Prof. Daniel Gryko przez kolejne cztery lata będzie kierował Instytutem Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk. We wrześniu rozpocznie się jego druga kadencja na stanowisku dyrektora placówki.
Konkurs na dyrektora Instytutu Chemii Organicznej PAN prowadzony był przez Wydział III Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi. W jego wyniku wyłoniono kandydaturę prof. Daniela Gryko, pełniącego funkcję dyrektora od 2019 roku. Zgodnie z tym rozstrzygnięciem prezes PAN prof. Marek Konarzewski powierzył mu kierowanie jednostką na kolejną, czteroletnią kadencję – do końca sierpnia 2027 roku. To siódma osoba sprawująca funkcję dyrektora od powstania jednostki w 1964 roku.
Prof. Daniel Gryko jest chemikiem zajmującym się zagadnieniami syntezy organicznej, w szczególności tematyką organicznych barwników funkcjonalnych, głównie koroli, czyli barwników makrocyklicznych o licznych zastosowaniach. Z Instytutem Chemii Organicznej PAN związany jest zawodowo od 1998 roku. W 2017 roku został uhonorowany Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, uznawaną za najważniejsze polskie wyróżnienie naukowe. Doceniono go za opracowanie oryginalnej metody syntezy i charakteryzację związków z grupy porfirynoidów. Rok później otrzymał Nagrodę im. Marii Skłodowskiej Curie Polskiej Akademii Nauk. W ostatnich latach informowaliśmy o opracowaniu przez jego zespół innowacyjnych barwników do zastosowania m.in. w mikroskopii fluorescencyjnej oraz nowych diod OLED, które mogą przyczynić się do rozwoju technologii komunikacji bezprzewodowej wykorzystującej światło widzialne do przesyłania danych.
W marcu tego roku został pierwszym polskim chemikiem z grantem ERC Advanced. Celem jego projektu ARCHIMEDES („Approaching 20% emission efficiency in the NIR-II region with radical chromophores”) będzie uzyskanie fluoroforów o charakterze rodnikowym emitujących światło w zakresie bliskiej podczerwieni. Pięcioletni grant opiewa na 2,5 mln euro.
Założony w 1964 roku Instytut Chemii Organicznej PAN prowadzi badania w obszarze metodologii syntezy organicznej, katalizy oraz mechanizmów reakcji. W placówce opracowano i rozwijano innowacyjne na skalę światową technologie: metodę syntezy cukrów prostych, zastępcze nukleofilowe podstawienie wodoru, syntezę eterów azakoropanch, opracowanie panch katalizatorów reakcji metatezy olefin, syntezę koroli. Opracowanie programu Chematica/Synthia do planowania syntez organicznych zostało uznane przez czasopismo naukowe „Chemistry World” za jedno z największych odkryć ostatnich lat w chemii.
W 2019 r. IChO PAN wraz z innymi jednostkami naukowymi założył Warszawską Szkołę Doktorską Nauk Przyrodniczych i BioMedycznych [Warsaw-4-PhD]. Obecnie badania prowadzi w nim 157 pracowników naukowych. W międzynarodowym rankingu jakości instytucji naukowych SCImago Institutions Rankings (SIR) za rok 2021 jednostka zajęła pierwsze miejsce pod względem innowacyjności wśród instytucji naukowych w Polsce oraz piąte w rankingu ogólnym w zestawieniu SIR.
Mariusz Karwowski