Pochodzą m.in. z Kijowa, Charkowa, Lwowa i będą mogli pracować w polskich ośrodkach akademickich. Narodowe Centrum Nauki rozstrzygnęło program specjalny dla uciekających przed wojną. Skorzysta z niego 51 osób.
Program specjalny Narodowego Centrum Nauki skierowany jest do Ukrainek i Ukraińców oraz wszystkich innych badaczek i badaczy, bez względu na obywatelstwo, którzy schronili się lub schronią w Polsce po agresji Rosji na Ukrainę. Narodowe Centrum Nauki sfinansuje ich roczny pobyt w polskich jednostkach akademickich i naukowych – zapewni środki na wynagrodzenia oraz badania. Program obejmuje badania podstawowe i aplikacyjne.
Do składania wniosków uprawnione były uczelnie i inne jednostki naukowe. Od 28 marca do 26 kwietnia, gdy prowadzony był nabór, wpłynęło 213 wniosków – 103 z nauk humanistycznych i społecznych, 72 z nauk ścisłych i technicznych oraz 38 z nauk o Ziemi. Do konkursu przystąpiło 157 badaczek i 56 badaczy. W wyniku oceny dokonywanej przez koordynatorów NCN wyłoniono 51 osób (38 badaczek i 13 badaczy), którzy wkrótce rozpoczną pracę w polskich ośrodkach. Największą grupę (19 osób) stanowią reprezentanci nauk o Ziemi. Oprócz nich jest 17 przedstawicieli nauk ścisłych i technicznych oraz 15 prowadzących badania humanistyczne i społeczne.
Laureaci to głównie mieszkańcy Kijowa (ze stolicy przyjechało lub przyjedzie ponad 30 osób), Charkowa i Lwowa. Z programu skorzystają także naukowcy pracujący dotąd m.in. w Odessie, Ługańsku i Sumy. Swoje badania będą realizować w 38 uczelniach i innych jednostkach naukowych. Większość w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Lublinie. Na liście jednostek, które otrzymają finansowanie na zatrudnienie naukowców z Ukrainy, są też mniejsze ośrodki, m.in. Opole, Olsztyn czy Zabrze. Niemal połowa laureatów konkursu pracowała dotąd w Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Badania w Polsce będą prowadzić przede wszystkim w instytutach Polskiej Akademii Nauk. Najwięcej laureatów programu gościć będzie w Instytucie Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN w Lublinie, Uniwersytecie Gdańskim i Instytucie Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych im. Włodzimierza Trzebiatowskiego PAN we Wrocławiu (po 3).
Wśród beneficjentów programu jest m.in. prof. Olena Beregova, muzykolożka, publicystka i pedagog z Instytutu Badań nad Kulturą Narodowej Akademii Sztuk Ukrainy w Kijowie. Najbliższe miesiące spędzi w Instytucie Sztuki PAN.
Celem mojego projektu jest pogłębienie dialogu kulturowego między Ukrainą i Polską w dziedzinie muzykologii i szerzej humanistyki oraz integracja Ukrainy z europejską wspólnotą naukową. Planuję udział w międzynarodowych konferencjach i seminariach i przygotowanie kilku artykułów w czołowych czasopismach muzykologicznych. Chcę także zapoznać się ze sposobami organizacji pracy naukowej i działalności wydawniczej w Instytucie Sztuki PAN w celu przeniesienia tych doświadczeń na grunt ukraiński – wskazuje badaczka.
Część pracowników jej macierzystej jednostki w Kijowie została w mieście, część przeniosła się do innych regionów lub wyjechała z Ukrainy. Władze instytutu robią wszystko, by mógł on funkcjonować zdalnie. Nie wszyscy pracownicy mają jednak dostęp do internetu. Sama prof. Berehova – jak mówi – „od pierwszej minuty” spotkała się w Polsce z bardzo ciepłym przyjęciem. Dyrekcja i pracownicy Instytutu Sztuki PAN wprowadzili ją do zespołu i zapewnili wsparcie jej i jej rodzinie.
Z kolei dr Tetiana Sladkovska, docent w Poliskim Narodowym Uniwersytecie w Żytomierzu, w najbliższych miesiącach będzie prowadziła badania na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Zajmuje się analizą czynników wpływających na plony traw wieloletnich i możliwości zastosowania traw w fitoremediacji (oczyszczaniu środowiska).
Szczęśliwie moja uczelnia w Żytomierzu nie została zniszczona w trakcie bombardowania miasta. Dzięki programowi NCN mogę kontynuować pracę w bezpiecznych warunkach – zaznacza.
Weźmie udział w międzynarodowych projektach i zrealizuje indywidualne doświadczenia terenowe związane z wykorzystaniem roślin bobowatych i traw pastewnych w interwencyjnej produkcji pasz na trwałych użytkach zielonych.
źródło: NCN