Studenci Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej zdobyli jedną z nagród w prestiżowym międzynarodowym konkursie Re-Use Italy. Zaprojektowali salę koncertową w miejscu dawnego kościoła Chiesa Diruta.
Konkurs Re-Use Italy porusza zagadnienie rewitalizacji zabytków na terenie Włoch. Jego celem jest zwrócenie uwagi na historyczne obiekty w kraju oraz nadanie im nowej funkcji. W tegorocznej edycji zadaniem projektowym było ponowne wykorzystanie „upadłego kościoła” (po włosku „Chiesa Diruta”) — zapomnianego katolickiego kościoła położonego w opustoszałym miasteczku Grottole (Matera) w południowych Włoszech. Zbudowany w XV wieku dla lokalnej wspólnoty duchownych, miał się stać jednym z najważniejszych kościołów biskupstwa. Niestety, obiekt odniósł wiele szkód spowodowanych trzęsieniami ziemi, pożarami i problemami budowlanymi. Organizatorzy konkursu zaproponowali przekształcenie ruin w salę koncertową.
Do trzeciej edycji zgłoszono ponad 500 prac z całego świata. Międzynarodowe jury nagrodziło trzy. Wśród laureatów znaleźli się Julia Giżewska i Jakub Jopek, studenci III roku Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej. Ich projekt, powstały pod opieką naukową dr. inż. arch. Jerzego Wojewódki, otrzymał III nagrodę.
Kościół pierwotnie powstał, by łączyć człowieka z Bogiem i z drugim człowiekiem. Każdy miał być w nim równy i każdy miał mieć do niego dostęp, bez względu na wiek czy rolę w społeczeństwie. Chiesa Diruta może ponownie stać się miejscem otwartym na ludzi. Może stać się świątynią muzyki, w której wielu odnajduje połączenie z sacrum – mówią autorzy.
Ich projekt „Chiesa Diruta — Risveglia” (Zrujnowany Kościół – Przebudzenie) to propozycja, która szanuje i podkreśla formę ukształtowaną zarówno przez człowieka, jak i naturę. W wyniku trzęsienia ziemi kościół uległ poważnym uszkodzeniom, natura zasadziła w jego wnętrzu rośliny i poddała erozji ściany, tworząc na nich mozaikę czasu. Celem studentów z PŚl było również wskazanie na zakorzenienie w krajobrazie Grottole — fizycznym i metafizycznym. Założyli kontynuację drogi, która przebiega wzdłuż świątyni. Ścieżka wchodzi do wnętrza obiektu, podkreślając nierozerwalne połączenie kościoła z miastem. Po wejściu do budynku trafiamy do Sali głównej. Jej przestrzeń może być zaaranżowana w różny sposób, zależny od wydarzenia. Obok wejścia znajduje się recepcja — została do tego wykorzystana narożna, pusta przestrzeń. W bocznych kaplicach autorzy umieścili groty dźwięku — pomieszczenia, które umożliwiają słuchanie koncertu lub spektaklu w odosobnionej, intymnej przestrzeni. Groty nawiązują bezpośrednio do nazwy, historii i topografii miasta.
Młodzi architekci zaproponowali pięć różnych scen. Scena główna — wody i światła, znajduje się pod przykrytym oculusem. Na ziemi jej główny obszar wyznacza płytka niecka, odzwierciedlająca kształt znajdujący się ponad nią. W trakcie deszczu niecka wypełnia się wodą, tworząc płytką taflę, która odbija dźwięki podczas występu.
Dzięki temu natura towarzyszy czasami występom, a czasami jedynie ona gra swój subtelny koncert — kroplami deszczu — dodają autorzy koncepcji.
Po bokach sceny głównej znajdują się sceny boczne — dwie sceny cienia, przeznaczone dla orkiestry, która ma być niewidoczna podczas występu, lub dla narratora, który jedynie swoim głosem prowadzi widzów przez spektakl. Scena główna ma swoje przedłużenie w postaci sceny światła. Jej tylną ścianę można otwierać, otwierając widok na piękną panoramę okolicznych wzgórz.
To kolejny moment, w którym natura partycypuje w występie — oglądając muzyków na tle krajobrazu, widz doświadcza więcej i pełniej. Otwarcie podkreśla połączenia z miastem — dźwięki wypływające z kościoła przenikają jego fragmenty, cicho docierając do mieszkańców — opisują nagrodzeni.
Za sceną światła znajduje się scena widoków — wąska przestrzeń umożliwiająca występy w plenerze. Po lewej stronie umieścili scenę wiatru, którą również można wykorzystać do występów zewnętrznych. Miejsce po dawnej dzwonnicy wykorzystali na stworzenie Wieży Dźwięku Miasta, przestrzeni, z której można słuchać codziennie innej muzyki — rytmu tworzonego przez Grottole. Studenci w swoim projekcie uwzględnili także kawiarnię i bar oraz pomieszczenia techniczne sytuując je w prawej części kościoła, oraz na kondygnacji -1 (przestrzeń dla artystów i biuro administracyjne) i -2 (garderoby i gift-shop).
MK, źródło: PŚl, www.architekturaibiznes.pl
