Za kilkanaście dni Szczecin stanie się ponownie światowym centrum epigenetyki. W dniach 24–26 maja lekarze i naukowcy zajmujący się tą dziedziną, a także studenci kierunków medycznych i biologicznych, wezmą udział w drugiej edycji Clinical Epigenetics International Conference (CLEPIC).
Epigenetyka to jedna z najszybciej rozwijających się dziedzin nauk medycznych i podstawowych. Zajmuje się badaniem dziedzicznych zmian ekspresji genów, które nie są zapisane w materiale genetycznym i tym, w jaki sposób czynniki środowiskowe, zaburzając epigenetyczne mechanizmy kontroli ekspresji genów, indukują choroby. Badania epigenetyczne przeżywają obecnie ogromny rozwój nie tylko w dziedzinie chorób, takich jak nowotwory, ale także w kontekście wpływu środowiska na procesy starzenia czy stylu życia na ryzyko ich wystąpienia.
Proces chorobowy rzadko zaczyna się dlatego, że z dnia na dzień w jednej z komórek w naszym ciele zmieniło się DNA. Tym zapalnikiem najczęściej jest coś innego i próbujemy identyfikować te mechanizmy – wyjaśnia dr hab. n. med. Tomasz K. Wojdacz, kierownik Samodzielnej Pracowni Epigenetyki Klinicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
Wprawdzie terminu „epigenetyka” użyto po raz pierwszy pod koniec lat trzydziestych ubiegłego wieku, ale musiało minąć parę dekad, by wkroczył on na dobre na scenę naukową. Okazało się, że zmiany ekspresji genów, które nie są związane z modyfikacjami sekwencji DNA, takimi jak mutacje, też mają wpływ i to nie tylko na podatność na choroby, ale także na nasze zachowanie czy postrzeganie świata. Stało się jasne, że choć wszystko ma swój początek w DNA, to zakodowana tam informacja może być modulowana przez środowisko. I to na niezliczone sposoby: przez urazy mechaniczne, w wyniku zażywania lekarstw czy nawet życie w mieście, a nie na wsi. To, jak się odżywiamy i jaki prowadzimy tryb życia, również nie pozostaje bez znaczenia przy odkodowaniu informacji umieszczonej w genie i przepisaniu jej na RNA lub białko – determinuje to stan naszego zdrowia. Czynniki środowiskowe modulują ekspresję, oddziałując na mechanizmy epigenetyczne, które włączają i wyłączają geny. Z jednej strony proces ten pomaga redukować skutki niekorzystnych czynników zewnętrznych, ale z drugiej może prowadzić do deregulacji funkcji komórek, a w konsekwencji – chorób. Epigenetyka kliniczna bada, w jaki sposób się to odbywa.
Światowa czołówka epigenetyków już po raz drugi zagości pod koniec maja w Szczecinie. Clinical Epigenetics International Conference 2023 to największe w tym roku wydarzenie skupiające specjalistów w tej dziedzinie. Ubiegłoroczna edycja została wysoko oceniona przez międzynarodowe środowisko naukowe, tak pod względem merytorycznym, jak i organizacyjnym. Celem organizatorów jest nie tylko prezentacja najnowszych osiągnięć, ale też stworzenie młodym naukowcom miejsca do networkingu i szukania inspiracji do badań pośród liderów badań epigenetycznych.
Wydarzenie potrwa trzy dni – od 24 do 26 maja. Zaplanowano aż siedem sesji plenarnych. W roli keynote speakers wystąpią: prof. Dirk Schübeler, dyrektor Instytutu Badań Biomedycznych im. Friedricha Mieschera w Bazylei, prof. Susan Gasser z tej samej jednostki i prof. Christoph Plass z German Cancer Research Center w Heidelbergu. Konferencja odbywać się będzie w Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie. Rejestracja odbywa się przez stronę: www.clepic.org. Tam też znajdują się wszystkie niezbędne informacje, m.in. program, lista prelegentów i ich biogramy.
Wydarzenie organizowane jest we współpracy z redakcją najwyżej punktowanego periodyku w dziedzinie epigenetyki klinicznej – Clinical Epigenetics Journal oraz nowo powstałym Międzynarodowym Towarzystwem Epigenetyki Molekularnej i Klinicznej (isMOCLEP). Towarzystwo ma na celu konsolidację naukowców z międzynarodowego środowiska epigenetyki, a także stymulację rozwoju badań epigenetycznych zarówno w Polsce, jak i za granicą. Patronem medialnym Clinical Epigenetics International Conference 2023 jest „Forum Akademickie”.
MK