Ponad sto referatów w ramach sesji tematycznych, wykład plenarny o ekosystemie mediów w procesie adaptacji do epoki Cyfry, dwie debaty z udziałem najwybitniejszych medioznawców, gala konkursu Medi@stery – tak w skrócie wyglądała tegoroczna konferencja „Media-Biznes-Kultura. Pomorze 2021”, którą zorganizowano na Uniwersytecie Gdańskim. Przebiegała pod hasłem „Dekada badań nad mediami”.
Media-Biznes-Kultura to międzynarodowa konferencja adresowana do środowiska naukowego, przedstawicieli biznesu, pracowników mediów oraz instytucji kultury współpracujących z mediami. Od kilku lat jest to jedno z najbardziej znaczących spotkań teoretyków i praktyków oraz forum wymiany poglądów na temat etycznych, technologicznych, kulturowych i rynkowych procesów związanych z komunikacją społeczną i mediami. Tegoroczna edycja miała szczególny charakter – odbywała się w dziesiątą rocznicę powołania dyscypliny nauki o komunikacji społecznej i mediach.
W ciągu dwóch dni Uniwersytet Gdański stał się krajowym forum dyskusji nad komunikacją społeczną i mediami, a Media-Biznes-Kultura okazją do rozmów na temat szans rozwoju młodej dyscypliny naukowej oraz praktyk komunikacyjnych i medialnych. Mamy nadzieję, że głosy ekspertów pozwoliły na lepsze zrozumienie i poznanie obecnych wyzwań stojących nie tylko przed badaczami, ale także przed całym środowiskiem mediów. Wierzymy, że wielość poruszanych perspektyw, przenikanie się teoretyków i praktyków zainspirowały do odkrywania i wskazywania skutecznych sposobów odpowiedzialnej komunikacji i dziennikarstwa służącym człowiekowi, społeczności i ich otoczeniu – podsumowuje dr hab. Małgorzata Łosiewicz, prof. UG.
Z powodu pandemii konferencja miała charakter hybrydowy. Uroczyste otwarcie, połączone z galą konkursu na najlepszą pracę magisterską z wiedzy o mediach Medi@stery, odbyło się na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. Debaty, wykład plenarny oraz referaty tematyczne prezentowane były online. Wszystkie wydarzenia są dostępne na profilu FB kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna Uniwersytetu Gdańskiego.
Uroczyste otwarcie i gala konkursu Medi@stery
W czasie uroczystego otwarcia konferencji odbyła się Gala szóstej i siódmej edycji konkursu na najlepszą pracę magisterską z wiedzy o mediach Medi@stery, w czasie której wręczone zostały nagrody. Laureatką VI edycji została Kataryna Savranska z Uniwersytetu Jagiellońskiego (Problematyka walki informacyjnej w relacjach Rosji z wybranymi państwami europejskimi. Perspektywa medioznawcza). Laureatami drugiego i trzeciego miejsca zostali: Patryk Kukliński z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Karina Veltzé z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Laureatką siódmej edycji została Agnieszka Wszołek z Uniwersytetu Jagiellońskiego za pracę Stan polskiego dziennikarstwa zagranicznego. Analiza relacji medialnych o sytuacji Wenezueli w czasie kryzysu w 2019 roku. Laureatami drugiego i trzeciego miejsca zostali: Krzysztof Nadratowski z Uniwersytetu Warszawskiego oraz Izabela Golonka z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Główną nagrodą w konkursie jest wydanie książki laureatów pierwszego miejsca drukiem. Publikacje są objęte patronatem Prezydenta Miasta Gdańska i są finansowane ze środków Urzędu Miasta Gdańska. Wszystkie są dostępne na stronie internetowej konkursu. Podsumowaniem Gali tradycyjnie była promocja książki, tym razem – Kataryny Savranskiej (pod takim samym tytułem jak praca), a laureatka przeczytała wybrany fragment publikacji.
Konkurs Medi@stery organizowany jest przez Instytut Mediów Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Gdańskiego. Ma na celu zachęcenie uczestników do wykorzystania zdobytej na studiach wiedzy w świecie mediów, zarówno jeśli zechcą być praktykami, badaczami, jak i komentatorami. Prace w kolejnej, ósmej edycji, konkursu można składać do 20 listopada. Szczegóły na stronie: https://mediastery.ug.edu.pl/.
Wykład plenarny i sekcje tematyczne
Naukową część konferencji otworzył wykład plenarny prof. Alicji Jaskierni (Uniwersytet Warszawski) – „Nowa normalność” czy zmiana paradygmatu? Ekosystem mediów w procesie adaptacji do epoki Cyfry. Badaczka poddała refleksji obecną sytuację komunikacyjną, wymagającą nowego podejścia. Wymieniła również procesy, za pomocą których możemy ją opisać, m.in.: zakorzenienie doświadczeń w przestrzeni cyfrowej, zagrożenie manipulacją i fake newsami na znacznie większą skalę, możliwość powiązania algorytmów z kontrolą treści i wykorzystanie ich do nieetycznych celów, a także bezprecedensowy wyścig technologiczny.
W sesjach tematycznych udział wzięli wybitni medioznawcy reprezentujący wszystkie wiodące ośrodki naukowo-badawcze w Polsce oraz eksperci i praktycy zajmujący się na co dzień komunikacją. Podobnie jak w poprzednich edycjach, badacze, praktycy, studenci i doktoranci dzielili się swoimi badaniami w trackie czterech sekcji tematycznych: media a rynek, media a kultura i społeczeństwo, obraz jako medium kultury i komunikacji, język mediów – wczoraj i dziś. Można było wysłuchać 101 referatów: 73 w sekcjach głównych oraz 28 w sekcji studencko-doktoranckiej. Ważną częścią konferencji, jak każdego roku, był panel studencko-doktorancki, w którym młodzi medioznawcy podzielili się swoimi badaniami.
Debata i panel ekspercki
Szczególnym zainteresowaniem odbiorców cieszyły się debata oraz panel ekspercki, którym przysłuchiwało się około 150 osób.
Debata pt. „Dekada badań nad mediami”, z udziałem najwybitniejszych medioznawców z wiodących ośrodków naukowo-badawczych z całej Polski, była podsumowaniem dotychczasowych doświadczeń w zakresie funkcjonującej od dziesięciu lat dyscypliny: nauki o komunikacji społecznej i mediach. Dyscyplina została powołana w 2018 roku w ramach nowej systematyki dyscyplin naukowych, związanej z reformą szkolnictwa wyższego w Polsce, funkcjonuje jednak od 2011 roku, kiedy to po wielu latach starań środowiska akademickiego, skupionego wokół Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej, po raz pierwszy w Polsce została powołana dyscyplina nauki o mediach. W debacie udział wzięli profesorowie: Janusz Adamowski (Uniwersytet Warszawski), Bogusława Dobek-Ostrowska (Uniwersytet Wrocławski), Tomasz Goban-Klas (Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie), Iwona Hofman (Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie), Tomasz Mielczarek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Jerzy Olędzki (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) i Teresa Sasińska-Klas (Uniwersytet Jagielloński). Dyskusja dotyczyła kierunków rozwoju dyscypliny, jej edukacyjnego charakteru, interdyscyplinarnego wymiaru, a także przenikania się dziedzin nauk społecznych i humanistycznych (dyscyplina łączy obecnie nauki o mediach, nauki o poznaniu i komunikacji społecznej oraz informatologię i bibliologię).
Szczególnie znaczący był głos prof. Iwony Hofman, przewodniczącej Komitetu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach Polskiej Akademii Nauk, prezeski Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej i dyrektorki Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, która podsumowała:
Dyscyplina nauk o komunikacji społecznej i mediach należy do dynamicznie się rozwijających i jestem przekonana, że ten potencjał będzie z każdym rokiem coraz większy, Media dostarczają atrakcyjnego przedmiotu badań. Zwiększa się zainteresowanie studiami medioznawczymi i komunikologicznymi. Jest wiele czynników zewnętrznych, uświadamiających potrzebę znajomości mechanizmów działania mediów i komunikacji, na co dodatkowo uwrażliwiła nas pandemia. Ewaluacja i nowe zasady polityki naukowej pokazują, jak ważna jest komunikacja naukowa i dystrybucja wiedzy. Myślę też, że odradzają się klasyczne badania medioznawcze i z wielką radością obserwuję wzrastającą liczbę doktoratów i habilitacji, poświęconych kulturze medialnej, etyce, a jeszcze bardziej historii i językowi mediów. Młode środowisko i wzrastająca liczba doktorantów pozwalają nam jasno patrzeć w przyszłość.
Tradycyjnie odbył się także panel ekspercki. W tym roku poświęcony był odpowiedzialnej komunikacji w czasie pandemii COVID-19. Panel prowadziła Magdalena Skorupka-Kaczmarek (Komunikujmy). Udział w nim wzięli praktycy z różnych sfer życia publicznego i gospodarczego: wiceprezydent Gdyni ds. gospodarki Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezes, dyrektor pionu korporacyjnego NDI SA Dorota Michałowska, dyrektor ds. komunikacji społecznej i promocji szpitali pomorskich Małgorzata Pisarewicz oraz wiceprezes Zarządu w Fundacji Warszawski Instytut Bankowości Michał Polak. Nie zabrakło gorącej dyskusji wokół pytań o sposoby komunikacji i dotarcia z informacją do interesariuszy w czasie pandemii, charakteru zmian komunikacyjnych, a także etycznego i praktycznego wymiaru komunikacji w tym szczególnym czasie.
W konferencji, której organizatorem był Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Gdańskiego, wzięło udział blisko 200 uczestników. W przygotowaniu jest pokonferencyjna, recenzowana monografia.
dr Beata Czechowska-Derkacz, współpraca: Dominika Synowiec
