Ponad 32 mln zł trafi do laureatów siódmej edycji konkursu SONATINA. Narodowe Centrum Nauki wyłoniło 38 badaczek i badaczy stojących u progu kariery naukowej, którzy otrzymają granty na realizację dwu- i trzyletnich projektów.
Konkurs SONATINA adresowany jest do młodych badaczy. W tej edycji o finansowanie swoich projektów mogli ubiegać się naukowcy, którym nadano stopień naukowy doktora w okresie od 1 stycznia 2020 do 30 czerwca 2023 roku. Jak informuje agencja, złożono 185 wniosków o łącznej wartości blisko 150 mln zł. W wyniku dwuetapowej procedury oceny, eksperci NCN zakwalifikowali do finansowania 38 projektów opiewających w sumie na ponad 32 mln zł. W komunikacie podano, że wskaźnik sukcesu wyniósł 20,5%. Jest więc zbliżony do poprzedniej odsłony konkursu (20,4%). Dla porównania, przed dwoma laty współczynnik ten osiągnął wartość 32,5%, co oznacza, że wówczas sfinansowano co trzeci ze złożonych wniosków!
Najwięcej grantów (18) zrealizują naukowcy z obszaru nauk ścisłych i technicznych, w dalszej kolejności przedstawiciele nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce (11) oraz nauk o życiu (9). Laureaci reprezentują 27 podmiotów, gros z nich swoje badania przeprowadzi w instytutach Polskiej Akademii Nauk (9). Spośród uczelni najwięcej grantów będzie realizowanych na Uniwersytecie Warszawskim (4).
W gronie beneficjentów jest m.in. dr Agata Hałuszko z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, której projekt otrzymał najwyższe finansowanie ze wszystkich. Lubelska badaczka otrzyma ponad 1,5 mln zł na zweryfikowanie hipotezy o zwiększonej intensywności migracji społeczeństw wczesnej i środkowej epoki brązu i jej wpływie na transformację obrzędu pogrzebowego z inhumacyjnego na kremacyjny. Zrobi to w oparciu o badania bioarcheologiczne ludzkich szczątków kostnych.
Społeczności, które uwzględniłam w projekcie związane są z kulturami archeologicznymi żyjącymi w II tysiącleciu p.n.e. w południowo-zachodniej Polsce. Interesujące jest, że w tym czasie rozpowszechnia się
kremacyjny obrządek pogrzebowy, który w krótkim czasie ogarnia całą Europę. Jeszcze do niedawna sądzono, że to zmiany zachodzące w światopoglądzie i wierzeniach ówczesnych ludzi były tego przyczyną. Jednak najnowsze odkrycia mogą sugerować, że to częste przemieszczanie się ludzi i związane z tym
przenoszenie chorób zakaźnych, w tym szczególnie dżumy, mogło doprowadzić do rozpowszechnienia się kremacji, będącej być może symbolem „oczyszczającej siły ognia” – tłumaczy dr Hałuszko.
Materiał analityczny stanowić będą ludzkie szczątki kostne skremowane i szkieletowe kultur archeologicznych, takich jak kultura unietycka, kultura mogiłowa i wczesne ugrupowania łużyckich pól popielnicowych. Łącznie badaniom bioarcheologicznym poddanych zostanie co najmniej 260 osobników pochodzących z ponad 200 grobów płaskich i podkurhanowych z 9 cmentarzysk. Analizy bioarcheologiczne zostaną przeprowadzone w zakresie rentgenodiagnostyki, antropologii fizycznej, proteomiki, genomiki, histologii, mikroskopii oraz izotopów.
Pośrednim celem projektu jest wdrożenie procedury maksymalizacji wyników badań bioarcheologicznych, szczególnie tych niszczących, uzyskiwanych z jednej próby kości lub zęba – wskazuje dr Hałuszko.
Laureaci konkursu SONATINA realizują badania podstawowe lub aplikacyjne i są zatrudniani w innej jednostce naukowej niż ta, w której otrzymali stopień doktora. Ponadto muszą również odbyć staż zagraniczny trwający od 3 do 6 miesięcy, który pozwoli im na zdobycie cennej wiedzy i doświadczenia w uznanych ośrodkach naukowych.
Mariusz Karwowski, źródło: NCN