Prof. Magdalena Król ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego znalazła się na krótkiej liście finalistek konkursu o Nagrodę UE dla innowatorek. Wyniki zostaną ogłoszone pod koniec września.
To już siódma edycja „EU Prize for Women Innovators”. Nagroda honoruje liderki w dziedzinie innowacji i ma na celu zainspirować kolejne pokolenia do podążania ich śladami. W tym roku starać się o nią mogły kobiety z całej Unii Europejskiej i krajów stowarzyszonych z programem Horyzont 2020, które założyły lub współtworzyły istniejącą i aktywną firmę przed 1 stycznia 2018 r. W dotychczasowych konkursach próżno szukać na podium kobiet-naukowców z Polski. Tę passę może przełamać prof. Magdalena Król ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Jest jedną z 13 pretendentek, których nazwiska znalazły się na krótkiej liście ogłoszonej 10 lipca.
Prof. dr hab. Magdalena Król jest specjalistką w zakresie onkologii eksperymentalnej. Pracuje na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW, gdzie prowadzi pracownię Król lab. W 2016 roku współpracownicy z Uniwersytetu La Sapienza we Włoszech, gdzie prezentowała swoje badania, namówili ją do założenia spółki Cellis. Był to wówczas jeden z pierwszych biotechnologicznych start-upów założonych przez naukowców. Zajmuje się w nim zjawiskiem przekazywania komórkom nowotworowym pewnego rodzaju białek przez komórki układu odpornościowego. Opracowana przez nią metoda wykorzystuje zdolności makrofagów – komórek układu odpornościowego człowieka – do wędrowania w głąb niedostępnych rejonów guza nowotworowego. To pozbawione naczyń krwionośnych guzy lite, przez które dostarczano by leki przeciwnowotworowe. Makrofagi w naturalnych warunkach posiadają tzw. klatki białkowe, w których można zamknąć lek, całość „zapakować” do makrofaga, a on z kolei mógłby przekazać substancję na teren guza i zlikwidować nowotwór. Prof. Król i współpracujący z nią naukowcy odkryli, że makrofagi przekazują klatki białkowe bezpośrednio komórkom nowotworowym. Nikt wcześniej tego nie zaobserwował i nie opisał. Odkryte zjawisko nazwano TRAIN.
– Badamy między innymi, jaka jest naturalna funkcja tego transportu i co dzieje się z tymi „klatkami” potem w komórkach nowotworowych. Czy przyłączając się do komórek nowotworowych mają za zadanie im pomóc, czy je zabić? Staramy się nasze odkrycie wykorzystać w terapii, żeby stworzyć takiego „konia trojańskiego” – tłumaczy badaczka.
Na SGGW prowadzone były i są badania podstawowe odkrytego mechanizmu, a w ramach start-upu rozpoczęto badania nakierowane na rozwijanie terapii. W tym roku badaczka otrzymała grant Proof of Concept European Research Council, w ramach którego sprawdzi wyniki dotychczasowych badań na modelach „humanizowanych”, czyli poprzez celowanie w ludzkie komórki nowotworowe w modelu mysim oraz PDX (patient-derived xenograft – komórki pobrane z guza pacjenta wszczepione do myszy). Są to najbardziej wiarygodne modele przedkliniczne. Jeśli się powiodą, będzie to przełom w terapii onkologicznej. Kolejnym etapem byłaby komercjalizacja odkrycia. W 2016 roku była laureatką prestiżowego Starting Grant ERC. Pod koniec grudnia 2017 r. jej projekt został umieszczony przez ERC wśród dziesięciu wybranych na 10-lecie organizacji.
Wyniki konkursu o nagrodę EU dla innowatorek zostaną ogłoszone podczas European Research and Innovation Days. Wydarzenie odbędzie się w dniach 22–24 września. Jury złożone z ekspertów oceni i wybierze trzy zwyciężczynie. Każda z z nich otrzyma po 100 tys. euro. Kolejne 50 tys. euro zostanie przyznane „wschodzącej innowatorce” (Rising Innovator). O to miano ubiega się osiem przedsiębiorczych kobiet stojących dopiero u progu kariery. Konkurs jest finansowany z unijnego programu badań i innowacji Horyzont 2020.
MK