesu oraz stworzy możliwości występowania o interdyscyplinarne projekty w konsorcjach naukowo-przemysłowych.
Realizacja tego projektu umożliwia utworzenie kompletnego ośrodka naukowo-badawczego wyposażonego w unikatową aparaturę, dysponującym specjalistami z zakresu weterynarii, nauk o żywności, biologii, biotechnologii, chemii i medycyny, działającego na rzecz innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy i będącego silną instytucją otoczenia biznesu – wskazuje dyrektor.
Obiekt pozwoli scalić wszystkie jednostki Instytutu, którego oddziały i zakłady znajdują się obecnie w czterech lokalizacjach, w dwóch miastach. W Olsztynie znajduje się Oddział Nauk o Żywności (przy ul. Tuwima), a przy ul. Bydgoskiej – Oddział Biologii Rozrodu. Z kolei w Białymstoku mieści się zakład zajmujący się profilaktyką chorób metabolicznych (w Parku Naukowo-Technologicznym), a przy tamtejszym Uniwersytecie Medycznym zlokalizowany jest zakład zajmujący się patologią rozrodu człowieka.
Nowy budynek IRZiBŻ PAN znajduje się przy ul. Trylińskiego 18, w sąsiedztwie Olsztyńskiego Parku Naukowo-Technologicznego. Ma sześć kondygnacji (pięć administracyjno-laboratoryjnych oraz jedną techniczną), a jego kubatura wynosi ponad 25 tys. metrów sześciennych. W środku znajdą się m.in.: zakłady badawcze i pracownie zintegrowane powiązane funkcjonalnie z laboratoriami specjalistycznymi typu „core facilities”, pomieszczenia do prowadzenia nieklinicznych badań biomedycznych oraz niezbędne zaplecze typowe dla profilu działalności Instytutu. Zostało też wydzielone laboratorium zwierzętarni spełniające najostrzejsze rygory UE dla tego typu jednostek.
Inwestycja obejmuje również drogi dojazdowe, parkingi, zadaszoną wiatę dla rowerów, zagospodarowanie terenów zielonych, a także powstanie instalacji fotowoltaicznej. Dzięki zastosowaniu systemu BMS (Building Management System) nowy budynek będzie w znacznym stopniu zautomatyzowany. Niebawem rozpocznie się przeprowadzka, która potrwa kilka miesięcy z uwagi na konieczność odpowiedniego transportu wysoko specjalistycznego sprzętu oraz zaadaptowania laboratoriów w nowej siedzibie. Instytut planuje opuszczenie dotychczasowych lokalizacji do
września przyszłego roku.
Koszt realizacji inwestycji to ponad 109 mln zł, z czego ponad 79 mln zł wynosi dofinansowanie z Funduszy Strukturalnych UE z Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2014–2020, a 30 mln zł to wkład własny instytutu. Plany budowy sięgają 2011 roku. W 2013 r. podpisano z miastem – jako prowadzącym Olsztyński Park Naukowo-Technologiczny – list intencyjny o chęci lokalizacji w nim placówki naukowej. Inwestycję rozpoczęto w grudniu 2021 r.
Jubileusz IRZIBŻ PAN w Oolsztynie
W tym roku Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie obchodzi 35-lecie. Rozpoczął swą działalność 1 kwietnia 1988 roku – początkowo bez swojej bazy lokalowej, a kadrę pracowników naukowych stanowiło zaledwie kilkanaście osób. Do roku 1995 r. jednostka działała pod nazwą Centrum Agrotechnologii i Weterynarii PAN.
Teraz IRZiBŻ PAN to wiodąca placówka w Polsce i jedna z lepszych w Europie w dziedzinie nauki o żywności oraz tematyki rozrodu zwierząt i człowieka. Posiada najwyższą kategorię naukową A+ w dyscyplinie technologia żywności i żywienia i jest wysoko notowana w dyscyplinie zootechnika i rybactwo (kategoria A). Instytut posiada status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego (KNOW). Jest członkiem Europejskiej Wspólnoty Wiedzy i Innowacji EIT Food – partnerstwa nauki i biznesu na rzecz tworzenia innowacji w sektorze rolno-spożywczym. Ponadto od 2020 r. realizuje projekt ERA Chair WELCOME2 (z unijnego programu Horyzont 2020), który zakłada powołanie centrum doskonałości w badaniach wykorzystujących narzędzia nutrigenomiki do oceny wpływu odżywiania na genetyczne predyspozycje do tzw. chorób dietozależnych.
GaL, źródło: IRZiBŻ