ATENA 2006

W dniach 8−10 listopada ub.r. odbyły się XIII Krajowe Targi Książki Akademickiej ATENA 2006. Zachodzą zasadnicze zmiany w gronie organizatorów imprezy. Podczas otwarcia targów wręczono nagrody w konkursie na Najlepszą Książkę Akademicką. Nagroda Główna ATENA 2006 trafiła do Wydawnictwa Lekarskiego PZWL Sp. z o.o za książkę Chirurgia t. 1−2 pod red. Wojciecha Noszczyka. Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego otrzymały Wydawnictwa Naukowo−Techniczne za książkę Andrzeja Białasa Bezpieczeństwo informacji i usług w nowoczesnej instytucji i firmie. Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za książkę wydaną przez wydawnictwo uczelniane trafiła do Uczelnianych Wydawnictw Naukowo−Dydaktycznych AGH za Krystalochemię krzemianów Mirosława Handkego. Nagrodę Federacji Stowarzyszeń Naukowo−Technicznych NOT otrzymało Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej za Estetykę konstrukcji mostowych Kazimierza Flagi, Krystyny Januszkiewicz, Andrzeja Hrabca i Ewy Cichy−Pazder. Nagrodę Specjalną Fundacji „Książka Naukowo−Techniczna” dostało Wydawnictwo Naukowe PWN za książkę Leszka Rutkowskiego Metody i techniki sztucznej inteligencji. Inteligencja obliczeniowa. Nagrodę im. ks. dr. Edwarda Pudełki Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych dostało Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu za Diagnostykę cytogenetyczna zwierząt domowych Marka Świtońskiego, Ewy Słoty i Kazimierza Jaszczaka. Nagroda Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich trafiła do Wydawnictwa Naukowego PWN S.A. za książkę Katarzyny Dybeł, Barbary Marczuk i Jana Prokopa Historia literatury francuskiej. Nagrodę Rektora Uniwersytetu Warszawskiego otrzymały Wydawnictwo ACADEMICA oraz Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. za książkę Edwarda Nęcki, Jarosława Orzechowskiego i Błażeja Szymury Psychologia poznawcza. Nagrodę Konferencji Rektorów Uczelni Niepaństwowych otrzymało Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego za książkę Jakuba Karpińskiego Wprowadzenie do metodologii nauk społecznych. Nagrodę Konferencji Rektorów Uczelni Rolniczych otrzymało Wydawnictwa Uniwersytetu Warmińsko−Mazurskiego za książkę Janusza A. Madeja i Tadeusza Rotkiewicza Patologia ogólna zwierząt. Nagrodę Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej otrzymało Wydawnictwo Psychologii i Kultury ENETEIA za Psychoterapię t. 1−2 pod red. Lidii Grzesiuk. Nagroda „Magazynu Literackiego Książki” trafiła do Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego za Chwile i eony. Obrazy czasu w polskiej poezji II połowy XX wieku Danuty Opackiej−Walasek. Nagrodę Dziennikarzy ATENA 2006 otrzymało Wydawnictwo ARKADY za książkę Malarstwo polskie. Realizm, naturalizm Ewy Micke−Broniarek. Wyróżnienia przyznano: Oficynie Wydawniczej Politechniki Warszawskiej za Budynki wysokie Adama Z. Pawłowskiego i Ireneusza Cały; Wydawnictwu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu za Archeologię zbrodni Andrzej Koli; Wydawnictwu Naukowemu PWN za Historię ustroju polski Mariana Kallasa; Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej za Książkę na przestrzeni dziejów Barbary Bieńkowskiej; Wydawnictwu Komunikacji i Łączności za Cyfrowe przetwarzanie sygnałów Tomasza P. Zielińskiego.

(pik)

Kraków CORAZ LEPSZY

W dniach 19−22 października ub.r. odbyły się X Targi Książki w Krakowie. Jubileuszowa edycja krakowskiego święta książki to kolejny tryumf organizatorów i wydawców. Organizatorzy mogli się pochwalić wyjątkowo dużą liczbą wystawców i znakomitą organizacją; mam wrażenie, że udało im się w nowej siedzibie targów stworzyć lepsze warunki niż podczas poprzedniej edycji imprezy. Dotyczyło to np. dostępności obiektu (tym razem wszystkie bramy były otwarte dla wystawców). Inaczej niż w poprzednich edycjach zorganizowane były stoiska wystawców akademickich, którzy jednak narzekali, że zbyt daleko od wejścia dla publiczności. Joanna Sułek, sekretarz Targów Książki, tłumaczy, że stoiska te są bardzo mało atrakcyjne pod względem wizualnym. Akademickie oficyny rzadko zdobywały się na oryginalność. Tradycyjnie pięknie zaprezentowało swoją ofertę wydawnictwo UMCS. Ale to chyba jedyna oficyna uczelniana, która zdobyła się na większe i nietypowe stoisko. Obie strony zatem mają swoje racje. Niestety, najlepsze miejsca najwięcej kosztują i wydawnictw szkół wyższych po prostu nie stać na nie.

Tradycyjnie podczas targów rozstrzygnięto dwa konkursy: o Nagrodę im. Jana Długosza na najlepszą książkę z dziedziny humanistyki oraz na najlepszy podręcznik i skrypt akademicki.

Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w konkursie Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych na najlepszy podręcznik i skrypt akademicki w roku 2006 otrzymała Historia Kościoła Katolickiego. Tom I – Starożytność Mariana Banaszaka (Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego). Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych uhonorowało Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej z Poznania za Demografię Jana Paradysza. Nagroda Targów Książki w Krakowie przypadła Wydawnictwu Uniwersytetu Rzeszowskiego za książkę Czesława Lewickiego Edukacja zdrowotna – systemowa analiza zagadnień.

Nagrodę Długosza w wysokości 50 tys. zł otrzymał prof. Piotr Piotrowski z UAM za książkę Awangarda w cieniu Jałty. Sztuka w Europie Środkowo−Wschodniej w latach 1945−1989 (Dom Wydawniczy REBIS). Prof. Ryszard Nycz, przewodniczący jury, stwierdził w laudacji, że książka jest nie tylko syntezą powojennych dziejów awangardowej sztuki Europy Środkowowschodniej siedmiu krajów socjalistycznych, ale też manifestem metodologicznym, przeciwnym standardom uprawiania historii sztuki, wyznaczonym przez tendencje i kryteria ustanawiane w wielkich centrach rozwoju sztuki Zachodu.

Nominacje do nagrody Długosza otrzymali także: Maria Bogucka, Gorsza płeć, Wydawnictwo Trio; Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie; Mirosław Kocur, We władzy teatru. Aktorzy i widzowie w antycznym Rzymie, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; Andrzej Pieńkos, Dom sztuki. Siedziby artystów w nowoczesnej kulturze europejskiej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego; Ewa Rewers, Post−polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS; Karol Tarnowski, Usłyszeć Niewidzialne. Zarys filozofii wiary, Instytut Myśli Józefa Tischnera; Edmund Wnuk−Lipiński, Socjologia życia publicznego, Wydawnictwo Naukowe Scholar; Konrad Zieliński, Stosunki polsko−żydowskie na ziemiach Królestwa Polskiego w czasie pierwszej wojny światowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie−Skłodowskiej; Antoni Ziemba, Iluzja a realizm. Gra z widzem w sztuce holenderskiej 1580−1660, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Warto zauważyć większy niż w poprzednich edycjach udział wydawców ze szkół wyższych wśród nominowanych do nagrody. W 9. edycji znacznie trudniej było typować zwycięzcę. Dotychczas nagroda trafiała w ręce koryfeuszy. Już poprzednio nie było oczywiste komu może przypaść (choć prof. Mirosława Marody z pewnością należała do faworytów). W tej edycji nie było „pewniaka” (choć może stawiałbym na Wnuka−Lipinskiego). To chyba dobrze świadczy o jury, które doceniło samą pracę, a nie tylko dorobek i nazwisko autora, a także o wydawcach, którzy zgłaszają do konkursu pozycje nietuzinkowe, a czasami nawet kontrowersyjne.

(pik)

KLIO po raz dziesiąty

W dniach 30 listopada – 3 grudnia odbyły się w Warszawie 15. Targi Książki Historycznej. Od dziesięciu lat podczas targów przyznawana jest Nagroda KLIO, którą honorowani są autorzy i wydawcy książek historycznych. W 2006 r. w kategorii autorskiej nagrodę I stopnia otrzymał prof. Roman Michałowski (UW) za Zjazd gnieźnieński. Religijne przesłanki powstania arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Nagrodę II stopnia dostał prof. Andrzej Buko (IAiE PAN) za Archeologię Polski wczesnośredniowiecznej, a nagrodę III stopnia – prof. UJ Jerzy Zdrada za Historię Polski 1795−1914.

W kategorii monografii naukowych nagrodą I stopnia wyróżniono dr. Grzegorza Motykę (IPN, ISP PAN) za Ukraińską partyzantkę 1942−1960. Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii, nagrodą II stopnia – prof. Jerzego Eislera (IH PAN) za Polski rok 1968, a nagrodą III stopnia – dr. hab. Eugeniusza Cezarego Króla (doc. w ISP PAN, dyrektora Stacji Naukowej PAN w Berlinie) za Polskę i Polaków w propagandzie narodowego socjalizmu w Niemczech 1919−1945.

Nagrodę I stopnia w kategorii edytorskiej otrzymało Wydawnictwo Kluszczyński za Dzieje Kresów, nagrodę II stopnia Wydawnictwo BAOBAB za Szeptane procesy. Z działalności Komisji Specjalnej 1945−1954, a równorzędne nagrody III stopnia Oficyna IMBIR i Dom Wydawniczy Bellona oraz Agora S.A. za Dekady 1945−2005 oraz Wydawnictwo LTW za Poezje zebrane wrzesień 1939 – maj 1945 Mariana Hemara i Poezje zebrane wrzesień 1939 – maj 1947 Adama Kowalskiego.

W kategorii varsaviana nagrodę I stopnia otrzymał dr hab. Krzysztof Komorowski, prof. GWSH za Bitwę o Warszawę ‘44. Militarne aspekty Powstania Warszawskiego, a równorzędne nagrody II stopnia odebrali Andrzej Sowa i Krzysztof Cypelt za 1944 Powstańcze epizody oraz Barbara Wachowicz za cykl Wierna rzeka harcerstwa.

Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka otrzymało Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko−Mazurskiego w Olsztynie za książkę dr. Tomasza Strzeżka (UWM) Kawaleria Królestwa Polskiego w powstaniu listopadowym – mobilizacja i podstawy funkcjonowania oraz Dom Wydawniczy BELLONA za książkę dr. Piotra Żurka Hotel Lambert i Chorwaci 1843−1850.

Wydawnictwo NERITON i Instytut Historii PAN wyróżniono za książkę doc. Elżbiety Znamierowskiej−Rakk (IH PAN) Federacja słowian południowych w polityce Bułgarii po II wojnie światowej. Korzenie. Próby realizacji. Upadek.

Janusz Krupski, kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, za konsekwentną promocję polskich tradycji wojskowych nagrodził redakcję Magazynu Historycznego „Mówią Wieki”.

(rat)

Nagroda im. W. Felczaka i H. Wereszyckiego

Laureatami Nagród im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego za rok 2006 zostało dwoje pracowników Instytutu Historii PAN im. T. Manteuffla. Nagrodę Główną otrzymał dr hab. Michał J. Zacharias. Doceniono jego książkę Komunizm – Federacja – Nacjonalizmy. System władzy w Jugosławii 1943−1991. Powstanie – przekształcenia – rozkład. Nagrodę Honorową otrzymała dr hab. Elżbieta Znamierowska−Rakk, docent w Instytucie Historii PAN, za książkę Federacja Słowian południowych w polityce Bułgarii po II wojnie światowej. Korzenie – próby realizacji – upadek.

Nominacje do nagrody uzyskało także 8 innych pozycji: Karol Jońca, Dekrety prezydenta Edvarda Beneša: Niemcy w czechosłowackiej doktrynie politycznej i prawnej z lat 1920−1945; Piotr Podemski, Wyprawa na Fiume 1919−1920; Tadeusz Kopyś, Oszkar Ja−szi. Z dziejów idei federalizmu w Europie Środkowej w latach 1900−1920; Europa Środkowa: wspólnota czy zbiorowość pod red. Radosława Zenderowskiego; Skąd przychodzi Antychryst? Kontakty i konflikty etniczne w Europie Środkowej i Południowej pod red. Tomasza Falęckiego.

Nagroda przyznawana jest tradycyjnie 13 grudnia, w rocznicę śmierci prof. Henryka Wereszyckiego. Organizatorem konkursu jest Krakowski Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, fundatorem nagrody zaś – w wysokości 10 tys. zł – Wydawnictwo Literackie.

Leszek Śliwa