Prawie 11,7 mln zł otrzymają laureaci konkursu DAINA na polsko-litewskie projekty badawcze. Wyniki drugiej edycji ogłosiło Narodowe Centrum Nauki.
Na konkurs nadesłano 133 wnioski opiewające na łączną kwotę ponad 113 mln zł. Najwięcej aplikacji złożono w panelach nauk ścisłych i technicznych – 56, a ponadto w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce – 41, zaś w naukach o życiu – 36. Do finansowania zakwalifikowano 11 projektów badawczych na łączną kwotę 11 691 311 zł. Laureaci reprezentujący nauki humanistyczne, społeczne i o sztuce zbadają m. in. mobilność, migracje i epidemię COVID-19 pod kątem zarządzania sytuacją nadzwyczajną na Litwie i w Polsce. Przedstawiciele nauk o życiu przyjrzą się m.in. manipulacji oporności lekowej w komórkach nowotworowych poprzez nanosekundowe, asymetryczne sekwencje impulsów. Wśród projektów z dziedziny nauk ścisłych i technicznych wyszczególnionych na liście rankingowej znalazły się m.in. badania znaczenia transportu dalekiego zasięgu emisji spalania biomasy dla lokalnego smogu w środowiskach miejskich.
Najwyższą kwotę finansowania – ponad 2,4 mln zł – przyznano projektowi „Objętościowa rekonstrukcja obrazowa z filtracją nadmiarowej informacji fazowej”, którego kierownikami są: prof. dr hab. Maciej Wojtkowski z Instytutu Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk oraz Egidijus Auksorius z Fizinių ir technologijos mokslų centras w Wilnie. Autorzy, w oparciu o najnowszą technologię i najnowsze osiągnięcia w zakresie optyki fizycznej, proponują opracowanie nowych metod powtarzalnego i bezpiecznego obrazowania w celu oceny morfologicznych i funkcjonalnych aspektów poszczególnych komórek wewnątrz ludzkiego organizmu. Skupią się na rozwoju technik pokrewnych do tomografii optycznej OCT, które są najbardziej obiecującymi metodami umożliwiającą nieinwazyjne, szybkie, objętościowe obrazowanie strukturalne na poziomie komórkowym.
Chcemy wykorzystać rozwiniętą przez nas technikę przestrzennoczasowej modulacji fazy światła do obrazowania OCT. W wyniku jej zastosowania uzyskujemy efekt analogiczny do oświetlenia światłem niespójnym – takim jak w normalnym mikroskopie. Jednak nadal mamy możliwość rekonstrukcji trójwymiarowej. Dzieje się tak dlatego, że w pierwszej kolejności uzyskujemy rekonstrukcje 3-D, tak jak w metodach tomografii optycznej OCT, jednak dla wielu różnych realizacji oświetlenia próbki. Dzięki temu mamy zbiór tych samych rekonstrukcji obiektów uzyskany dla różnych rozkładów fazy w oświetleniu próbki. Następnie za pomocą technik obliczeniowych jesteśmy w stanie odpowiednio odfiltrować obrazy. To pozwala nam na pozbycie się nieużytecznej informacji nierozłącznie związanej z wykorzystaniem techniki fazoczułej – tłumaczą.
O finansowanie w konkursie DAINA 2 mogły się starać polsko-litewskie zespoły badawcze realizujące badania we wszystkich dyscyplinach naukowych ujętych w wykazie paneli NCN. Projekty musiały być zaplanowane na 24 miesiące lub 36 miesięcy, a kierownikiem polskiego zespołu mogła zostać osoba posiadająca co najmniej stopień doktora. Wnioskowana wysokość finansowania na cały okres realizacji polskiej części projektu badawczego nie mogła być mniejsza niż 150 tys. zł, a ujęte w kosztorysie środki finansowe można było przeznaczyć na wynagrodzenie dla zespołu badawczego, stypendia dla studentów lub doktorantów, zakup lub wytworzenie aparatury naukowo-badawczej oraz pokrycie innych kosztów związanych z wydatkami niezbędnymi do realizacji projektu.
Konkurs DAINA jest organizowany przez NCN we współpracy z Litewską Radą Naukową (Lietuvos mokslo taryba, LMT) na mocy porozumienia podpisanego 16 listopada 2016 r. Pierwsza edycja konkursu odbyła się w 2017 r. i cieszyła się sporym zainteresowaniem środowiska naukowego. Przyznane wówczas środki finansowe umożliwiły realizację 16 wspólnych polsko-litewskich projektów badawczych. Konkurs DAINA wspiera rozwój polsko-litewskiej współpracy badawczej, przyczyniając się tym samym do wzmocnienia pozycji polskiej i litewskiej nauki na arenie międzynarodowej.
MK, źródło: NCN