Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło pierwszy konkurs w ramach Programu rządowego NUTRITECH – żywienie w świetle wyzwań poprawy dobrostanu społeczeństwa oraz zmian klimatu. Przedsiębiorcy i naukowcy mogą uzyskać atrakcyjne granty, m.in. na opracowanie nowoczesnych rozwiązań żywieniowych stanowiących podstawę zdrowej diety, a także istotnych w leczeniu i profilaktyce chorób, w tym cywilizacyjnych.
Głównym celem programu NUTRITECH jest zwiększenie dostępności produktów i rozwiązań w zakresie prawidłowego żywienia w perspektywie do roku 2030, co nastąpi dzięki wdrożeniu wyników prac badawczo-rozwojowych, z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju.
Konkurs jest odpowiedzią na jedno z ważnych wyzwań naszych czasów: zapewnienie ludziom dostępu do zdrowej żywności. Zdrowej nie tylko pod względem zagwarantowania jej wysokiej jakości i sposobu produkcji przyjaznego dla środowiska, ale także aktywnie służącej poprawie zdrowia i chroniącej nas wszystkich przed epidemią chorób dietozależnych – mówi dr Remigiusz Kopoczek, p.o. dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. – Produkty, technologie czy usługi, które opracują polscy przedsiębiorcy i naukowcy, będą zarazem służyć zwiększeniu przewagi konkurencyjnej naszego kraju w ważnym segmencie rynku. Tylko w ubiegłym roku wartość eksportu towarów rolno-spożywczych z Polski osiągnęła rekordowy poziom ponad 170 mld zł, odnotowując wzrost aż o 9% w porównaniu z rokiem 2020. Polska żywność już jest marką znaną na całym świecie – a mamy szansę ją jeszcze wzmocnić, stawiając na żywność prozdrowotną – dodaje.
Żywność, która żywi, zapobiega i leczy
Program NUTRITECH zakłada wdrożenie opracowanych rozwiązań, takich jak produkty prozdrowotne, plany żywieniowe, procesy, technologie i usługi towarzyszące, które pomogą zmniejszyć ryzyko występowania przewlekłych chorób niezakaźnych, w tym chorób dietozależnych, a więc służą prawidłowemu żywieniu i mają znaczenie profilaktyczne. Druga grupa rozwiązań – w postaci diet spersonalizowanych, produktów prozdrowotnych, narzędzi wspomagających oraz usług – będzie skierowana do osób już zmagających się z takimi chorobami. Trzecim celem cząstkowym programu jest zainspirowanie rynku do stosowania zasad zrównoważonego rozwoju w procesie produkcji i dystrybucji żywności prozdrowotnej. W te założenia wpisuje się zakres tematyczny I konkursu NUTRITECH, który obejmuje trzy obszary:
Dzięki wykorzystaniu wiedzy praktycznej z dziedzin dietetyki, medycyny, nutrigenomiki oraz biomedycyny powstaną produkty pozwalające na prawidłowe odżywianie osób chorych, zdrowych oraz z predyspozycjami do wystąpienia tzw. chorób cywilizacyjnych. Produkty te powinny być przystępne cenowo dla przeciętnego obywatela.
Projekty w ramach tego obszaru powinny się zakończyć opracowaniem innowacyjnych produktów i rozwiązań technologicznych wspomagających leczenie chorób m.in. cywilizacyjnych i pozwalających na skuteczne zapobieganie określonym schorzeniom. Aby osiągnąć ten cel, niezbędne jest wykorzystanie wiedzy praktycznej z dziedzin dietetyki, medycyny i genetyki. Jak pokazują dane statystyczne, przewlekłe choroby niezakaźne (choroby cywilizacyjne) z jednej strony są głównymi przyczynami zgonów i utraty zdrowia, a także wynikających z tego strat gospodarczych, a z drugiej, na co wskazują badania podstawowe i próby kliniczne, często są skutkiem nieprawidłowej diety, powiązanej np. z otyłością. W związku z tym konieczne jest prowadzenie badań nad jednoznacznymi, wiarygodnymi i jednocześnie możliwymi do zastosowania przemysłowego i społecznego rozwiązaniami dotyczącymi żywności i żywienia spersonalizowanego wykorzystywanego w leczeniu osób w różnym wieku i dotkniętych różnymi schorzeniami, a także – co nie mniej ważne – pozwalającymi na skuteczne zapobieganie tym chorobom.
Obszar odpowiada na wyzwania klimatyczne, podnoszone m.in. w strategii Europejskiego Zielonego Ładu i dokumentach rządowych. Celem zespołów projektowych będzie wykorzystanie wiedzy praktycznej dla opracowania innowacyjnych produktów pełnowartościowej i wysokiej jakości żywności, której produkcja jest niskoemisyjna, przyjazna środowisku, energooszczędna i bezodpadowa. Takie rozwiązania są konieczne w obliczu wyzwań, przed którymi stoją producenci i dystrybutorzy żywności. Należą do nich niska jakość gleb i coraz bardziej dotkliwe niedobory wody, a także zmiany klimatu powodujące stopniowe zmniejszenie dostępu do określonych surowców. Eksperci dostrzegają konieczność prowadzenia badań, których efekty pozwolą na wdrażanie koncepcji gospodarki obiegu zamkniętego, zmniejszenie użycia szkodliwych substancji w produkcji żywności bez utraty wartości odżywczych oraz redukcję odpadów organicznych i nieorganicznych w całym łańcuchu wytwarzania żywności o wysokiej wartości odżywczej czy też alternatywne pozyskiwanie białka. Ponadto zdarzające się nadużycia w sprzedaży produktów pod szyldem „zdrowej żywności” wymagają weryfikacji jej autentyczności i pochodzenia.
Co istotne, ze wszystkich obszarów tematycznych I konkursu NUTRITECH wykluczone są badania nad opracowaniem i stosowaniem suplementów diety.
Kto może sięgnąć po granty?
O dofinansowanie projektów obejmujących badania przemysłowe, eksperymentalne prace rozwojowe oraz prace przedwdrożeniowe, czyli działania obejmujące przygotowanie ich wyników do zastosowania w praktyce, mogą się starać przedsiębiorstwa, ich konsorcja lub konsorcja przemysłowo-naukowe. Wysokość dofinansowania dla poszczególnych projektów zawiera się w przedziale 1–10 mln zł. Maksymalny okres realizacji projektów wynosi 2 lata.
Na dofinansowanie projektów w konkursie przeznaczono 100 mln zł. Nabór wniosków będzie prowadzony od 6 lipca do 30 września br. Szczegółowe informacje są dostępne na stronie internetowej NCBR.
MK