Narodowe Centrum Nauki ogłosiło dobrze znane konkursy na projekty badawcze w ramach badań podstawowych: OPUS, SONATA i PRELUDIUM oraz nowy konkurs PRELUDIUM BIS, organizowany we współpracy z Narodową Agencją Wymiany Akademickiej, na projekty realizowane przez doktorantów. Łącznie do zdobycia jest aż 690 mln zł.
PRELUDIUM BIS jest pierwszym wspólnym konkursem NCN i NAWA, który jest skierowany do podmiotów prowadzących szkoły doktorskie. Jego cel to wsparcie kształcenia doktorantów poprzez finansowanie stypendiów i projektów badawczych, realizowanych przez młodych naukowców w ramach rozpraw doktorskich, a także trwających od 3 do 6 miesięcy staży zagranicznych, mających za zadanie wspierać mobilność badaczy.
– PRELUDIUM BIS to elitarna ścieżka w ramach szkół doktorskich, która pozwoli na sfinansowanie projektów badawczych, staży zagranicznych oraz stypendiów dla 300 młodych naukowców – mówi prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN. – Liczymy, że zagwarantowanie najlepszym stabilnego finansowania przez 4 lata przygotowywania doktoratu będzie stanowić konkurencyjną ofertę dla osób, które rozważają studia doktoranckie zagranicą lub pracę w biznesie.
Projekty będą realizowane przez doktorantów pod opieką ich promotorów, którzy będą pełnić rolę kierowników projektów. Zespół badawczy może składać się wyłącznie z kierownika projektu i doktoranta, a badania można zaplanować na 36 lub 48 miesięcy, stosownie do okresu kształcenia doktoranta w szkole doktorskiej. W ramach projektu ze środków NCN możliwe będzie sfinansowanie stypendiów oraz kosztów projektu i kosztów pośrednich. Koszt części badawczej nie może przekraczać 180 tys. zł, a kierownik projektu może być beneficjentem maksymalnie 40 tys. zł w ramach tej kwoty. Dodatkowo NAWA sfinansuje koszty stażu zagranicznego. W konkursie nie ma możliwości zakupu ani wytworzenia aparatury badawczej. Budżet konkursu wynosi 160 mln zł. PRELUDIUM BIS zostanie rozstrzygnięte na początku 2020 roku, a rozpoczęcie finansowania nastąpi od października 2020 r.
Począwszy od tej edycji we wszystkich konkursach NCN koszty pośrednie będą wynosić 20%, ale w przeciwieństwie do poprzednich regulacji będą naliczane również od kosztów aparatury naukowo-badawczej, urządzeń i oprogramowanie. Istotna zmiana została wprowadzona także w warunkach konkursu OPUS, w którym maksymalny czas realizacji projektu został wydłużony do 4 lat. Kolejną ważną zmianą jest rozszerzenie tego konkursu o ścieżkę międzynarodową. Naukowcy, niezależnie od etapu kariery naukowej, mogą zaplanować realizację projektów również w ramach współpracy międzynarodowej nawiązanej bezpośrednio z partnerem lub partnerami z zagranicznych instytucji naukowych bądź w ramach programów lub inicjatyw międzynarodowych ogłaszanych we współpracy dwu- lub wielostronnej. Mogą również planować projekty realizowane przy wykorzystaniu wielkich międzynarodowych urządzeń badawczych.
– Rozszerzenie zakresu konkursu OPUS umożliwi realizowanie w jego ramach projektów badawczych, które dotychczas były finansowane w konkursie HARMONIA – wyjaśnia prof. Małgorzata Kossowska, przewodnicząca Rady NCN. – Zaletą konkursu OPUS jest możliwość finansowania projektów, w których można zaplanować zakup aparatury naukowo-badawczej o wartości jednostkowej nieprzekraczającej 500 tys. zł, co było niemożliwe w konkursie HARMONIA. Dodatkowo OPUS stwarza większe możliwości w konstruowaniu zespołu badawczego.
W ramach konkursu OPUS 18 kierownicy projektów mogą sfinansować wynagrodzenie dla zespołu badawczego, stypendia dla studentów lub doktorantów oraz zakup lub wytworzenie aparatury naukowo-badawczej. Konkurs skierowany jest do osób, które posiadają w swoim dorobku naukowym co najmniej jedną opublikowaną lub przyjętą do druku pracę bądź jedno dokonanie artystyczne lub artystyczno-naukowe. W tej edycji badacze mogą zawalczyć o łączną kwotę w wysokości aż 400 mln zł.
PRELUDIUM 18 to konkurs przeznaczony dla młodych naukowców nieposiadających jeszcze stopnia naukowego doktora. Wysokość finansowania zależy od długości realizacji badań: 70 tys. zł dla projektów trwających 12 miesięcy, 140 tys. zł dla projektów, w których okres realizacji potrwa 24 miesiące, zaś 210 tys. zł dla badań zaplanowanych na 36 miesięcy. Skład zespołu badawczego może liczyć co najwyżej trzy osoby, w tym kierownik projektu i opiekun naukowy. W PRELUDIUM 18 do zdobycia jest kwota 30 mln zł.
Z kolei SONATA 15 jest konkursem skierowanym do osób, które uzyskały stopień doktora w okresie od 2 do 7 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem. Celem konkursu jest wsparcie w stworzeniu unikatowego warsztatu naukowego i prowadzeniu innowacyjnych badań z wykorzystaniem nowoczesnego zaplecza aparaturowego oraz oryginalnego rozwiązania metodologicznego. Do rozdysponowania jest 100 mln zł.
Wnioski w konkursach ogłoszonych przez Narodowe Centrum Nauki należy składać w formie elektronicznej, za pośrednictwem systemu ZSUN/OSF (https://osf.opi.org.pl). Termin składania wniosków upływa 16 grudnia 2019 r., zaś wyniki będą znane nie później niż w czerwcu 2020. Wnioski będą oceniane w dwuetapowej procedurze przez Zespoły Ekspertów NCN, składające się z wybitnych naukowców specjalizujących się w danej dziedzinie, przy wsparciu ekspertów zewnętrznych, w tym również zagranicznych.
Magdalena Duer-Wójcik, NCN