Konferencje

03 Sierpnia

Debata naukowa o Bitwie Warszawskiej

Na debatę naukową o Bitwie Warszawskiej, organizowaną w ramach obchodów Święta Wojska Polskiego, zapraszają Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i Biuro Programu „Niepodległa” wraz z partnerami: Instytutem Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Towarzystwem Przyjaciół Puław i Miastem Puławy. Wydarzenie odbędzie się 10 sierpnia w Pałacu Czartoryskich w Puławach.

Właśnie tam, w decydującym momencie wojny polsko-bolszewickiej 1920 r., mieściła się Kwatera Główna Naczelnego Wodza. Zatem pałacowe mury pamiętają dramatyczne sierpniowe dni: narady sztabowe, działanie węzła łączności, a także Józefa Piłsudskiego i oficerów Wojska Polskiego, którzy podejmowali w Puławach decyzje rozstrzygające o losach bitwy, Polski i Europy.

W powszechnej świadomości utrwaliło się przekonanie, że najważniejsze boje Bitwy Warszawskiej stoczone zostały w sierpniu 1920 roku pod Radzyminem i Ossowem. Stamtąd dochodziły do stolicy budzące trwogę pomruki armat, stamtąd przywożono rannych. To tam Wileński Pułk Strzelców nacierał z Mazurkiem Dąbrowskiego na ustach, tam poległ ksiądz Ignacy Skorupka. Na polu walki dziennikarze przeprowadzali wywiady z żołnierzami, a nuncjusz apostolski AchilleRatti dekorował generała Józefa Hallera Medalem Joanny d’Arc. To wszystko utrwalało w narodowej pamięci mit Radzymina i Ossowa. Ale bitew nie wygrywa się najbardziej nawet bohaterską obroną.

Bitwa Warszawska rozegrała się na obszarze dwukrotnie większym niż Belgia, Holandia i księstwo Luksemburg razem wzięte. Boje toczyły się nie tylko w przeddzień i w dniu święta Matki Boskiej Zielnej, ale od końca lipca do początku września 1920 r. Wielką strategiczną Bitwę Warszawską można podzielić na kilka faz, na które składało się szereg bitew w skali operacyjnej, a walki pod Radzyminem i Ossowem to zaledwie jeden z jej fragmentów – ważny, ale nie decydujący. Która faza przesądziła, więc o zwycięstwie?

To, co najważniejsze, wydarzyło się z dala od oczu i uszu warszawskich dziennikarzy, poza wzrokiem misji wojskowych państw ententy, a nawet wbrew ich zaleceniom. Decydującą dla Bitwy Warszawskiej była polska kontrofensywa wojsk Frontu Środkowego znad Wieprza, która ruszyła o świcie 16 sierpnia. W ciągu dziesięciu dni doprowadziła do rozbicia sowieckiej Grupy Mozyrskiej, a następnie „przeorała” cztery sowieckie armie, z których ocalały tylko resztki. Kontrofensywą dowodził osobiście Wódz Naczelny Józef Piłsudski, a sztab jego Kwatery Głównej ulokowany był w Puławach, w dawnym pałacu Czartoryskich. Cud wydarzył się więc nad Wieprzem, a decyzje – dotyczące kontrofensywy – podejmowane były w Puławach.

W ramach obchodów Święta Wojska Polskiego Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i Biuro Programu „Niepodległa” wraz z partnerami: Instytutem Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Towarzystwem Przyjaciół Puław i Miastem Puławy, organizują debatę naukową o Bitwie Warszawskiej. W dyskusji wezmą udział:

• Maria Müller (prowadząca) – historyk sztuki, regionalistka, wiceprezes Towarzystwa Przyjaciół Puław i członek Wojewódzkiej Rady Towarzystw Regionalnych Województwa Lubelskiego. Konsultant ds. upowszechniania badań naukowych w Państwowym Instytucie Weterynarii w Puławach. Współautorka monografii „70 lat Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego” i monografii naukowej Towarzystwa Przyjaciół Puław. Inicjatorka i redaktor naczelna pierwszego czasopisma poświęconego kulturze, historii i problematyce społecznej powiatu puławskiego – kwartalnika Puławski Przegląd Powiatowy. Współorganizatorka Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej w Puławach, sesji popularno-naukowych TPP, redaktorka wydawnictw Studia Puławskie i  Teka Puławska.
• prof. Grzegorz Nowik – zastępca dyrektora ds. naukowych Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN. Kierował Zespołem Upowszechniania Tradycji oraz Komisją Symboliki Wojskowej w MON, były wykładowca UKSW, wieloletni redaktor naczelny „Przeglądu Historyczno-Wojskowego” oraz z-ca dyrektora Wojskowego Biura Badań Historycznych. Zajmuje się badaniem dziejów najnowszych, historii harcerstwa, wojskowości i myśli politycznej, („Odrodzenie Rzeczpospolitej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego”, cz. I–II), kieruje zespołem wydającym dokumenty wojny 1918–1920. Laureat nagrody im. prof. Jerzego Łojka oraz dwukrotnie nagrody „Klio” Porozumienia Wydawców Książki Historycznej za monografię polskiego radiowywiadu: „Zanim złamano ENIGMĘ … Rozszyfrowano REWOLUCJĘ”.
• prof. Janusz Odziemkowski– przewodniczący Rady Naukowej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, wykładowca Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Akademii Obrony Narodowej, gdzie uruchomił i kierował katedrą europeistyki. Był przewodniczącym Rady Kombatanckiej, członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, a także Kierownikiem Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Zajmuje się badaniem historii powszechnej oraz historii Polski XIX i XX wieku, historią polityczną, dziejami społeczeństwa polskiego XIX i XX stulecia, a także historią wojskowości i konfliktów zbrojnych. Laureat wyróżnienia Klubu Jagiellońskiego przyznawanego historykom zajmujących się dziejami najnowszymi.
• dr Marek Tarczyński – historyk wojskowości, zajmuje się dziejami polskich walk o niepodległość w XIX w., wojną Polski z bolszewicką Rosją 1918-1920 oraz sprawą zbrodni katyńskiej. Autor m.in. monografii „Generalicja Powstania Listopadowego”, „Cud nad Wisłą. Bitwa warszawska 1920”, współautor syntezy „Powstanie Listopadowe…”; redaktor naczelny „Wojskowego Przeglądu Historycznego” (1985 – 1993); od 1992 r. redaktor naczelny „Zeszytów Katyńskich”; wieloletni kierownik Zespołu publikującego dokumenty operacyjne do wojny Polski z bolszewicką Rosją; nagradzany nagrodami: MON, Sekretarza PAN, ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, dwukrotnie Varsavianów, im. Jerzego Łojka i nagrodą im. prof. Jerzego Skowronka.
• płk dr hab. Juliusz Tym – prof. Akademii Sztuki Wojennej, historyk wojskowy specjalizujący się w najnowszych dziejach orężnych polskich i powszechnych. Organizator i pierwszy dyrektor Instytutu Strategii Wojskowej w Akademii Sztuki Wojennej, obecnie pełni służbę na stanowisku profesora w tym instytucie. Autor licznych monografii i artykułów dotyczących wojny Polski z bolszewicką Rosją 1919–1920, sił zbrojnych II Rzeczypospolitej i II wojny światowej, a także współczesnych konfliktów zbrojnych. Członek zespołu zajmującego się edycją dokumentów operacyjnych z wojny polsko-bolszewickiej.

Debata odbędzie się we wtorek, 10 sierpnia o godz. 18:00 w sali kongresowej Pałacu Czartoryskich w Puławach (Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, ul. Czartoryskich 8). Wstęp bezpłatny, ze względu na obostrzenia obowiązuje limit uczestników i rezerwacje pod adresem: promocja@um.pulawy.pl

Transmisja online na kanale YouTube muzeum i profilu Biura Programu „Niepodległa” na Facebooku.

Wydarzenie jest organizowane w ramach obchodów Święta Wojska Polskiego. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku zaprasza do udziału w pozostałych planowanych bezpłatnych projektach. W środę 11 sierpnia nieodpłatnie będzie można także zwiedzić wystawę stałą „Dla Rzeczypospolitej. Józef Piłsudski 1867–1935”, która niedawno została doceniona w międzynarodowym konkursie MUSE Design Awards! Jest także nominowana
do nagrody Wydarzenie historyczne roku w kategorii „Wystawa”. Więcej na muzeumpilsudski.pl.